Ο σχεδιασμός που υπάρχει σε τοπικό επίπεδο για την προσαρμογή μας στην κλιματική αλλαγή, παρουσιάστηκε χθες κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής ημερίδας την οποία συνδιοργάνωσαν η Περιφέρεια Κρήτης, σε συνεργασία με την Ένωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝ.Π.Ε.), την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε.) και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ).
Με τις εκτενείς εισηγήσεις τους διακεκριμένοι επιστήμονες και εμπλεκόμενοι εμπειρογνώμονες επεδίωξαν την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών της Κρήτης γύρω από τους ευάλωτους τομείς του νησιού (βιοποικιλότητα, υδάτινοι πόροι, ενέργεια, τουρισμός, πολιτιστική κληρονομιά) και τους τρόπους για την καλύτερη συνύπαρξή τους με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Ειδικά στο ενεργειακό κομμάτι, με την παγκόσμια αναταραχή και οικονομική δυσπραγία που επικρατεί και λόγω των πολεμικών γεγονότων, θα’ χει ενδιαφέρον να δούμε αν και πώς θα ακολουθηθεί εν τοις πράγμασι ο οδικός χάρτης της Κρήτης για «την κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050».
«Είναι απόλυτη ανάγκη να δράσουμε άμεσα και συντονισμένα»
Ο κύκλος των ομιλιών άνοιξε με χαιρετισμό που απηύθυνε – μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος – ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Στυλιανίδης.
«Πρέπει αναντίρρητα να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητά μας και των κοινωνιών μας, όπως και την προσαρμοστική ικανότητα όλων μας – και βέβαια των δομών των κοινωνιών μας. Να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις, ώστε να ανταπεξέλθουμε στις μεγάλες προκλήσεις που φέρνει μαζί της αυτή η μεγάλη αλλαγή στον κόσμο, η κλιματική κρίση» υπογράμμισε αρχικά ο κ. Στυλιανίδης. «Είναι απόλυτη ανάγκη να δράσουμε άμεσα και συντονισμένα. Οι εξελίξεις, δυστυχώς, μάς έχουν ξεπεράσει. Η Κλιματική Αλλαγή τρέχει πολύ πιο γρήγορα από τη δική μας ικανότητα προσαρμογής. Κι αυτό επιτάσσει, ώστε οι άμεσες δράσεις να είναι όντως άμεσες και να είναι ακόμα πιο επιτακτικές και αποτελεσματικές σε περιοχές όπως η δική μας – η Ανατολική Μεσόγειος που αποτελεί όπως λένε όλοι οι επιστήμονες ένα από τα hot spots της κλιματικής κρίσης» πρόσθεσε.
Οι κίνδυνοι των φυσικών καταστροφών καθημερινά ολοένα και αυξάνονται. «Για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση και τις συνέπειές της, πρέπει απαραίτητα να ενισχύσουμε την προσαρμοστική μας ικανότητα και την ανθεκτικότητα, αλλά ταυτόχρονα να λάβουμε όλα εκείνα τα μέτρα που θα αποτρέψουν τις χειρότερες προβλέψεις των επιστημόνων μας, να γίνουν μία νέα σκληρή πραγματικότητα» τόνισε ο κ. Στυλιανίδης και εξήγησε: «Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να είμαστε όλοι μαζί, να δράσουμε ομαδικά. Δεν υπάρχει καμία ελπίδα όταν θα κινηθεί καθένας από μόνος του ή σε παράλληλες διαδρομές. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο φορείς, συγκεκριμένους οργανισμούς και κυβερνήσεις· αφορά όλη την κοινωνία. Σίγουρα αυτοί που θα ηγηθούν είναι οι κυβερνήσεις, είναι οι φορείς, είναι η τοπική αυτοδιοίκηση, είναι οι οργανισμοί που ασχολούνται με αυτό το θέμα. Όμως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κινούμενοι όλοι μαζί με βάση επιστημονικά δεδομένα, θα μπορέσουμε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα».
Πρώτο καθοριστικό βήμα, η σωστή ενημέρωση
Στην πρώτη ενότητα της ημερίδας τοποθετήθηκε και ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος Νίκος Ξυλούρης: «Είναι μακρύς ο δρόμος από εδώ και πέρα για τις δράσεις που χρειάζονται» παρατήρησε. «Η κλιματική αλλαγή είναι παρούσα κι αλλάζει την ισορροπία της φύσης. Αν δεν παρέμβουμε θα μας πάει από μόνη της σε μία καινούργια ισορροπία. Οι δράσεις που πρέπει να αναλάβει μία κοινωνία είναι η αντιμετώπιση των αιτιών που προκαλούν την κλιματική κρίση: Δηλαδή, να αλλάξουμε τις αιτίες. Συζητάμε την προσαρμογή που μπορεί να σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις επιπτώσεις. Ερχόμαστε συντεταγμένα να προσαρμοστούμε: Πρώτον να μειώσουμε τις αιτίες που προκαλούν την (κλιματική) αλλαγή και δεύτερον να προσαρμοστούμε. Αν δεν λάβουμε μέτρα, η προσαρμογή θα είναι βίαιη, με καταστροφικές συνέπειες».
Η μελέτη και οι δράσεις της Περιφέρειας Κρήτης εκπονούνται από μία πολυάριθμη επιστημονική ομάδα και στοχεύουν στην προστασία όλων των τομέων της κοινωνικής – οικονομικής ζωής της Περιφέρειας. «Υπάρχουν δράσεις και προτάσεις για κάθε τομέα» ανέφερε ο κ. Ξυλούρης. «Ο στόχος όμως είναι να ενημερωθούν οι πολίτες για το τί μπορεί να συμβεί – ο ενημερωμένος πολίτης θα μπορεί πιο εύκολα να αντιμετωπίσει και να προσαρμοστεί στις καινούργιες συνθήκες, ώστε οι επιπτώσεις που θα έχει να είναι οι μικρότερες δυνατές. Το σχέδιο αναθεωρείται ανά πενταετία, για να δούμε που μπορούμε να στραφούμε για να είμαστε όσο πιο αποτελεσματικοί γίνεται».
Η εν εξελίξει διαβούλευση αποτελεί «ένα ακόμη βήμα που κάνουμε για την ενημέρωση των πολιτών, για το τι πρόκειται να συμβεί» διευκρίνισε ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος. Αυτό που έχει σημασία για την Περιφέρεια και τους εμπλεκόμενους φορείς είναι να ωριμάσουν τα έργα που προβλέπονται. Ο κ. Ξυλούρης έφερε ως παράδειγμα την οριοθέτηση των ρεμάτων, μία από τις άμεσες προτεραιότητες της Περιφέρειας Κρήτης.
Η κλιματική αλλαγή φέρνει έντονες βροχοπτώσεις, μεγάλες ποσότητες νερού, «Άρα θα πρέπει οι πλημμύρες να αντιμετωπιστούν με κάποιο τρόπο, όπως τα αντιπλημμυρικά έργα ή η οριοθέτηση ρεμάτων, που ήδη γίνονται από την Περιφέρεια, ή η κατασκευή αντιδιαβρωτικών έργων και η προστασία των ακτών (έχουμε ήδη μία μελέτη για την επίπτωση της κλιματικής αλλαγής στη διάβρωση των ακτών). Παρακολουθούμε επίσης την εναέρια ρύπανση, γίνονται έργα εξοικονόμησης ενέργειας, πολιτικής προστασίας» επισήμανε ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης και έκλεισε λέγοντας: «Ενημερώνοντας τον κόσμο θα είμαστε πιο αποτελεσματικοί, γιατί (η κλιματική αλλαγή) είναι ένας όρος που θα πρέπει να τον βάλουμε σιγά-σιγά στη ζωή μας, ώστε οι συνέπειές που είναι εδώ και ενδεχομένως θα εντείνονται να είναι οι μικρότερες δυνατές. Αν το πετύχουμε αυτό, νομίζω ότι στο κομμάτι του σχεδιασμού και της παρέμβασης θα είμαστε σίγουρα στο σωστό δρόμο».
Προς επίρρωση των λεγομένων του κ. Ξυλούρη, ήρθε η σύντομη παρέμβαση του κ. Κωνσταντίνου Δημόπουλου, γενικού διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας: «Οι καλά ενημερωμένοι πολίτες θα είναι αυτοί που θα συμβάλλουν αύριο στην αποτελεσματική υλοποίηση των πολιτικών προσαρμογής και πιθανώς να αναλάβουν και οι ίδιοι δράση, προσαρμόζοντας την καθημερινότητα και τις εργασίες τους στις μελλοντικές κλιματικές συνθήκες».
Το σχέδιο της Περιφέρειας Κρήτης και οι δυσοίωνες προβλέψεις
Το σχέδιο για την προσαρμογή της Περιφέρειας Κρήτης στην κλιματική αλλαγή ανέπτυξε η κυρία Ελένη Καργάκη, προϊσταμένη του τμήματος Κλιματικής Αλλαγής και Ενεργειακού Σχεδιασμού, από τη διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Κρήτης.
Το Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠΕΣΠΚΑ) της Περιφέρειας Κρήτης περιλαμβάνει μέτρα προώθησης δράσεων και πολιτικών προσαρμογής σε όλους τους τομείς της οικονομίας με έμφαση στους πιο ευάλωτους.
Αποτελείται από διάφορα στάδια, κατά τα οποία:
– Εξετάστηκαν οι κλιματικές μεταβολές που αναμένεται να συμβούν μελλοντικά στην Κρήτη ως το 2100.
– Έγινε η ανάλυση τρωτότητας σε 14 βασικούς τομείς, όπως η βιοποικιλότητα και η γεωργία.
– Εξετάστηκε η τρωτότητα για δύο σενάρια σε τρεις χρονικούς ορίζοντες.
– Διερευνήθηκαν οι υφιστάμενες υποδομές και τεχνολογίες και πολιτικές που διαθέτει ο κάθε τομέας στην Κρήτη, με σκοπό να προταθούν τα κατάλληλα μέτρα.
«Η λήψη μέτρων για την προσαρμογή ή αλλιώς για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής είναι άκρως απαραίτητη προκειμένου να μειωθεί το οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος» είπε η κυρία Καργάκη.
Πρόκειται για έγκαιρες δράσεις και οι παρεμβάσεις οι οποίες καταγράφουν τους κινδύνους, μεταξύ άλλων παρέχουν κίνητρα και δυνατότητες στους αγροτοκτηνοτρόφους και στοχεύουν στην συντήρηση και αναβάθμιση υποδομών στους Τοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) της Περιφέρειας.
Σε ό,τι αφορά τις κλιματικές μεταβολές, οι προβλέψεις μιλούν για αύξηση της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας από 1,35 βαθμούς έως 4,5 βαθμούς κελσίου, αλλά και της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας για ψύξη, ενώ αναμένουμε μείωση των βροχοπτώσεων και της ζήτησης ενέργειας για θέρμανση.
Οι κίνδυνοι πλημμύρας και πυρκαγιών θα είναι περισσότεροι και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
