Μετά το πέρας της τουριστικής περιόδου δημιουργείται ένα πλήθος ερωτημάτων, όπως το πως θα διασφαλιστεί το λιγότερο δυνατόν αποτύπωμα από την τουριστική έξαρση στους πόρους μας και στο περιβάλλον.
Ο τουρισμός ιδιαιτέρα στα χρόνια της κρίσης αδιαμφισβήτητα ενισχύει τα μέγιστα την εθνική οικονομία, εξασφαλίζει θέσεις εργασίας και αποτελεί τον κύριο σήμερα μοχλό ανάπτυξης.
Όμως πέρα από τα ανωτέρω θετικά υπάρχει μια μεγάλη πίεση κυρίως στα νησιά και μεταξύ αυτών και η Κρήτη που δέχονται τους τρεις- τέσσερις θερινούς μήνες το βαρύ τουριστικό φορτίο με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα σε φυσικούς και ενεργειακούς πόρους όπως το νερό, η ηλεκτροδότηση και παράλληλα η επιβάρυνση στο περιβάλλον από τις μεταφορές, τους ατμοσφαιρικούς ρύπους, τα απορρίμματα κ.λπ.
Η ασφυκτική πίεση που δέχονται οι νησιώτικες περιοχές σε πολλές χώρες της Μεσογείου και η εύρεση λύσεων αποτέλεσε το θέμα μιας σημαντικής διεθνούς διοργάνωσης με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έλαβε χώρα φέτος τον Σεπτέμβριο στα Χανιά με θέμα ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ και επαναλαμβάνεται αυτές τις ημέρες στη Ρώμη, με στόχο να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες και οι αρχές.
Στο συνέδριο συμμετείχαν πάνω από 220 σύνεδροι από 21 χώρες από όλα τα νησιά της Μεσογείου, από ευρωπαϊκές υπηρεσίες καθώς και εκπρόσωποι από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων υποστηρίχτηκε από την Περιφέρεια Κρήτης από την ΚΕΔΕ και άλλους οργανισμούς.
Βασικός κανόνας του συνεδρίου ήταν ότι πρέπει να αλλάξουμε το πρότυπο της γραμμικής οικονομίας που ισχύει σήμερα δηλαδή παραγωγή-κατανάλωση-απόρριψη. Αυτό να μετατραπεί σε ένα πρότυπο κυκλικής οικονομίας δηλαδή παραγωγή-επισκευή-επαναχρησιμοποίηση-ανανέωση που σημαίνει να παράγουμε προϊόντα που θα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και τα οποία στο τέλος του κύκλου της ζωής τους δεν θα είναι απόβλητα αλλά θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δευτερογενή προϊόντα ή ως πρώτες ύλες για την παραγωγή άλλων υλικών και έτσι θα έχουμε εξοικονόμηση στους πόρους που δεν είναι πλέον ανεξάντλητοι.
Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να καταλάβουμε ότι αυτή η κυκλική οικονομία που εφάρμοζαν οι προηγούμενες γενεές, οι οποίες εκτιμούσαν απεριόριστα όχι μόνο το νερό και δεν το σπαταλούσαν, αλλά ανακύκλωναν τα φθαρμένα ρούχα και τα έκαναν χαλιά, τα υπολείμματα των τροφών τους γινόταν τροφή για τα ζώα τους, σε εποχές που δεν είχαν υπήρχαν τα πλαστικά (που σήμερα έχουν κατακλύσει τις χωματερές και τις θάλασσες), στην ουσία εφάρμοζαν τον σωστό τρόπο διαχείρισης και προστασίας του περιβάλλοντος.
Η Ελλάδα έχει πληρώσει και πληρώνει υψηλά πρόστιμα για τις παράνομες χωματερές και για τη διαχείριση βιομηχανικών αποβλήτων που επωμιζόμαστε όλοι μας από τη μη ορθολογική χρήση των απορριμμάτων μας. Ακούστηκαν πολλές προτάσεις στο συνέδριο για να μειώσουμε τα απορρίμματα και τα πλαστικά, όπως να επιδοτηθούν τα νοικοκυριά από τους δήμους για τη χρησιμοποίηση φίλτρων νερού και δημιουργία δημόσιων βρυσών, όπου θα παρέχεται καθαρό πόσιμο νερό για να μην παρουσιάζεται αυτή η άσχημη εικόνα πεταμένα πλαστικά μπουκάλια παντού στους δρόμους στις θάλασσες και στις ακτές.
Υπάρχουν ευαισθητοποιημένες επιχειρήσεις καφετέριες και μπαρ σε όλο τον κόσμο αλλά και στην Ελλάδα που για τον περιορισμό των πλαστικών παρακινούν τους πελάτες τους να φέρνουν μαζί τους το δικό τους σκεύος (θερμός, σέικερ) και παράλληλα παρέχουν έκπτωση διότι εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια μόνο για καφέ και αναψυκτικά πετιούνται και καταλήγουν στην θάλασσα μολύνοντας την ενώ στην συνέχεια διασπώνται και εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα των ψαριών και των θαλασσινών, με απρόβλεπτες συνέπειες για την υγεία μας.
Το νερό είναι ο σημαντικότερος φυσικός πόρος ζωής. Με την κλιματική αλλαγή τα φαινόμενα λειψυδρίας και παρατεταμένης ξηρασίας αρχίζουν και γίνονται ασφυκτικά. Ήδη το καλοκαίρι υπήρχαν μεγάλα προβλήματα υδροδότησης και στην Κρήτη. Αυτό μας υποχρεώνει να αλλάξουμε τον τρόπο διαχείρισης του νερού, να το διαφυλάξουμε και να μην το σπαταλάμε. Υπάρχουν τόσοι πολλοί τρόποι εξοικονόμησης νερού που μπορεί να εφαρμόσει ο καθένας μας στο σπίτι του (π.χ. το νερό από το πλύσιμο των φρούτων και των λαχανικών να χρησιμοποιείται για το πότισμα των φυτών, για τον καθαρισμό του σπιτιού κ.λπ.) για να μην αναγκαστούμε τα επόμενα χρόνια ή να πληρώνουμε εξωφρενικά ποσά για την αφαλάτωση ή να κάνουμε επαναχρησιμοποίηση νερών των μονάδων βιολογικού καθαρισμού για εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα, είτε κατευθείαν στα δίκτυα ύδρευσης όπως γίνεται σε άλλα κράτη.
Η κομποστοποίηση είναι μια άλλη μέθοδος κυκλικής οικονομίας. Το 35%-50% των οικιακών απορριμμάτων είναι τα οργανικά (φρούτα, λαχανικά, τσόφλια, καφές, φύλλα, μικρά κλαδιά κ.λπ.). Η πολιτεία οφείλει να δώσει κίνητρα στους πολίτες που διαθέτουν 1μ2 χώμα να αποκτήσουν κάδους κομποστοποίησης περιορίζοντας έτσι την δαπάνη συλλογής-μεταφοράς και απόρριψης απορριμμάτων στους ΧΥΤΑ. Η κομποστοποίηση δίνει τη δυνατότητα παράγωγης καλής ποιότητας λιπάσματος για τους κήπους και θα μπορούσε επίσης να εφαρμοστεί στα ξενοδοχεία και στα τουριστικά καταλύματα.
Η επέκταση της τουριστικής περιόδου και τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες που δειλά έχει ξεκινήσει θα μπορούσε να συνεισφέρει στην ελάφρυνση της πίεσης της καλοκαιρινής περιόδου, δεδομένου ότι η Κρήτη έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει και τους διαφόρους τομείς του εναλλακτικού τουρισμού .
Με τον τρόπο αυτό θα γινόταν σωστότερη χρήση των υπαρχόντων πόρων και δεν θα ασφυκτιούσαν οι μόνιμοι κάτοικοι από τη μεγάλη συσσώρευση των τουριστών μόνο τους τρεις-τέσσερις μήνες της καλοκαιρινής περιόδου.
Πρέπει λοιπόν να μπει ο τουρισμός σε πιο σωστές βάσεις διαχείρισης και σ’ αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να συμβάλλει η πολιτεία αλλά και όλοι μας, θέλουμε να έχουμε ποιοτικό τουρισμό που θα προσφέρει τα μέγιστα στον τόπο μας. Να ευαισθητοποιηθούμε λοιπόν στον τομέα της κυκλικής οικονομίας που είναι πλέον απαραίτητη για την εξοικονόμηση πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος.
