«Το να βγάλεις λίγα χρυσάνθεμα, ακόμα και μια βαρκούλα που κουνιέται, δεν λέει και σπουδαία πράγματα. Εδώ είναι ένας λαός τρανταχτός, που πέρασε δια πυρός και σιδήρου. Αυτόν τον λαό φωτογραφίζω».
(Κώστας Μπαλάφας)
Με την παρουσία των επιμελητών του Μουσείου Μπενάκη, πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Παρασκευή, στην Πύλη Sabbionara (Μίνωος και Καλλεργών) στα Χανιά, τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίες του Κώστα Μπαλάφα, με τίτλο: «Εδώ υπάρχει ένας λαός τρανταχτός»-Κώστας Μπαλάφας: Φωτογραφίζοντας το Αντάρτικο στην Ήπειρο (1941-1944).
Συνδιοργανωτές της έκθεσης, που θα διαρκέσει έως τις 2 Απριλίου, είναι: ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Οι φίλοι των γραμμάτων και των τεχνών», το Μουσείο Μπενάκη, η εφημερίδα Χανιώτικα Νέα, το Μουσείο Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη, και το ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ.
Στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων, πραγματοποιήθηκε το Σάββατο, στο Μουσείο Τυπογραφίας, εκδήλωση-συζήτηση για τον κορυφαίο ανθρωπιστή φωτογράφο Κώστα Μπαλάφα και το φωτογραφικό του έργο και την Αντίσταση με ομιλητές: τον Τάσο Σακελλαρόπουλο, υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη, το θέμα του οποίου ήταν: «Ένας εικοσάχρονος φωτογράφος και η ορεινή κοινωνία της Ηπείρου στα χρόνια της Αντίστασης» και την Μαρία Σπηλιωτοπούλου, διευθύντρια Ερευνών στο Κέντρο Ερεύνης της Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών, με θέμα: «Η Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή στην Κρήτη (1941-1945): διαβάζοντας τις αναφορές των Βρετανών αξιωματικών συνδέσμων».
«Ο Κώστας Μπαλάφας, ο φωτογράφος της Αντίστασης, του πολιτισμού και της καθημερινότητας των φτωχών και των ανθρώπων του μόχθου, της υπαίθρου, με το έργο του διέσωσε αξίες χωρίς καμία ωφελιμιστική βλέψη. Υπήρξε ουσιαστικά ένας ερασιτέχνης φωτογράφος ως εραστής της τέχνης του, κάτι που επιβεβαιώνεται απ’ το γεγονός ότι όσο ζούσε δεν πούλησε ούτε μία φωτογραφία από το σπάνιο και σημαντικό υλικό που είχε καταγράψει», επισημάνθηκε μεταξύ άλλων από τους ομιλητές.
Ο Τάσος Σακελλαρόπουλος, σημείωσε μεταξύ άλλων: «Στο φωτογραφικό υλικό του Κ. Μπαλάφα απ’ το αντάρτικο δεν διασώζονται μόνο πρόσωπα και πράγματα από την αντιστασιακή δράση και λειτουργία στην Ήπειρο. Αυτό που το καθιστά μοναδικό είναι η αντίληψη του κόσμου των βουνών που αποτυπώθηκε στο φιλμ. Απέφυγε να φωτογραφήσει με γνώμονα το κοντράστ φόβος – ηρωισμός και επέλεξε να προβάλει το δίπολο φτώχεια – στράτευση. Δεν εξιδανικεύει, ο Μπαλάφας δεν φτιάχνει ήρωες. Έχει τους παλιούς ήρωες της Ελλάδας, τους φτωχούς, αυτούς κουβαλά στην ψυχή του και σε αυτούς θέλει να δώσει δίκιο».
Στην εκδήλωση αναγνώστηκε επίσης η εισήγηση της επιμελήτριας Φωτογραφικού Αρχείου Μουσείου Μπενάκη Γεωργίας Ιμσιρίδου, καθώς η ίδια λόγω σοβαρού προβλήματος δεν στάθηκε δυνατόν να παρευρεθεί στην εκδήλωση.
«Ο Κώστας Μπαλάφας ως φωτογράφος εστίασε στον άνθρωπο του μόχθου και στην καθημερινότητά του, στη λαϊκή τέχνη και στα έθιμα των κατοίκων της ηπειρωτικής χώρας, αλλά και στα σκληρά τοπία της Ηπείρου. Το κομμάτι των φωτογραφιών του αντάρτικου το θεωρούσε εντελώς ξεχωριστό. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια που είπε στους υπευθύνους του Μουσείου Μπενάκη, όταν αποφάσισε να παραδώσει το υλικό του στο Μουσείο: «Αυτά να τα κρατήσετε σαν τα άγια των αγίων. Είναι η Αντίσταση», ανέφερε χαρακτηριστικά στο κείμενό της η κυρία Ιμσιρίδου.
Να σημειωθεί ότι στον χώρο της έκθεσης φωτογραφίας υπάρχει δυνατότητα ξενάγησης με προβολή πρόσθετου οπτικοακουστικού υλικού για τμήματα τάξεων από σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Χανίων (Γυμνάσια, Λύκεια, ΕΠΑΛ κ.λπ.). Οι καθηγητές/-τριες που ενδιαφέρονται να συνοδεύσουν τους μαθητές σ’ αυτό το εκλεκτό, βιωματικό μάθημα σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, καλό είναι να επικοινωνούν πρώτα με την υπεύθυνη αυτής της δράσης, την κυρία Μαρία Μαθιουδάκη, εκπαιδευτικό (κινητό: 6978 602368), ώστε να προγραμματίσουν την επίσκεψή τους στον χώρο.
