Μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της Παγκόσμιας Ιστορίας είναι, αναμφίβολα, ο άνθρωπος, στο πρόσωπο του οποίου αντικαθρεφτίζονται οι αγώνες της ανθρωπότητας ολάκερης για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εναντίον του ρατσισμού, της βίας και της αποικιοκρατίας. Μπορεί ο ίδιος ν’ αγωνίστηκε, στο α’ ήμισυ του 20ου αιώνα, για την απελευθέρωση από τον ξενικό ζυγό της ιδιαίτερής του πατρίδας, της Ινδίας, αλλά οι ιδέες και οι αγώνες του τον έκαναν, θαρρώ, πολίτη όλου του καταπιεσμένου από τον ιμπεριαλισμό και τον καπιταλισμό κόσμου και του χάρισαν αθάνατη υστεροφημία και χωρίς περιορισμένα χωροχρονικά όρια αγάπη και λατρεία εκατομμυρίων ανά τη γη ανθρώπων ενόσω ακόμη ζούσε, αλλά και μετά τη δολοφονία του…
Αναφέρομαι στο Μαχάτμα Γκάντι (1869 – 1948), τον πασίγνωστο, πλέον, Ινδό πολιτικό και διανοητή, που αγωνίστηκε και θυσιάστηκε, για να πραγματώσει τα «πιστεύω» του, βασισμένος στην απόλυτη άρνηση της βίας, στη βαθιά αγάπη και πίστη στον άνθρωπο και το συνάνθρωπο. Στο παρόν, λοιπόν, σημείωμα, σας προτείνω την «Αυτοβιογραφία» του, ένα πολύ χρήσιμο εγχειρίδιο με την ιδεολογία και μέρος απ’ τους αγώνες του, όπως μας τα περιγράφει ο ίδιος. Βρήκα το εν λόγω βιβλίο, στην ελληνική γλώσσα, από τις εκδόσεις «Ιάμβλιχος» και την επιμέλεια του κειμένου φέρει η Βίκυ Τάτση.
Πώς διαμορφώθηκαν οι ιδέες του Γκάντι, το οικογενειακό του περιβάλλον, τα παιδικά του χρόνια, οι νομικές σπουδές του στο Λονδίνο, η ζωή του στη Νότια Αφρική (Μπόερς, βιαιότητες, πανώλη, φυλακίσεις κ.α.), τα βιβλία που διάβασε, και οι πρώτοι του αγώνες υπέρ των Ινδών μεταναστών και όσα έκανε μόλις γύρισε στην πατρίδα του είναι μερικά απ’ τα κεφάλαια της διαρκώς ενδιαφέρουσας και πολυποίκιλα σημαντικής ανά χείρας αφήγησης του Ινδού ηγέτη. Χαρακτήρισα τωραδά «σημαντική» την εξιστόρηση των γεγονότων απ’ τον Γκάντι, επειδή, πιστεύω, μας βοηθούν, ακόμη και στην παραμικρή τους αλλά όχι ασήμαντη λεπτομέρεια, να τον γνωρίσουμε καλύτερα και να εκτιμήσουμε και να προσλάβουμε βαθύτερα τον τρόπο ζωής και σκέψης του έναντι όσων είχε ν’ αντιπαλέψει.
Θα ολοκληρώσω, όμως, το τωρινό μου άρθρο με ένα απόσπασμα από τη σελ. 93 του βιβλίου, στο οποίο -φρονώ- ο Μαχάτμα Γκάντι δείχνει πώς πρέπει να σκέφτεται κάθε εχέφρων, ανοιχτόμυαλος και δίχως προκαταλήψεις ή φανατισμούς άνθρωπος: «[…] Στην πραγματικότητα δεν μπορώ να πω πως έχω συγκεκριμένες ιδέες για τη θρησκεία. Δεν ξέρω ποια είναι, ούτε ποια θα έπρεπε να είναι η πίστη μου. Σκοπεύω όμως να μελετήσω βαθιά τη θρησκεία και όσο μπορέσω τις άλλες […]». Έτσι, κατέληξε στην αρχή της μη βίας και, νομίζω, παράδειγμα για μίμηση…
* O Γεώργιος Η. Ορφανός είναι φιλόλογος