Με Ροδινό ξεφάντωσαν στον χορό του Συλλόγου Ρεθυμνίων το «Αρκάδι» το 1932

H αποψινή νύχτα μας προκαλεί για ξεφάντωμα. Μέχρι τότε ας κάνουμε ένα ταξίδι στον χρόνο και να ζήσουμε την ατμόσφαιρα, με τη δύναμη της φαντασίας, στους αποκριάτικους χορούς στο Ρέθυμνο άλλων εποχών.

 

Κι επειδή ο χορός της Τσικνοπέμπτης που διοργάνωνε το Λύκειο Ελληνίδων έμεινε ιστορικός και στη διοργάνωση για παιδιά χάρηκαν μοναδικές στιγμές γενιές και γενιές, ας γνωρίσουμε τους χορούς αυτούς μέσα από τις σελίδες του βιβλίου «Μια πόλη αναμνήσεις» του Θεμιστοκλή Βαλαρή.

 

 

 

Το Λύκειο Ελληνίδων, μας πληροφορεί ο αξέχαστος συμπολίτης, είχε κατορθώσει μετά από αγώνα περισσότερο από 15 χρόνων να κτίσει και να τελειώσει πλήρως την αίθουσά του που τέτοια αίθουσα δεν υπήρχε στην Κρήτη όλη.

 

Το σχέδιο και το διάκοσμό της είχε σχεδιάσει δωρεάν ο εξάδελφός του, αρχιτέκτων Νεοκλής Παπαδάκης γιος της αδελφής της μητέρας του συγγραφέα και του δικηγόρου Θεμιστοκλή Παπαδάκη, πολιτευτή και αρχηγού των τότε λεγομένων «Καραβανάδων». Την δε εκτέλεση του έργου είχαν αναλάβει επίσης αφιλοκερδώς και με επιπλέον προσφορά σε υλικά οι πολιτικοί μηχανικοί Κωνσταντίνος Λαμπάκης και Γεώργιος Βαλαρής.

 

Οι συγκεντρώσεις που γινότανε σ’ αυτή την αίθουσα ήσαν άψογες και φανέρωναν το υψηλό επίπεδο πολιτισμού που είχε φθάσει η κοινωνία της εποχής αρχές του περασμένου αιώνα.

 

Κάθε Κυριακή απόγευμα γινότανε συγκεντρώσεις και προσφερότανε τσάι, το οποίο σέρβιραν κορίτσια του Λυκείου ντυμένες κομψότατα. Χαριτωμένες λεπτομέρειες στην αμφίεσή τους, οι ποδίτσες στη μέση κεντημένες επίσης με αριστουργηματικά λευκά κεντήματα πραγματικά έργα τέχνης και ωραιότητος. Αυτές οι συγκεντρώσεις άρχιζαν στις 5:00 το απόγευμα και τέλειωναν συνήθως κατά τις 9:00 το βράδυ.

 

Να σημειωθεί ότι όλα τα βουτήματα τα έκαναν οι κυρίες του Λυκείου Ελληνίδων, συνήθεια που διατηρεί και το συμβούλιο στις μέρες μας. Ενώ το ιστορικό σωματείο είναι σε διαρκή δράση και πάντα στα μηνύματα των καιρών εν τούτοις διατηρεί κάποια στοιχεία από το παρελθόν, όπως η περιποίηση των επισκεπτών του με ποιήματα των χειρών κάθε κυρίας του Λυκείου μας.

Στην αίθουσα αυτή που κάλυπτε κάθε πνευματική εκδήλωση όλο τον χρόνο, έδινε και την ευκαιρία για ποιοτική ψυχαγωγία μέρες όπως των Αποκρεών με τους χορούς που οργάνωνε το Λύκειο κάθε Κυριακή και την Τσικνοπέμπτη.

 

Να σημειώσουμε με την ευκαιρία ότι ο Σύλλογος Κυριών έδινε χορούς στο Ιδαίον Άντρον, που αργότερα καταστράφηκε κατά τον βομβαρδισμό από τους Γερμανούς.

 

 

 

Αυτό που χαρακτήριζε τους χορούς του Λυκείου Ελληνίδων, ήταν η αφάνταστη κοσμιότητα.

 

Όπως μας έλεγε ο αξέχαστος Μανόλης Βογιατζάκης, οι χοροί αυτοί ήταν κοσμικό γεγονός. Οι κυρίες τους περίμεναν με λαχτάρα και μάλιστα αρκετές που είχαν και τη δυνατότητα, έκαναν παραγγελία της τουαλέτας τους από το Παρίσι.

 

Απαραίτητη προϋπόθεση για συμμετοχή στους χορούς αυτούς ήταν σμόκιν ή το πολύ μαύρο κοστούμι για τους κυρίους και τουαλέτα για τις κυρίες.

 

 

 

Το θέαμα κατά την προσέλευση ήταν φαντασμαγορικό.

 

Ορχήστρα διέθετε ο δήμος και με αρχιμουσικό τον Γκίνο, οργανώθηκαν χοροί που άφησαν εποχή…

 

Ας μεταφερθούμε όμως τώρα στον χορό των Κυριών, που γινόταν στο Ιδαίον Άντρον. Εκεί μας οδηγεί ο χρονογράφος της εφημερίδα «Τύπος» της Αποκριάς του 1932.

 

Στη φωτολουσμένη αίθουσα διακρίνονται ο κύριος και η κυρία Μανιατάκη νομοκτηνιάτρου ο κύριος και η κυρία Ιωάννου Ζαχαρίου με αμφίεση ρουμάνας, ο Γυμνασιάρχης κ. Μιχαήλ Πρεβελάκης μετα της χαριτωμένης κόρης του Ελένης.

 

Και πάλι εδώ θα μνημονεύσουμε τον αξέχαστο συμπολίτη Μανόλη Βογιατζάκη, που μας έλεγε με πόση λαχτάρα περίμενε αυτούς τους χορούς για να συναντήσει την Ελένη του και μετέπειτα ακριβή του σύντροφο με την οποία δημιούργησαν τόσο όμορφη οικογένεια.

 

Προτού όμως το ειδύλλιο αποκτήσει τη δικαίωσή του ο καημένος θα έπρεπε να αρκεστεί σε ένα βλέμμα της καλής του και μάλιστα από μακριά με χτυποκάρδι, μήπως και αντιληφθεί κάτι ο πατέρας.

 

Στον χορό που μας μεταφέρει ο χρονογράφος του «Τύπου», διακρίνονται ακόμα ο κύριος και η κυρία Λαμπάκη (Μανόν), ο κύριος και η κυρία Γέροντα.

 

Από δε τας δεσποινίδας ξεχώριζαν η Κορίνα Παπαμιχελάκη, εντυπωσιακή ως έναστρος ουρανός, οι Μαρία και Ελένη Μοάτσου, Κολομπίνα και σουλτάνα αντίστοιχα Μαρία και Λουλού Σωτηρχου ταχυδρόμος του έρωτα και καρδία αντίστοιχα, Πόπη Μανιατάκη ως Φολί, Α. Σιγανού (φωτιά) Δήμητρα Παπαδάκη (ανθοπώλιδα) Αμαλία Παπαδάκη (κλόουν) και Ευαγγελία Δροσάκη αρλεκίνο.

 

Σ’ αυτό τον χορό ξεχώριζε και ο Θεμιστοκλής Βαλαρής ως ταυρομάχος ο Φιλ. Γρηγοριάδης (Κοζάκος) Αριστείδης Παπαδάκης (μαχαραγιάς) Σ Πορτάλιος με κρητική ενδυμασία και Ν. Φραγάκης, Γ. Παπαμιχελάκης Γ. Μαρκάκης (Απάχηδες) και Κοσμά Κορωνάκη και Μιχάλη Βαλαρή (πιερρότους).

 

Κι είχε επιτυχία ο χορός αυτός, αφού παρετάθη μέχρι τις πρωινές ώρες.

 

 

 

Την ίδια χρονιά η εφημερίδα περιγράφει και τον χορό των Ρεθυμνίων της Αττικής το «Αρκάδι», που μετά την επιτυχία του χορού που είχαν οργανώσει την προηγούμενη χρονιά (1931) αποφάσισαν να επαναλάβουν τη διοργάνωση και να δώσουν την ευκαιρία στα μέλη τους να ξεφαντώσουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο χορός αυτός ήταν κατά κάποιον τρόπο η πρόβα τζενεράλε του μεγάλου χορού της Παγκρητίου Ενώσεως που είχε βάλει στόχο να είναι ανώτερη και από τον χορό των Συντακτών. Είχαν καταρτίσει λοιπόν και μια επιτροπή αποτελούμενη από τους Ευάγγελο Θεμ. Παπαδάκη (πρόεδρο) Ιωάννη Χαλκιαδάκη δικηγόρο και Εμμ. Ζαχαριουδάκη διευθυντή Εθνικού Τυπογραφείου.

 

Ο χορός δόθηκε στην πολυτελέστατη αίθουσα του «Τριανόν», την Τρίτη 8 Μαρτίου 1932.

 

Αν και δεν είχαν δοθεί οδηγίες όλοι είχαν προσέλθει με επίσημη ενδυμασία, φράκο οι κύριοι, τουαλέτα οι κυρίες, ενώ οι αξιωματικοί φορούσαν τη μεγάλη τους στολή. Και το θέαμα ασφαλώς αναβάθμιζε το γόητρο της διοργάνωσης. Ο χορός άρχισε στις 10:00 το βράδυ και είχε ποικίλο πρόγραμμα μέχρι και ορχήστρα τζαζ. Κατά τα μεσάνυκτα είπαν να κάνουν ένα διάλειμμα και να χορέψουν κρητικούς χορούς που οι άλλοι τους είδαν σαν ατραξιόν.

 

Ξέρετε ποιος έπαιζε λύρα; Ο μεγάλος μας Ανδρέας Ροδινός. Ήταν δύο χρόνια πριν από τον τραγικό χαμό του και μάλιστα τόσο νέος.

 

Αυτό που δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε είναι η παρουσία κυρίως Αρσακειάδων που είχαν μια ευκαιρία να νιώσουν πως είναι κοντά στην πατρική εστία με τον χορό αυτό του Συλλόγου Ρεθυμνίων Αττικής το «Αρκάδι».

 

Εκείνο το βράδυ ο Ροδινός είχε ξεπεράσει τον εαυτό του. Όλοι είχαν μαγευτεί και το κέφι ανέβηκε στα μεσούρανα. Ο ενθουσιασμός κορυφώθηκε όταν σηκώθηκαν ο βουλευτής Ι. Γοβατζιδάκης με άλλους Ρεθεμνιώτες να σύρουν τον χορό.

Μετά τους κρητικούς χορούς μοιράστηκαν άφθονα και πλούσια κοτιγιόν σε όλους τους χορευτές και ακολούθησε λαχειοφόρος αγορά με αξιοπρόσεκτα δώρα. Ήταν ένα κρητικό μαχαίρι αριστουργηματικής κατασκευής και μια ωραιότατη κατακόκκινη μπατανία μεγάλης αξίας και αυτή. Ακολούθησαν ευρωπαϊκοί χοροί για να τους διαδεχθούν οι Ρωσικοί.

 

Όπως διαπιστώνετε θα ξεφάντωσαν εκείνο το βράδυ οι Ρεθεμνιώτες του λεκανοπεδίου που είχαν παρευρεθεί στον χορό του συλλόγου τους. Μέχρι το πρωί χόρευαν χωρίς να δείχνει κανένας το ελάχιστο σημείο κόπωσης. Είχαν κλέψει μια του χάρου για τα καλά.

 

Ποιοι τώρα διακρίθηκαν στον χορό αυτό είτε σαν χορευτές είτε και σαν παρουσίες. Ας τους μνημονεύσουμε κι αυτούς. Ο πρόεδρος του συλλόγου φυσικά Μενέλαος Σακόραφος, καθηγητής Πανεπιστημίου, Ανδρουλακάκης λοχαγός πυροβολικού ως εκπρόσωπος του υπουργού Στρατιωτικών, οι βουλευτές Κρήτης Γοβατζιδάκης και Ευστράτιος Γεωργιλαδάκης και πολλοί άλλοι.

Έτσι ξεφάντωναν και ‘κείνο τον ωραίο τον καιρό οι Ρεθεμνιώτες, τόσο στον τόπο τους όσο και στο λεκανοπέδιο.