Πως «δένουν» όλα αυτά; Μνήμες και εικόνες της ζωής της Άλκης Ζέη από τα πρώτα παιδικά της χρόνια ως το γάμο της το 1945 με τον σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου (1913-1990) που καταγράφονται στο νέο αυτοβιογραφικό βιβλίο της βραβευμένης ελληνίδας συγγραφέως «Με μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο», το οποίο κυκλοφορεί απο τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
«Δεν ήθελα να γράψει κανείς άλλος τη βιογραφία μου και βιάστηκα να τη γράψω»
Η συγγραφέας που «βύθισε» γενιές νεαρών παιδιών της χώρας στα δίχρωμα μάτια του Καπλανιού της Βιτρίνας, ή τα έκανε να βρεθούν για μια στιγμή, νοερά, πλάι στον Πέτρο στον Μεγάλο Περίπατο του, βρέθηκε χθες στο Ρέθυμνο, στην αίθουσα του βιβλιοπωλείου Κλαψινάκης, για την παρουσίαση του νέου της βιβλίου. Στην ερώτηση των «Ρ.Ν.» για το περιεχόμενο του, η Αλκη Ζέη απάντησε πως πρόκειται για «Τα 20 πρώτα χρόνια της ζωής μου. Αρχικά στο νησί, μετά στην Αθήνα. Πόλεμος, Κατοχή, Δεκέμβρης και αρχές Εμφυλίου». Αναφορικά με το κίνητρο συγγραφής του νέου της βιβλίου, η ίδια απάντησε αφοπλιστικά: «Επειδή τα χρόνια τρέχουν δεν ήθελα να γράψει κανείς άλλος τη βιογραφία μου και βιάστηκα να τη γράψω. Ύστερα, επειδή ήταν σημαντικά αυτά τα χρόνια, ήθελα να μιλήσω γι’ αυτούς τους ανθρώπους που γνώρισα. Όχι ως φτασμένους καλλιτέχνες, αλλά στην καθημερινή τους ζωή, όπου ήμασταν μαζί, μιλούσαμε, ή τους ακούγαμε με θαυμασμό. Νομίζω ότι καλό θα ήταν να τους γνωρίσουν και οι σημερινές γενιές». Σύμφωνα με την ίδια, το γράψιμο ερωτικών επιστολών για τις υπηρέτριες της πολυκατοικίας προς τους αγαπημένους τους, αποτέλεσε την αφορμή ενασχόλησης της με τη λογοτεχνία «Γι’ αυτό το ονόμασα και «Με μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο». «Έγραφα γράμματα στις υπηρετριούλες της πολυκατοικίας για τους αγαπημένους τους. Εκεί κατάλαβα ότι θέλω να γράψω, ότι το αποζητούσα», δήλωσε σχετικά.
«Η κλασσική συγγραφέας του καιρού μας»
Η παρουσίαση του βιβλίου ξεκίνησε με την παράθεση ενός σύντομου βιογραφικού σημειώματος της Άλκης Ζέη. Στη συνέχεια το λόγο πήρε η Καθηγήτρια ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Κρήτης, Αλεξάνδρα Ζερβού, η οποία της απέδωσε τον τίτλο της «Κλασσικής Συγγραφέως του καιρού μας». Η κυρία Ζερβού, παρέθεσε έξι διαφορετικές οπτικές αναγνώσεις του βιβλίου. Αρχικά το χαρακτήρισε ένα «βιβλίο για όλους», αφού η γραφή της Αλκης Ζέη είναι απλή, με έντονο το στοιχείο της «προφορικότητας» και «υψηλή λογοτεχνικότητα», ως εκ τούτου εύληπτη για ένα ευρύ αναγνωστικό κοινό, για μικρούς και μεγάλους. Είναι όμως παράλληλα ένα «οικογενειακό άλμπουμ με φωτογραφίες μιας παλιάς αστικής οικογένειας», όπου εύκολα ο αναγνώστης εντοπίζει τους χαρακτήρες-ήρωες των μετέπειτα μυθιστορημάτων της συγγραφέως. Παράλληλα, σύμφωνα με την ακαδημαϊκό, πρόκειται για μια ιδιότυπη «πινακοθήκη προσώπων», σημαινόντων προσωπικοτήτων της Ελλάδας κατά το παρελθόν, τα οποία άλλοτε απομυθοποιούνται κι άλλοτε αποκαθίστανται. Ενδεικτικά αναφέρθηκε σε «ένα δειλό λεπτό αγόρι που παίζει πιάνο», τον Μάνο Χατζιδάκι. Κάποιος μπορεί να το χρησιμοποιήσει και ως καταγεγραμμένη «ιστορική μαρτυρία», καθώς οι άνθρωποι είναι φορείς ιστορικότητας, ενώ το ίδιο το βιβλίο αναφέρεται σε μια έντονη ιστορική εποχή για τη χώρα και σε μια γενιά που βίωσε «τη ματαίωση Αριστεράς». Άλλος αναγνώστης μπορεί να εντοπίσει αναφορές σε ανθρώπους του πνεύματος που επηρέασαν τη συγγραφέα. Αυτή η «πνευματική αυτοβιογραφία» εύκολα αναδεικνύεται στο παράδειγμα της ερωτικής επιστολής που συντάσσει η νεαρή τότε μαθήτρια, εκ μέρους μιας υπηρετριούλας, προς τον αγαπημένο της όπου χρησιμοποίει σχεδόν αυτούσια μια φράση από το έργο της Πηνελόπης Δέλτα «Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου». Τέλος το «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» μπορεί ένας πιο λόγιος αναγνώστης να το διαβάσει σε αντιπαραβολή «με το υπόλοιπο έργο της συγγραφέως», να αποτελέσει δηλαδή μια «συμπληρωματική γραφή» της ζωής και της λογοτεχνικής παραγωγής της Αλκης Ζέη συνολικά.
Η συγγραφέας στην ομιλία της, αφού ευχαρίστησε τους παριστάμενους και τους συντελεστές που βοήθησαν στην έκδοση και την παρουσίαση του βιβλίου στο Ρέθυμνο, στάθηκε ιδιαίτερα στην παρουσία πολλών νέων προσώπων στην αίθουσα. «Φοβόμουν μ’ αυτό το βιβλίο και έλεγα: «Τώρα θα το διαβάσουν άνθρωποι κάποιας ηλικίας και θα χάσω το δικό μου κοινό». Αλλά βλέπω με μεγάλη μου ευχαρίστηση πολλά νέα παιδιά και αυτό με κάνει να χαίρομαι ιδιαίτερα». Έπειτα έδωσε διακριτικά το λόγο στο κοινό για ερωτήσεις που κάποιος τυχόν θα ήθελε να της απευθύνει. Αρκετοί ήταν αυτοί που ανταποκρίθηκαν αλλά αντί επιλόγου, επιλέγεται μια ερώτηση ενός μικρού κοριτσιού κατά τη χθεσινή βιβλιοπαρουσίαση το οποίο ρώτησε εάν «Ο περίπατος του Πέτρου ήταν αληθινή ιστορία». «Όταν ένας συγγραφέας δε γράφει βιογραφία και γράφει μυθιστόρημα, παίρνει πράγματα από τη ζωή. Δεν τα βγάζει όμως σαν φωτογραφία. Τα αλλάζει. Όπως ένας ζωγράφος βάζει το χρώμα, βάζει τις δικιές του ιδέες. Η ιστορία όμως, είναι αληθινή», απάντησε η Αλκη Ζέη. Αυτοί οι μυθιστορηματικοί «πίνακες ζωγραφικής» είναι το ανεκτίμητο έργο ζωής της μεγάλης Ελληνίδας συγγραφέως.