Μικρά σημάδια ανάκαμψης, μετά από μια δεκαετία διαρκούς ύφεσης, καταγράφει η οικοδομική δραστηριότητα στο Ρέθυμνο την τελευταία διετία. Επενδύσεις που αφορούν τον τουριστικό κλάδο, είτε πρόκειται για κατασκευή ξενοδοχειακών μονάδων, είτε για επεκτάσεις και προσθήκες, αλλά και ανέγερση τουριστικών κατοικιών, τόσο βόρεια όσο και νότια του νομού, έχουν δώσει μια «ανάσα» στον μέχρι πρότινος «παγωμένο» τομέα των κατασκευών.
Ωστόσο, η βελτίωση της εικόνας αυτής δεν καταγράφεται στα στοιχεία της πολεοδομίας που αφορούν τον αριθμό των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν, αφού για το 2017 ανέρχονται σε μόλις 107 ενώ το 2016 σε 131. Αυτό κατά κύριο λόγο, σύμφωνα με τον υπεύθυνο για θέματα πολεοδομίας του δήμου αντιδήμαρχο Άγγελο Μαλά, οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές αιτήσεις οι οποίες κατατέθηκαν το 2017 και βρίσκονται σε εκκρεμότητα, λόγω της διαδικασίας που απαιτείται μέχρι την τελική έκδοση.
Σημειώνεται πως παρά το γεγονός πως τα προβλήματα στον κλάδο δεν έχουν λυθεί με τις εισφορές των επαγγελματιών και κυρίως των μηχανικών να είναι υπέρμετρες και δυσβάστακτες από τη μια και από την άλλη τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα όρια των 67 οικισμών και το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Πόλης (ΓΠΣ) να εξακολουθούν να υφίστανται και να «μπλοκάρουν» την οικοδομή, υπάρχει η αισιοδοξία πως τουλάχιστον στο σκέλος της τουριστικής κατοικίας, τα επόμενα χρόνια θα υπάρξει ανάπτυξη, γεγονός που αναπτερώνει τις ελπίδες μηχανικών και κατασκευαστών, αλλά και όσων ασχολούνται σε συναφή με την οικοδομή επαγγέλματα, για εργασία.
Η βελτίωση της κατάστασης και η σταδιακή αναστροφή της εικόνας που παρουσίαζε ο κλάδος φαίνεται να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα χρηματοδοτικά εργαλεία που δίδονται στους επιχειρηματίες από το ΕΣΠΑ στον αναπτυξιακό νόμο.
Η εικόνα της ανάκαμψης στην οικοδομική δραστηριότητα σαφώς και ικανοποιεί όλους τους επαγγελματίες του κλάδου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τους καθησυχάζει.
Μεγάλο ζητούμενο αποτελεί η δραστηριότητα του οικοδομικού κλάδου εκτός από τον τουρισμό και στον τομέα της ιδιωτικής κατοικίας. Σε αυτή την περίπτωση η κινητικότητα είναι σχεδόν ανύπαρκτη εκτός μεμονωμένων περιπτώσεων. Οι κατασκευαστές και οι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο βρίσκονται σε αδιέξοδο, καθώς η ανέγερση νέων οικοδομών έχει σταματήσει και οι πωλήσεις ήδη κατασκευασμένων ακινήτων, βρίσκονται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, παρά το γεγονός ότι η οικονομική κρίση και η «κατρακύλα» στον κλάδο παρέσυρε προς τα κάτω και τις τιμές πώλησης. Αυτό, όμως, δεν αποτελεί δέλεαρ για τους ιδιώτες, οι οποίοι είτε διστάζουν, είτε αδυνατούν, λόγω οικονομικής κρίσης, να επενδύσουν τα χρήματά τους στην αγορά μιας κατοικίας, έστω κι αν θα τους στοιχίσει φθηνότερα. Για τον λόγο αυτό φαίνεται να προτιμούν τις τουριστικές επενδύσεις.
Αναλυτικά,
Μετά από μια δεκαετία ύφεσης όπου η οικοδομική δραστηριότητα στον νομό είχε συρρικνωθεί στο ελάχιστο, δειλά – δειλά τον τελευταίο χρόνο καταγράφει μικρά σημάδια βελτίωσης.
Επιχειρηματίες φαίνεται πως αξιοποιούν τα χρηματοδοτικά εργαλεία του ΕΣΠΑ και του αναπτυξιακού νόμου και προχωρούν σε επενδύσεις που αφορούν στον τουριστικό κλάδο.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις των εμπλεκόμενων με τον κλάδο φορέων, η βελτίωση της εικόνας αποδίδεται κυρίως σε άδειες που έχουν εκδοθεί για την ανακατασκευή υφιστάμενων ξενοδοχειακών μονάδων καθώς και σε κάποιες νέες άδειες που σχετίζονται επίσης με τον κλάδο του τουρισμού, όπως νέα ξενοδοχεία και σχετικές υποδομές.
Ωστόσο, η βελτιωμένη αυτή εικόνα δεν αποτυπώνεται στα στοιχειά της πολεοδομίας Ρεθύμνου που αφορούν στον αριθμό των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν, αφού για το 2017 ανέρχονται σε μόλις 107, ενώ το 2016 σε 131. Αυτό κατά κύριο λόγο, σύμφωνα με τον υπεύθυνο για θέματα πολεοδομίας του δήμου, αντιδήμαρχο Αγγελο Μαλά, οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές αιτήσεις, οι οποίες κατατέθηκαν το 2017και βρίσκονται σε εκκρεμότητα για να εκδοθούν εντός του έτους . .
Σημειώνεται ταυτόχρονα πως παρά το γεγονός πως τα προβλήματα στον κλάδο δεν έχουν λυθεί με τις εισφορές των επαγγελματιών, και κυρίως των μηχανικών, να είναι υπέρμετρες και δυσβάστακτες από τη μια και, από την άλλη, τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα όρια των 67 οικισμών και το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Πόλης (ΓΠΣ) να εξακολουθούν να υφίστανται και να «μπλοκάρουν» την οικοδομή, υπάρχει η αισιοδοξία πως τουλάχιστον στο σκέλος της τουριστικής κατοικίας, τα επόμενα χρόνια θα υπάρξει ανάπτυξη, γεγονός που αναπτερώνει τις ελπίδες μηχανικών και κατασκευαστών αλλά και όσων ασχολούνται σε συναφή με την οικοδομή επαγγέλματα για εργασία.
Συγκρατημένα αισιόδοξοι εμφανίζονται οι μηχανικοί, οι όποιοι αναγνωρίζουν την κινητικότητα που υπάρχει στον κλάδο, και υποστηρίζουν πως μπορεί ο τουρισμός να κίνησε λίγο τα νήματα και να ενίσχυσε την μέχρι πρότινος βαλτωμένη οικοδομική δραστηριότητα, ωστόσο επισημαίνουν πως τα νούμερα είναι ακόμα μικρά για να μιλά κάνεις για καλή εικόνα.
Η βελτίωση είναι ορατή όπως εξηγούν και σε αυτό παίζουν μεγάλο ρόλο τα εργαλεία που δίνονται στους επιχειρηματίες από το ΕΣΠΑ και τον αναπτυξιακό νόμο. Από την άλλη, προσθέτουν ότι «καθηλωμένη» παραμένει η δραστηριότητα στο κομμάτι της ιδιωτικής κατοικίας, καθώς κανένας πλέον δεν μπαίνει στη διαδικασία για να κτίσει ένα σπίτι.
Ο αντιδήμαρχος υπεύθυνος για θέματα Χωροταξίας, Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Άγγελος Μαλάς μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε χαρακτηριστικά: «Σε αριθμούς, οι άδειες μπορεί να φαίνονται μειωμένες την τελευταία διετία, όμως αυτό είναι πολύ σχετικό και δεν αποτελεί ξεκάθαρο δείγμα της κατάστασης, καθώς στην πορεία του χρόνου, κάποιες εργασίες, βάσει νέων νόμων, δεν απαιτούν έκδοση οικοδομικής άδειας. Για παράδειγμα αυτή την περίοδο εκκρεμούν άδειες για 10.000 τ.μ. Μιλάμε για μια τεράστια έκταση (ξενοδοχεία) που είναι σε φάση προετοιμασίας, δεν έχουν ακόμα εκδοθεί. Δεν έχουμε μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας την τελευταία διετία, στον «πάγο» εξακολουθεί να βρίσκεται η οικοδομή που αφορά σε ιδιωτική οικοδόμηση. Όμως υπάρχουν έργα που είναι σε εξέλιξη και που αφορούν κατά κύριο λόγο κατασκευές και ανακαινίσεις ξενοδοχείων. Έχουμε δραστηριότητα και στο νότιο Ρέθυμνο και για τουριστικές κατοικίες τόσο από επιχειρηματίες όσο και από ξένους που επενδύουν τα χρήματά τους για να κτίσουν. Υπάρχει μια έντονη δραστηριότητα τον τελευταίο χρόνο στον ξενοδοχειακό τομέα και δεν επικρατεί αυτό το «ναυάγιο» που είχαμε το 2015 και 2016 όπου είχαμε άδειες που αφορούσαν μόνο προσθήκες ή αναθεωρήσεις κτισμάτων. Έχουμε 10-15 ξενοδοχεία που προετοιμάζονται, κάνουν καινούριες πτέρυγες και ανακαινίσεις. Αυτά αφορούν σε μεγάλες επενδύσεις. Για παράδειγμα η κατασκευή 500 κλινών, ίσως να είναι μεγαλύτερη από όλη την οικοδομική δραστηριότητα του έτους 2016. Υπάρχουν επίσης και περιπτώσεις ξενοδοχείων που κάνουν ανακαινίσεις και μιλάμε για επενδύσεις 3 έως 5 εκ. ευρώ και να μην απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας. Άρα έχουμε έντονη κινητικότητα στην επαγγελματική δραστηριότητα που αφορά τον τουρισμό. Αυτό που έχει καθηλωθεί είναι η κατοικία. Κανείς δεν κτίζει σπίτι παρά μόνο επισκευάζει. Ο καινούριος νόμος τώρα δεν έχει απαραίτητη προϋπόθεση την έκδοση άδειας. Συνολικά, λοιπόν, αν και τα πρώτα χρόνια της κρίσης υπήρχε μια εκμηδένιση της οικοδομικής δραστηριότητας, τώρα ο τουρισμός αναδεικνύει μια εμπορική και επαγγελματική δραστηριότητα. Μπορεί τα κέρδη να συρρικνώνονται, όμως υπάρχει ο αναπτυξιακός νόμος και το ΕΣΠΑ που αξιοποιούν οι επιχειρηματίες για επενδύσεις. Κανείς όμως σήμερα δεν θα κτίσει ένα σπίτι, αντιθέτως, όλοι επενδύουν στον τουριστικό τομέα. Ο τουρισμός μπορεί να «σώσει» την κατάσταση της οικοδομής. Δεν μπορώ να πω ότι τα χρήματα είναι πολλά γιατί είναι υπέρμετρη η φορολόγηση, στην πράξη όμως υπάρχει δραστηριότητα. Μπορεί τα κέρδη να μην είναι τεράστια και απλά να βγάζουν τα έξοδά τους, όσοι εργάζονται στον κλάδο της οικοδομής, όμως υπάρχει μια κινητικότητα στην αγορά. Επίσης, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα που έχουν να κάνουν με το ΓΠΣ, όπου δεν μπορεί κάποιος να κτίσει, έχουμε πρόβλημα με τις ζώνες των 67 οικισμών και άλλες παράμετροι, όπως η υψηλή παραγωγικότητα, που άρχισε να ελέγχεται τα τελευταία χρόνια που απομείωσε την όποια επιθυμία για κατασκευές αφού δεν υπάρχουν διαθέσιμα οικόπεδα».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ν.Ε. του ΤΕΕ Ρεθύμνου, Σπύρος Καλησπεράκης ανέφερε: «Από το 2017 έχει αρχίσει να ανακάμπτει η οικοδομή σε ό, τι αφορά τον τουριστικό τομέα. Δηλαδή είτε τα ξενοδοχεία, είτε η τουριστική κατοικία μέσω Airnbnb. Αυτό είναι ένα σημάδι αισιοδοξίας, όμως μιλάμε απλώς για ανάκαμψη και όχι για κάτι περισσότερο. Τουλάχιστον βέβαια είναι θετικό ότι ανατράπηκε η πτωτική πορεία των τελευταίων πολλών ετών. Η κατάσταση ωστόσο βελτιώνεται και ο κλάδος σταδιακά αρχίζει και «ζωντανεύει» όχι τόσο για τους μηχανικούς, αλλά για τα υπόλοιπα επαγγέλματα όπου δραστηριοποιούνται στον κλάδο της οικοδομής, όπως τους υδραυλικούς, τους ηλεκτρολόγους, τους τεχνίτες, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα είναι περιζήτητοι».
«Αγκάθι» οι εισφορές για τους πολιτικούς μηχανικούς
Οι αυξημένες φορολογικές επιβαρύνσεις για τον κλάδο των μηχανικών δεν αφήνουν περιθώρια ανάκαμψης όπως αναφέρουν οι επαγγελματίες. Ο πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ρεθύμνου Γιώργος Βαλαρής επισημαίνει πως η κατάσταση είναι δραματική οδηγώντας ιδίως τους νέους στο εξωτερικό ή και σε άλλο επαγγελματικό προσανατολισμό, αφού οι φόροι είναι δυσβάστακτοι.
Χαρακτηριστικά, ο κ. Γιώργος Βαλαρής, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» τονίζει: «Η οικοδομή τα τελευταία χρόνια από το 2007 καταγράφει πτωτική πορεία. Οι οικοδομικές άδειες είναι ελάχιστες, ωστόσο, αυτό που έχει αρχίσει να κινείται είναι κάποιες ανακαινίσεις ξενοδοχείων, κάποια τουριστικά καταλύματα όπως είναι οι βίλες. Βέβαια αυτά είναι λίγα και δεν μπορεί κανείς να πει ότι μπορούν να καλύψουν τις απώλειες των προηγούμενων ετών, απλά έχει ανακοπεί η πτωτική πορεία. Βέβαια οι τιμές που αναγκάζονται να δουλεύουν οι συνάδελφοι δεν ανταποκρίνονται στην εργασία που προσφέρουν, δηλαδή είναι τιμές επιβίωσης. Αυτό βέβαια έχει σαν αποτέλεσμα πολλοί νέοι συνάδελφοι μηχανικοί είτε να εγκαταλείπουν το επάγγελμα, είτε να φεύγουν στο εξωτερικό αναζητώντας αξιοκρατικές συνθήκες και αξιοπρεπείς μισθούς, είτε εργάζονται για ψίχουλα. Ειδικά, οι νέοι μηχανικοί δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να ανταποκριθούν στην υψηλή φορολογία και τις υψηλές ασφαλιστικές εισφορές, αφού ούτε καν εμείς οι παλαιότεροι δεν μπορούμε. Είναι απελπιστική η κατάσταση. Και αυτό που μας συγχύζει περισσότερο είναι ότι το ταμείο μας το ΤΣΜΕΔΕ είχε την ικανότητα για 20 χρόνια να πληρώνει χωρίς να εισπράττει ούτε ένα ευρώ. Είχε απόθεμα 4 δισ. ευρώ και δεν υπήρχε ασφαλιστικό ταμείο στη Ευρώπη με τέτοιο απόθεμα, γιατί εμείς δεν πληρώναμε μόνο τις εισφορές μας αλλά και ποσοστό από αυτό που εισπράτταμε και όλα αυτά τα χρήματα «εξαφανίστηκαν» με τα κουρέματα και έχουμε οδηγηθεί σε αδιέξοδο».
Ο αριθμός των αδειών που εκδόθηκαν στην Πολεοδομία από το 2004 έως το 2017
Αναλυτικά οι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν στον νομό ανά έτος έχουν ως εξής:
2004: 550
2005: 620
2006: 517
2007: 474
2008: 437
2009: 412
2010: 340
2011: 276
2012: 188
2013: 142
2014: 135
2015: 153
2016: 131
2017: 107
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αυξητικά κινήθηκαν τον περασμένο Νοέμβριο τόσο ο όγκος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, όσο και ο αριθμός των οικοδομικών αδειών.
Ειδικότερα, τον Νοέμβριο 2017 εκδόθηκαν στο σύνολο της χώρας 1.296 άδειες ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, που αντιστοιχούν σε 259,2 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 1.055,1 χιλιάδες m3 όγκου. Με αποτέλεσμα να παρουσιαστεί αύξηση 13,3% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, 30% στην επιφάνεια και 24,4% στον όγκο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2016.
Το 11μηνο πέρυσι, υπήρξε αύξηση 10,3% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, 22,2% στην επιφάνεια και 23,6% στον όγκο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Ιανουαρίου- Νοεμβρίου 2016.
==CEPFG==
