Υπάρχουν στιγμές στη ζωή του ανθρώπου που εξυψώνουν την ψυχή του, αγαλλιάζουν το νου δίνοντας του νόημα και ελπίδα. Είναι οι στιγμές που ξεφεύγεις από τη μιζέρια της καθημερινότητας, καλλιεργείς το πνεύμα, ελευθερώνεις τη σκέψη και τον λογισμό από τα καθημερινά και συνηθισμένα.
Σαν σύλλογος ΕΜΔΥΔΑΣ -Μηχανικών του Δημοσίου- μαζί με τους φίλους μας, συναντηθήκαμε το Σάββατο 30-7-2016 στο Μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας. Εκεί είχαμε την τιμή και τη χαρά να μας ξεναγήσει ο κ. Νικόλαος Σταμπολίδης καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, εμπνευστής αυτού του μεγαλόπνοου έργου και υπεύθυνος των ανασκαφών στην παρακείμενη Νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας για πάνω από τριάντα χρόνια.
Είναι αυτός που το οραματίστηκε και μέσα από πολλές δυσκολίες ξεπερνώντας το «μένος των πολεμιστών της Ίδης», κατάφερε να πείσει και άλλους να το στηρίξουν.
Όπως μας τόνισε ο κ. Καθηγητής στην αρχή της συνάντησής μας, η αλήθεια είναι στερητικό της λήθης δηλαδή της λησμονιάς γι’ αυτό και εμείς αναζητήσαμε την αλήθεια που κρύβει αυτός ο τόπος χιλιάδες χρόνια τώρα.
Με θέα την κορυφή του Ψηλορείτη και του Κουλούκωνα, το Μουσείο έχει σχεδιαστεί στην κορυφογραμμή του λόφου μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο που ευφραίνει την καρδιά και τους οφθαλμούς μέχρι τη θάλασσα.
Μπαίνοντας κανείς στο μουσείο το πρώτο σύμβολο που αντικρίζει, είναι η χάλκινη ασπίδα του πολεμιστή με τη λεοντοκεφαλή που είναι η πιο παλιά χρονολογημένη απ’ αυτές που έχουν βρεθεί στον Ψηλορείτη. Το Μουσείο είναι χωρισμένο σε τρεις αίθουσες ανάλογα με τη θεματική ενότητα και τα αντίστοιχα ευρήματα.
Η πρώτη αίθουσα περιλαμβάνει επιγραφές, αγάλματα, αγγεία, εργαλεία η δεύτερη περιλαμβάνει τη λατρεία και η τρίτη τις ταφικές τελετουργίες. Κάθε αντικείμενο συνδέεται με την εξέλιξη του ανθρώπου και την ανάγκη του για επιβίωση όπως αντικείμενα εργασίας, οικιακά σκεύη, λατρευτικά ειδώλια, αναθέματα, κοσμήματα που κοσμούν τις προθήκες ξεκινώντας από την εποχή του λίθου.
Αποδεικνύοντάς μας πόσο σημαντικό κεντροβαρικό ρόλο είχε η Αρχαία Ελεύθερνα στην ανάπτυξη της Κρήτης και την εξέλιξή της, καθώς αποτελούσε κέντρο εμπορίου, ανταλλαγής προϊόντων, λατρείας, αγώνων κ.λπ. όχι μόνο με άλλες πόλεις της Κρήτης, αλλά και χώρες από την Αίγυπτο, την Κύπρο μέχρι τα βάθη της Ανατολής.
Ο καθηγητής σε ένα εξαιρετικό καθοδηγητικό ρόλο είναι ο οδηγός μας στα τρεις χιλιάδες και πλέον χρόνια και δίδει ιδιαίτερη έμφαση στο κόσμημα έμβλημα της Θεάς Μέλισσας, στην κυρία της Ελεύθερνας, στην προθήκη με τις «αριστοκράτισσες- ιέρειες», με τα πολυτελή κτερίσματα και τέλος, την ταφική διαδικασία του πολεμιστή που περίτρανα αναφέρει ο Όμηρος και που με κάθε λεπτομέρεια αναπαριστάται ζωντανά στα μάτια μας.
Και είναι τόσο μεγάλη η λαχτάρα μας να γυρίσουμε στις ρίζες μας, που επί δυο και πλέον ώρες δεν θέλουμε να τελειώσει αυτή η ξενάγηση, αλλά και ούτε να φύγουμε από τον χώρο που πέρα από τις προθήκες συμπληρώνεται και από ειδικά διαμορφωμένες οθόνες που παρουσιάζουν ντοκιμαντέρ με θέματα όπως την ιστορία των ανασκαφών, αλλά και τα παθήματα της Φρόνιμης, της νεαρής πριγκίπισσας της Αξού, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος στην ιστορία του και σχετίζεται με τον Θηραϊκό στάμνο αλλά και τη χάλκινη φιάλη που ευρίσκονται στην Α αίθουσα, ώστε να διατηρείται αμείωτο το ενδιαφέρον μας καθόλη τη διάρκεια της ξενάγησης.
Έχουν γραφεί πολλά για το μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας και πόσο σημαντική θέση κατέχει στο σύνολο των Αρχαιολογικών Μουσείων της χώρας.
Αυτό που μας έμεινε εν κατακλείδι είναι ότι η ιστορία, μας διδάσκει ότι οι άνθρωποι και οι λαοί σε μια αέναη κίνηση των γενεών αναγεννιούνται από τις στάχτες τους και παρά τις αντιξοότητες της ζωής βρίσκουν ξανά τον δρόμο τους για πρόοδο και δημιουργία, μόνο που εμείς σαν λαός έχουμε ένα μεγάλο προτέρημα, τη Δημοκρατία και τον Πολιτισμό, ένα ανεκτίμητο πλούτο που μας άφησαν οι πρόγονοί μας.
Ευτυχώς που υπάρχουν άνθρωποι με επιμονή και ζήλο, κομμάτι – κομμάτι τον φέρνουν στην επιφάνεια.
Κύριε Σταμπολίδη το Ρέθυμνο σας ευγνωμονεί για την προσφορά σας, όπως και όλους τους συνεργάτες σας, τους αφανείς ήρωες -τους φοιτητές σας- που δούλεψαν όλα αυτά τα χρόνια μαζί σας, το Πανεπιστήμιο και τους Μηχανικούς του που επιμελήθηκαν την κατασκευή του Μουσείου.
Μένει μόνο το Κράτος με υπευθυνότητα να μεριμνήσει και να προστατεύσει όλον αυτόν τον Αρχαιολογικό χώρο, ώστε αυτός ο πολύτιμος θησαυρός, να αξιοποιηθεί τα μέγιστα, και να αποτελέσει φωτεινό σημείο πολιτισμού για τις επερχόμενες γενεές για ολόκληρο τον κόσμο.
