Είναι πολλές οι φορές -και όχι άδικα- που οι πολίτες νιώθουν ότι το πολιτικό σύστημα λειτουργεί αποκομμένο από την κοινωνία. Αισθάνονται ότι δεν αντιλαμβάνεται τα προβλήματα και τις ανάγκες τους. Αυτό το κοινό αίσθημα επιχειρούν διαχρονικά να εκμεταλλευτούν πολιτικές δυνάμεις που, με όχημα τον λαϊκισμό, αποπροσανατολίζουν τους πολίτες από την ορθολογική επιδίωξη του συλλογικού συμφέροντος.
Δυστυχώς, η αναντιστοιχία προεκλογικών δεσμεύσεων και μετεκλογικών κυβερνητικών αποφάσεων έχει κουράσει και έχει δημιουργήσει σοβαρό έλλειμμα εμπιστοσύνης. Αυτός είναι ένας ακόμη κίνδυνος που διατρέχουμε ως κοινωνία και στις επερχόμενες εκλογές. Να εκφραστεί εντελώς αντιπαραγωγικά η αγανάκτηση και η οργή, ο φόβος και η ανασφάλεια, στηρίζοντας αντιδραστικά μορφώματα, ή ετερόκλητους σχηματισμούς χωρίς ξεκάθαρες θέσεις και σαφή προσανατολισμό, βάζοντας τη χώρα εκ νέου σε περιπέτειες. Μπορούμε να το αποτρέψουμε; Μπορούν οι πολίτες να ανακτήσουν τη εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα; Η απάντηση είναι ναι, με δύο προϋποθέσεις.
Ουσιαστική αυτοκριτική. Δυνάμεις όπως η Νέα Δημοκρατία αντέχουν στον χρόνο, πρωτίστως, γιατί έχουν την ικανότητα να αφουγκράζονται τις ανάγκες της κοινωνίας από την οποία γεννηθήκαν. Διδάσκονται από τα λάθη και τις αστοχίες τους, διαθέτουν τη γενναιότητα να τα παραδεχτούν και να τα εξηγούν στην κοινωνία. Μπορούν έτσι να ξανααπευθύνονται σε αυτή με νέες προτάσεις που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της.
Ως προς τα λάθη, πιθανόν κάποιος θα μπορούσε να απαριθμήσει αρκετά, θα επικεντρωθώ ωστόσο σε αυτό που κατά τη γνώμη μου είναι το πιο σημαντικό και αποτελεί το «εκλυτικό γεγονός» για τη δημιουργία στη συνέχεια άλλων λανθασμένων επιλογών: τη διάψευση προσδοκιών.
Οι προσδοκίες διαψεύδονται όταν ζητάς από τους πολίτες να σε αξιολογήσουν με βάση το ιδεατό αυτό που θα ήθελες εσύ να συμβεί. Πέρα από την αντικειμενική δυσκολία της αντιμνημονιακής υστερίας των τελευταίων ετών, η οποία εμπόδισε σε μεγάλο βαθμό την ολοκλήρωση της εξόδου από την κρίση, έγιναν λάθη που δεν αποτρέψαμε και λάθη που δεν προλάβαμε να διορθώσουμε. Δεν αποδείξαμε όσο θα θέλαμε ότι είμαστε πεπεισμένοι μεταρρυθμιστές. Δείξαμε σημάδια κόπωσης και ιδεολογικής γήρανσης. Πιεσμένοι ιδεολογικά από δυο λαϊκιστικά, μισαλλόδοξα και ξενοφοβικά κόμματα στα δεξιά και τα αριστερά μας, μπερδευτήκαμε και χάσαμε συχνά τον γνήσιο κεντροδεξιό προσανατολισμό μας.
Τα μεγάλα κόμματα, ωστόσο, αποτιμούν ψύχραιμα την πορεία τους χωρίς να αυτομαστιγώνονται. Κάναμε κεντρικές πολιτικές επιλογές για τις οποίες δικαιωθήκαμε πολιτικά και σήμερα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να τις υπερασπιστούμε. Με ένα ρεαλιστικό, πειστικό, αφήγημα για τη διακυβέρνηση και το μέλλον του τόπου.
Νέα πορεία. Αν θα έπρεπε να προσδιορίσω με δύο επιθετικούς προσδιορισμούς την πρόταση της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, θα έλεγα ότι αυτή πρέπει να είναι «συνετή» και «έξυπνη». Συνετή είναι η διακυβέρνηση που παρότι δεν εγκαταλείπει τις αξίες που την καθοδηγούν και το όραμα που τη διέπει, αναγνωρίζει τις αντικειμενικές δυσκολίες και τους συσχετισμούς ισχύος που περιορίζουν τις κινήσεις της. Διαμορφώνει κατάλληλες συμμαχίες με πολιτικές, κοινωνικές και παραγωγικές δυνάμεις που θα λειτουργήσουν ως πολιορκητικός κριός του μηνύματός της και θα υπερασπιστούν τις επιλογές της.
Έξυπνη είναι η διακυβέρνηση που θέτει προτεραιότητες, δρα σε πολλαπλά, παράλληλα επίπεδα, αξιοποιώντας την γνώση και την εμπειρία που διαθέτει: πρώτα συσσωρεύει αξιοπιστία και εμπιστοσύνη εντός και εκτός της χώρας: τηρεί τους δημοσιονομικούς στόχους, αξιοποιεί τους ευρωπαϊκούς πόρους, υιοθετεί και βελτιώνει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Προχωρεί τις αποκρατικοποιήσεις, ολοκληρώνει την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Στη συνέχεια, αξιοποιεί την αξιοπιστία της για να βρει δημοσιονομικά ισοδύναμα που απελευθερώνουν τις παραγωγικές δυνάμεις και ικανοποιούν το αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης. Τέλος, θέτει τις βάσεις για μια παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και εξωστρεφή προσανατολισμό.
Η ευθύνη λοιπόν βαραίνει πρωτίστως εμάς. Μπορούμε για ακόμη μια φορά να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις που έρχονται με συνέπεια, ειλικρίνεια και υπευθυνότητα.
* Ο Γιάννης Α. Κεφαλογιάννης είναι Βουλευτής Ρεθύμνου της Νέας Δημοκρατίας
