Ένα είδος που αναφύεται συνήθως στις παραμονές των εκλογών είναι οι όψιμοι φιλοπόλιδες και φιλοπάτριδες, οι οποίοι, όλον τον υπόλοιπο καιρό, είναι εξαφανισμένοι παρότι τα καθημερινά και τα χρόνια άλυτα προβλήματα της δημόσιας ζωής των πολιτών – εκλογέων είναι σωρός πανύψηλος. Έτσι, μαζί τους εμφανίζονται και οι, όπως όλοι ξέρουμε, απατηλές και γεμάτες κομπασμό υποσχέσεις τους, ότι δηλαδή μονάχα αυτοί θέλουν το καλό μας και μπορούν να σώσουν τον τόπο μας από κάθε κακό.
Ανάμεσα, όμως, στα άλλα διαβάσματά μου των τελευταίων ημερών, ξαναβρήκα και κάποια αποσπάσματα από τον Ισοκράτη, Αθηναίο στοχαστή και ρητοροδιδάσκαλο του 4ου αι. π.Χ., και θα ήθελα να τα επισημάνω και σε κάθε αναγνώστη μας, μα και σε όλους τους υποψηφίους που πήραν, μετ’ ωρίμου, μάς είπαν και ας υποθέσουμε ότι λένε την αλήθεια, σκέψεως, την απόφαση να ενεργοποιηθούν στα κοινά με τη μια ή την άλλη παράταξη.
Ας ξεκινήσουμε, όμως, πρώτα από εκείνα, σε μετάφραση Μ. Γ. Ξανθού, που αν και τα έγραψε ο Ισοκράτης στην εποχή του στον «Περί Ειρήνης» λόγο του, εντούτοις θα νόμιζε, πιστεύω, κάποιος σύγχρονός μας πως εγράφησαν για την Ελλάδα του καιρού μας και για όσους ζουν και πολιτεύονται σε αυτήν, και γι’ αυτό, ας είμαστε οι εκλογείς πολύ προσεχτικοί έναντι των προεκλογικών υποσχέσεων: «Νομίζω πως όλοι ανεξαιρέτως επιδιώκουν το συμφέρον τους και το να βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση από τους άλλους· δε γνωρίζουν όμως τις ενέργειες που οδηγούν προς το σκοπό αυτό, αλλά ο καθένας έχει διαφορετική άποψη. Άλλοι έχουν απόψεις ορθές, που μπορεί να στοχεύουν προς το σωστό, άλλοι όμως έχουν απόψεις που απέχουν πολύ από το να οδηγούν στο συμφέρον».
Συνεχίζουμε με τον «Πανηγυρικό» του, όπου ανέγνωσα τούτο το εδάφιο σε μετάφραση Ο.Χ. Μυτιληναίου και νομίζω ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου πως έχουν διαχρονική δύναμη και αξία και τα συγκεκριμένα λόγια του Ισοκράτη, εφόσον, κατά τη γνώμη μου, μάς δείχνει πότε ξεστρατίζουν εις βάρος του λαού οι κοινωνικοί θεσμοί προς ίδιον συμφέρον ολίγων από το σύνολο, μολονότι έχουμε όλοι οι πολίτες το αναφαίρετο δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι: «είναι φοβερό να είναι οι πολλοί κάτω απ’ την εξουσία των ολίγων και οι πιο φτωχοί, αλλά καθόλου χειρότεροι απ’ τους πλουσίους στα άλλα ζητήματα να αποκλείωνται απ’ τα δημόσια αξιώματα»…
Και θα κλείσουμε, λοιπόν, με όσα γράφει ο Ισοκράτης στον «Περί Αντιδόσεως» λόγο του και μας μεταφράζει ο Κ. Θ. Αραπόπουλος σχετικά με το ότι εάν κάποιος πολιτικός θέλει να πάρει πραγματικά τα πλήθη με το μέρος του και όχι απλώς να τα σαγηνεύσει πρόσκαιρα, ό,τι πρέπει να κάνει είναι να φροντίζει ν’ αποχτήσει και ν’ αφήσει φήμη για την εντιμότητα και την ακεραιότητα του ήθους του. Συγκεκριμένα, διαβάζουμε: «Εκείνος ο οποίος θέλει να πείθη, δεν θα παραμελήση την αρετήν, αλλά θα καταβάλη μεγίστην φροντίδα διά να αποκτήση πάρα πολύ μεγάλην φήμην μεταξύ των συμπολιτών του. Πράγματι ποίος δεν γνωρίζει ότι φαίνονται περισσότερον αληθοφανείς οι λόγοι εκείνων οι οποίοι έχουν μεγάλην υπόληψιν, παρά εκείνων οι οποίοι έχουν συκοφαντηθή και ότι έχουν μεγαλυτέραν δύναμιν αι αποδείξεις αι προερχόμεναι εκ του βίου των ανθρώπων παρά εκείναι αι οποίαι προέρχονται από την δύναμιν του λόγου;».
Η ευχή – επίλογος του παρόντος σημειώματος είναι μία: Μακάρι οι πολιτευτές και επίδοξοι σωτήρες των ημερών μας να μιλούν με σαφήνεια, με ειλικρίνεια και μόνον για όσα μπορούν να κάνουν αφενός και αφετέρου να έχουν προεκλογικά οι πολίτες αφτιά και μάτια ορθάνοιχτα, ώστε να κάνουν τις σωστότερες και τις ωφελιμότερες για την πατρίδα μας επιλογές, γιατί αν γίνει το λάθος στην ώρα της ψήφου, μετεκλογικά δύσκολα διορθώνεται…
* Ο Γεώργιος Η. Ορφανός είναι φιλόλογος
