Λίγο πριν την εκπνοή της έκθεσης του Ελ Γκρέκο αλλά και του συγκεκριμένου Δ.Σ. του ιστορικού συλλόγου των Ρεθυμνίων της Αττικής «Το Αρκάδι» (εκλογές 22-03-15 για ανάδειξη νέου Δ.Σ.), μετά από πρόσκληση της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρίας Μαρίας Κωνσταντουδάκη-Κιτρομηλίδη, τιμώμενο μέλος μας, επισκεφτήκαμε την έκθεση προς τιμή του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στο Μουσείο Μπενάκη εν όψει των 400 ετών από το θάνατό του, το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου 28-2-15.
Μόλις 33 τυχεροί Ρεθεμνιώτες, αφού υπήρχε περιορισμένος αριθμός ατόμων, απήλαυσαν την εξαιρετική ξενάγηση και την εμπεριστατωμένη ομιλία της Μαρίας Κωνσταντουδακη, η οποία κατέχει ιδιαίτερα το αντικείμενο καθώς υπήρξε ερευνήτρια για τον Ελ Γκρέκο, αλλά και γιατί επιμελήθηκε την ως άνω έκθεση με πρωτοστάτη τον κ. Χατζηνικολάου.
Η έκθεση πραγματοποιείται με αφορμή τα 400 χρόνια από τον θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου και είναι επικεντρωμένη σε δύο έργα της ιταλικής περιόδου του Έλληνα ζωγράφου που φυλάσσονται στην πόλη του Ηρακλείου. Πρόκειται για τη Βάπτιση του Χριστού, που ανήκει στον Δήμο Ηρακλείου, και την Άποψη του Όρους και της Μονής Σινά, που αγοράστηκε από τα Ιδρύματα Ανδρέα και Μαρίας Καλοκαιρινού, το 1991.
Η έκθεση διερευνά τα πρώτα βήματα του καλλιτέχνη στη Δύση, τόσο στη Βενετία όσο και στην αρχή της ρωμαϊκής περιόδου της ζωής του (1567-1574).
Με τη βοήθεια ζωγραφικών έργων, χαρακτικών και χειρογράφων, μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη του φιλόδοξου και υπερήφανου ζωγράφου από την Κρήτη στα μεγάλα καλλιτεχνικά κέντρα της μετα-αναγεννησιακής Ιταλίας.
Στο Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο πίνακας του Γκρέκο Παιδί που φυσάει ένα αναμμένο δαυλί του Museo Nazionale di Capodimonte της Νάπολης.
Μεταξύ άλλων η κ. Κωνσταντουδάκη μας ανέφερε τα ιστορικά πρόσωπα που παρουσιάζονται στην έκθεση, που είναι ο καρδινάλιος Αλεσάντρο Φαρνέζε, ο βιβλιοθηκάριός του Φούλβιο Ορσίνι, καθώς και ο μικρογράφος Τζούλιο Κλόβιο. Ο Γκρέκο φιλοξενήθηκε επί δύο χρόνια (1570-1572) στο Palazzo Farnese μετά από επιστολή του Κλόβιο προς τον καρδινάλιο, όπου τον χαρακτήριζε «σπάνια περίπτωση για τη ζωγραφική», ενώ για τον Φούλβιο Ορσίνι οι ειδικοί πιστεύουν ότι το έργο Άποψη του Όρους Σινά του ανήκε και ίσως να ήταν παραγγελία δική του.
Στην έκθεση παρουσιάζονται ντοκουμέντα που αφορούν την παραμονή του Γκρέκο στη Ρώμη, καθώς και εικόνες, πίνακες και χαρακτικά, έργα σημαντικών καλλιτεχνών του 16ου αι. που συνάπτονται με την εικονογραφία των δύο έργων του Θεοτοκόπουλου που εκτίθενται στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.
Μεταξύ αυτών που μάθαμε από την κ. Κωνσταντουδάκη ήταν ότι ο Ελ Γκρέκο γεννήθηκε στην Κάντια της Κρήτης το 1541 και κινείται μεταξύ Κρήτης, Βενετίας, Τολέδο. Η οικογένειά του ελληνορθόδοξη, ανήκε στην αστική τάξη που ήταν συνδεδεμένη με την Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας. Γαλουχήθηκε στο εργαστήριο του Τιτσιάνο και είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί με καλλιτέχνες όπως τον Τιντορέτο ή τον Μπασάνο. Από τα πιο γνωστά νεανικά του έργα είναι το τρίπτυχο της Μοδένας.
Ανάμεσά τους εκτίθενται για πρώτη φορά στην Ελλάδα η Προσκύνηση των ποιμένων από το Agnes Etherington Art Center (Kingston, Καναδάς), η Προσωπογραφία του Giulio Clovio της Sofonisba Anguissola που ανήκει σε ιδιωτική συλλογή του εξωτερικού (Ρώμη), καθώς και μια Προσωπογραφία του Fulvio Orsini, αγνώστου καλλιτέχνη, από τις συλλογές του Μουσείου Uffizi.
Ευχαριστώντας δημοσίως την σπουδαία Ρεθύμνια καθηγήτρια κυρία Μαρία Κωνσταντουδάκη για την ευγενή της ξενάγηση προς τους απόδημους Ρεθεμνιωτες της Αττικής, μπορούμε να πούμε ότι έτσι κλείνει μία ακόμη αξιόλογη εκδήλωση του Συλλόγου Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι», υπό την επίβλεψη του προέδρου κ. Γεωργίου Βλατακη και των μελών του Δ.Σ., αφήνοντας το στίγμα του πλέον υψηλού επιπέδου συλλόγου.
Μεταξύ των τυχερών ήσαν η Αριστέα Βερνάρδου, η Όλγα Κουμεντάκη, η Α. Γιαννούλη, η Μαρία Μαραγκού, η κυρία Ιουλία Στραπατσακη, η Ελένη Τζιφάκη, το ζεύγος Λιαναντωνάκη, το ζεύγος Μαρκάκη, η Νίτσα Λίτινα, η Μαίρη Πετρίδου, ο Νικόλας και ο Λεωνίδας Βλατάκης κ.ά.
Ο Γεώργιος Βλατάκης είναι πρόεδρος του Συλλόγου Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι»