Από τη στιγμή που θυμούμαι τον εαυτό μου συγκροτημένο και αυτονομημένο, έχω την αίσθηση ότι ταξιδεύω. Ένας συνεχώς ανατροφοδοτούμενος άνεμος μοιάζει να φουσκώνει τα πανιά, σπρώχνοντας το πλοίο της ζωής μου όλο πιο πέρα, όλο και μακρύτερα.
Σαν ένας Οδυσσέας πολυμήχανος και απτόητος ταξιδεύω κι εγώ, όπως και όλοι εσείς άλλωστε. Το θαύμα της ζωής, και συγχρόνως το δράμα της. Χωρίς να γνωρίζομε μεταξύ μας, όλοι εμείς οι έχοντες το προνόμιο του εξελιγμένου εγκεφάλου είμαστε όλοι εν πλω. Στα πανιά, στα σκοινιά, στα κατάρτια. Η Ιθάκη είναι πολύ μακριά. Καμιά φορά θαρρούμε πως διαγράφεται στον ορίζοντα, πρόκειται πάντα για οπτική απάτη. Η Ιθάκη είναι μια αόριστη έννοια για να μας δίνει κουράγιο. Η Πηνελόπη είναι απλά μια οπτασία. Άλλος υφαίνει τα πέπλα του χρόνου ενόσω εμείς ταξιδεύομε ανύποπτοι.
Που άραγε είσαι Ιθάκη μας; Άραγε, μας αγάπησε κανείς, σ’ όλη αυτή τη διαδρομή, ή ολομόναχοι συνεχίζομε ένα ταξίδι χωρίς νόημα κι ελπίδα; Μας αγάπησε η πόλη μας έτσι όπως εμείς την αγαπήσαμε;
Το ταξίδι συνεχίζεται. Ο άνεμος δυναμώνει. Ο ορίζοντας ανέρχεται, ο ορίζοντας κατέρχεται. Ο Οδυσσέας δεν κουράζεται ποτέ, συνεχίζει για την Ιθάκη του.
Υπάρχουν -ευτυχώς- και οι σταθμοί, μυστικοί ή φανεροί, που προσφέρονται για μια ανάσα, για ένα χάδι, για κάποια ανακούφιση. Ο Οδυσσέας πέφτει να ξεκουραστεί. Το νανούρισμα είχε αναλάβει η Σελήνη. Στα όνειρά του μέσα βρίσκονται η βρύση του χωριού του και κάτι αρχαίες πέτρες της Ελεύθερνας.
Ονειρεύεται πως ήταν (λέει) ποιητής! Πως ξιφουλκεί με τους ψεύτες και τους λαοπλάνους με ασπίδα του την ποίηση, ώσπου αυτοί να τραπούν σε φυγή, μη αντέχοντας πια ούτε οι ίδιοι τη βαρβαρότητα των αισθημάτων τους και την κακοσμία των πράξεών τους.
Λιμανάκι νωχελικό, αγέρας φρέσκος, κυματάκι πεισματωμένο. Για λίγες ώρες μόνο. Ύστερα πάλι εμπρός, για το ταξίδι.
Το μεγάλο ζήτημα είναι πώς θα περάσει κανείς από αυτό τον κόσμο χωρίς να υποχρεώνεται να ανταλλάσσει την οριστική με την ευκτική. Πώς θα περάσει κανείς από αυτό τον κόσμο αρθρώνοντας ένα λόγο διαχρονικά δίκαιο.
– Οδυσσέα πού πας; Πού άραγε βρίσκεται η δική σου Ιθάκη;
– Ο Οδυσσέας στην πραγματικότητα δεν έχει κανένα προορισμό, απλά επιμένει να είναι όρθιος. Πορεύεται με όραμά του μια καινούρια αθωότητα – μακάρι παγκόσμια – αλλά πρώτιστα ελληνική.
* Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός