Διαβάζω Ξενοφώντα. «Λακεδαιμονίων Πολιτεία». Και αναζητώ μαρτυρίες για το βίο και την πολιτεία των αρχαίων Σπαρτιατών, που διέφεραν τόσο από τους Αθηναίους και συχνά είχαν έρθει σε πολεμικές μεταξύ τους συγκρούσεις.
Όλοι ξέρουμε τις πολιτικές διαφορές Αθήνας και Σπάρτης και θυμόμαστε πώς ο Περικλής ο Αθηναίος στον «Επιτάφιο» του Θουκυδίδη (Βιβλίο 2, κεφάλαια 34 – 46) συγκρίνει το δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο των πολιτών των δυο μεγαλύτερων και διασημότερων πόλεων – κρατών της ελληνικής κλασικής αρχαιότητας.
Επέλεξα, λοιπόν, από το προαναφερθέν έργο του Ξενοφώντα, με το οποίο απαντά, νομίζω, στον Περικλή, τα παρακάτω αποσπάσματα και σας παρακαλώ να τα έχετε στο νου σας, γιατί σε όσα θα διαβάσετε, κατά τη γνώμη του συγγραφέα και τη δική μου, στηριζόταν η δύναμη της Σπάρτης των χρόνων του γνωστού σε όλους μας νομοθέτη Λυκούργου και τα οποία ίσως θα μπορούσαν να βοηθήσουν και την κοινωνία μας να ορθοποδήσει. Η πολιτικοστρατιωτική της δύναμη εννοώ, απέναντι σε όσα οδήγησαν τους Αθηναίους στην πανελλαδική ηγεμονία. Διευκρινίζω πως η μετάφραση των ακόλουθων εδαφίων της «Λακεδαιμονίων Πολιτείας» είναι δική μου.
«[…] οὐ γὰρ ἐσθῆτος πολυτελείᾳ ἀλλὰ σώματος εὐεξίᾳ κοσμοῦνται»: «Δεν καμαρώνουν για την πολυτέλεια των ρούχων που φορούν αλλά για τη σωματική τους δύναμη» (7.3).
«[…] ἔγνωσαν τὸ πείθεσθαι μέγιστον ἀγαθὸν εἶναι καὶ ἐν πόλει καὶ ἐν στρατιᾷ καὶ ἐν οἴκῳ[…]»: «Ήξεραν ότι η πειθαρχία είναι το σημαντικότερο αγαθό για τους πολίτες και για το στράτευμα και για κάθε οικογένεια» (8.3).
«[…] οἶδα γὰρ πρότερον μὲν Λακεδαιμονίους αἱρουμένους οἴκοι τὰ μέτρια ἔχοντας ἀλλήλοις συνεῖναι μᾶλλον ἢ ἁρμόζοντας ἐν ταῖς πόλεσι καὶ κολακευομένους διαφθείρεσθαι» : «Γιατί οι Λακεδαιμόνιοι στις παλαιότερες εποχές, όπως ξέρω, προτιμούσαν να ζουν στην πατρίδα τους με λιγοστά μέσα παρά να διαφθείρονται στις ξένες πόλεις ως κυβερνώντες ή δεχόμενοι κολακείες» (14.2).
Και, τέλος, «καὶ ἦν μὲν ὅτε ἐπεμελοῦντο ὅπως ἄξιοι εἶεν ἡγεῖσθαι»: «και τότε ήταν που φρόντιζαν πιο πολύ πώς θα γίνονταν άξιοι αρχηγέτες» (14.5)…
Αλήθεια, τέτοιων προγόνων είμαστε εμείς, οι Νεοέλληνες, τελικά απόγονοι ή όχι; Τι λέτε;
