Σε ευρεία σύσκεψη που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης την περασμένη Παρασκευή 15 Μαΐου 2020, έλαβε μέρος ο δήμαρχος Ρεθύμνης κ. Γιώργης Χ. Μαρινάκης, με τη συμμετοχή στελεχών του Τμήματος Προγραμματισμού Βιώσιμης Ανάπτυξης και Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου.
Ο Δήμος Ρεθύμνης έλαβε τιμητική πρόσκληση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να λάβει μέρος στις εργασίες της σύσκεψης, που είχε ως κεντρικό θέμα διαλόγου: «Πολιτικές και πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη της βιώσιμης κινητικότητας και μεταφορών».
Μέσα από την πληροφόρηση και το διάλογο που αναπτύχθηκε, αξιολογήθηκαν οι επιπτώσεις της πανδημίας στους τομείς την κινητικότητας, του περιβάλλοντος και της καθημερινότητας των Ευρωπαίων πολιτών, ενώ όλοι οι συμμετέχοντες απέκτησαν ζωτικού ενδιαφέροντος πληροφορίες για το όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για πόλεις με μηδενική περιβαλλοντική επιβάρυνση, τις «έξυπνες πόλεις» και τους μελλοντικούς στρατηγικούς στόχους της Ε.Ε. στον τομέα της αστικής κινητικότητας, καθώς και την εναρμόνιση της λειτουργίας των πόλεων και της συμπεριφοράς των πολιτών με τις αρχές της βιωσιμότητας και της ευημερίας.
Οι άξονες στους οποίους επικεντρώθηκε η συζήτηση αφορούσαν:
- Την Ευρωπαϊκή «Πράσινη Συμφωνία» (Green Deal)
Στόχος είναι η δραστική μείωση των ρύπων που προέρχονται από τον τομέα των μεταφορών κατά 90%, έως το 2050, με επίκεντρο τις πόλεις, μέσα από την εφαρμογή συνδυαστικών μέτρων αντιμετώπισης των εκπομπών καυσαερίου, την μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και τη βελτίωση των δημόσιων μεταφορών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να αυξήσει την παραγωγή και την ανάπτυξη βιώσιμων εναλλακτικών καυσίμων μεταφοράς, καθώς και την βελτίωση των υποδομών της, αφού προβλέπεται ότι μέχρι το 2025, θα απαιτηθούν περίπου 1 εκατομμύριο δημόσιοι σταθμοί επαναφόρτισης και ανεφοδιασμού για τα 13 εκατομμύρια οχήματα μηδενικών εκπομπών ρύπων (ηλεκτρικά αυτοκίνητα) και χαμηλών εκπομπών (υβριδικά/κινούμενα με εναλλακτικά καύσιμα) που αναμένονται να κυκλοφορούν στους ευρωπαϊκούς δρόμους.
- Το πακέτο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον τουρισμό και τις μεταφορές
Επισημάνθηκε η ανάγκη μιας συνολικής στρατηγικής για την ανάκαμψη μετά την πανδημία και μιας κοινής προσέγγισης για την αποκατάσταση της ελεύθερης κυκλοφορίας, την άρση των περιορισμών στα εσωτερικά σύνορα της Ε.Ε., με σταδιακό και συντονισμένο τρόπο, καθώς και τα κριτήρια για την ασφαλή και σταδιακή αποκατάσταση των τουριστικών δραστηριοτήτων και για την ανάπτυξη πρωτοκόλλων υγείας για ιδρύματα φιλοξενίας, όπως είναι τα ξενοδοχεία.
Διαπιστώθηκε ότι πολλές ευρωπαϊκές πόλεις λαμβάνουν μέτρα για να κάνουν την ενεργή κινητικότητα (π.χ. πεζοπορία και ποδηλασία) μια ασφαλή και πιο ελκυστική επιλογή κινητικότητας κατά τη διάρκεια της επιδημίας COVID.
Προτάθηκε οι αστικές περιοχές να εξετάσουν προσωρινές διευρύνσεις πεζοδρομίων και αυξημένο χώρο στο δρόμο (μειώνοντας παράλληλα τα όρια ταχύτητας των οχημάτων σε περιοχές αυξημένης ενεργού κινητικότητας), ως επιλογές ενίσχυσης της ενεργητικής κινητικότητας διευκολύνοντας την ασφαλή και αποτελεσματική μετακίνηση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε να συγκεντρώσει από τα κράτη μέλη, τις τοπικές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αστικής κινητικότητας στοιχεία ώστε μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, ιδεών και καινοτομιών για την ασφαλή κινητικότητα σε αστικές και προαστιακές περιοχές κατά τη διάρκεια της επιδημίας. Να αντλήσει διδάγματα και να συγκεντρώσει εμπειρίες που έχουν αποκτηθεί μέχρι στιγμής προκειμένου να εντοπίσει τις ευκαιρίες για μελλοντική, πιο βιώσιμη κινητικότητα στην Ε.Ε., σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
- Αξιολόγηση του πακέτου αστικής κινητικότητας (UMP)
Επισημάνθηκε ότι σύμφωνα με τα πρώτα δείγματα της αξιολόγησης του πακέτου αστικής κινητικότητας του 2013, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη και παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, εξακολουθούν να υφίστανται φαινόμενα κυκλοφοριακής συμφόρησης, κακής ποιότητας αέρα, αυξημένων εκπομπών CO2 και τροχαία ατυχήματα. Οι νέες προκλήσεις που καλούνται οι πόλεις να διαχειριστούν είναι:
- Η ανεπαρκής κυκλοφοριακή σύνδεση των περιαστικών και αγροτικών περιοχών με το κέντρο των πόλεων,
- Οι κλιματικές και περιβαλλοντικές «κρίσεις»,
- Η παροχή νέων ψηφιακών υπηρεσιών κινητικότητας,
- Ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι πάροχοι υπηρεσιών κινητικότητας λόγω της ανυπαρξίας συντονισμένων πρακτικών και πολιτικών.
- Μελέτη εύρεσης δεδομένων σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση και τις μελλοντικές ανάγκες των πόλεων στον τομέα της αστικής κινητικότητας και της επίτευξης του στόχου των μηδενικών εκπομπών ρύπων
Με τη συγκεκριμένη μελέτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποκτήσει ασφαλή εικόνα για την υφιστάμενη κατάσταση, τις ανάγκες και τις ελλείψεις προκειμένου να υποδείξει στις πόλεις τρόπους επίτευξης της ασφαλούς, προσιτής, έξυπνης και αστικής κινητικότητας. Με τη μελέτη θα αναλυθεί η κατάσταση της αστικής κινητικότητας σε δείγμα 100 πόλεων της Ε.Ε. (από όλα τα κράτη μέλη με διαφορετικό μέγεθος και τυπολογία), με έμφαση στον σχεδιασμό βιώσιμης αστικής κινητικότητας (SUMP), τη συλλογή δεδομένων και δεικτών, τους κανονισμούς πρόσβασης των οχημάτων στα αστικά κέντρα (UVAR) κ.α.
Σημειώνεται επίσης ότι μέσω του Προγράμματος Horizon θα υποστηριχθούν έως το 2030 100 ευρωπαϊκές πόλεις για να πετύχουν τον ολιστικό μετασχηματισμό (τεχνολογικό, κοινωνικό, οργανωτικό και οικονομικό) τους σε «Έξυπνες Πόλεις», με άμεσο θετικό αντίκτυπο στο κλίμα και συναφή οφέλη για την ευημερία των πολιτών (ποιότητα αέρα, καλύτερη ποιότητα ζωής, δημιουργία θέσεων εργασίας κλπ.)
Συζήτηση για την βιώσιμη κινητικότητα στην Ε.Ε.
Σε συνέχεια της προπαρασκευαστικής σύσκεψης της π. Παρασκευής, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα νέα διευρυμένη συνάντηση εργασίας, που επίσης υλοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης, στην οποία προκλήθηκε ο Δήμος Ρεθύμνης, ως μέλος της πολιτικής επιτροπής της πρωτοβουλίας Civitas (Political Advisor Committee P.A.C).
Ο δήμαρχος Ρεθύμνης κ. Γιώργης Χ. Μαρινάκης, ο οποίος εκπροσωπεί τον Δήμο στη συγκεκριμένη Επιτροπή, συμμετέχοντας ενεργά στη λήψη αποφάσεων με δικαίωμα ψήφου, συμμετείχε στις εργασίες της συνδιάσκεψης, στην οποία προήδρευσε ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της DG MOVE Matthew Baldwin κι έλαβαν μέρος εμπειρογνώμονες των κρατών μελών για την αστική κινητικότητα. Συζητήθηκε ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 στην αστική κινητικότητα, οι εμπειρίες και οι πρώτες εκτιμήσεις από την πρώτη φάση της ανάκαμψης και προσδιορίστηκαν οι ευκαιρίες για τη μελλοντική ακόμη πιο βιώσιμη κινητικότητα στην Ε.Ε., σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Στη διάρκεια της σύσκεψης, έγινε εκτενής συζήτηση για την αστική κινητικότητα σε σχέση με την πανδημία Covid 19, την επιρροή της στις δημόσιες συγκοινωνίες, την ενεργή κινητικότητα, την κοινή χρήση δημόσιου χώρου (συμπεριλαμβανομένου του χώρου στάθμευσης), τους κανονισμούς πρόσβασης των οχημάτων στο κέντρο των πόλεων, την βελτίωση της προσβασιμότητας των ΑμεΑ, κ.α. Συζητήθηκε επίσης η αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID 19 σε επίπεδο πόλης (με έμφαση στις επιπτώσεις της στον τουρισμό), τόσο σε επίπεδο κανόνων στις μεταφορές, σε επίπεδο παρόχων μεταφορικού έργου (παραδοσιακές καθώς και νέες υπηρεσίες κινητικότητας), καθώς και ο ρόλος της αστικής κινητικότητας στους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και το πιθανό μελλοντικό μοντέλο ανάπτυξης της αστικής κινητικότητας.
Μεταξύ άλλων συζητήθηκε και το πρόγραμμα δράσεων και εκδηλώσεων στα πλαίσια των «Ημερών Αστικής Κινητικότητας» (Urban Mobility Days) που θα γίνουν το διάστημα 29/9 – 1/10 2020.
Μάλιστα, στις 29 Σεπτεμβρίου 2020, την πρώτη δηλαδή μέρα των εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες, πολιτικό φόρουμ και διαδραστικός διάλογος υπό την προεδρεία του Επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα: «Μηδενικές εκπομπές ρύπων- Κινητικότητα για όλους».
Πρόκειται για μία Σύνοδο στην οποία πολιτικά πρόσωπα απ’ όλη την Ευρώπη θα συζητήσουν για την αστική κινητικότητα. Ο δήμαρχος Ρεθύμνης, ως μέλος του PAC και ως εκπρόσωπος ενός Δήμου που συμμετέχει ενεργά και με μετρήσιμο, θετικό αποτέλεσμα, σε σημαντικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την κινητικότητα, θα λάβει μέρος στις εργασίες της Συνόδου.
Από το Γραφείο Τύπου/ Τμήμα Προγραμματισμού Βιώσιμης Ανάπτυξης και Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων
