Υπάρχουν, όπως ακούω καθημερινά γύρωθέ μου, δύο αγώνες στη ζωή του κάθε ανθρώπου του καιρού μας. Ο ένας είναι ο αγώνας πώς θα επιβιώσουμε ή/και θα επιβληθούμε στο ανθρωπογενές περιβάλλον μας. Ο άλλος είναι για τη ζωή και για την αντιμετώπιση των κοινών με τους άλλους προβλημάτων μας.
Ο αγώνας για τη «στεγνή» επιβίωση μόνον ή/ και την πρωτοκαθεδρία σε κάνει αλαζόνα, κακό εγωιστή, να κοιτάς μόνο την πάρτη σου και κανέναν άλλο, είναι διαρκής πόλεμος που δε σ’ αφήνει να γαληνέψεις εωσού γίνεις «κυρίαρχος του παιχνιδιού» εις βάρος των άλλων. Πώς να πατήσεις τους άλλους νοιάζεσαι μονάχα, πώς να τους ισοπεδώσεις, προκειμένου να επιβιώσεις, να επικρατήσεις εσύ μονάχα…
Ο αγώνας, όμως, για τη ζωή σε κάνει πιο ευαίσθητο, πιο Άνθρωπο, άδολο και ανιδιοτελή συναγωνιστή με τους άλλους για όλα τα καθημερινά, γιατί βλέπεις πώς μόνο συμπράττοντας με το γείτονά σου φτάνεις στη λύση πολλών απ’ όσα μας βασανίζουν ως άτομα και ως μέλη μιας οργανωμένης κοινωνίας. Και μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά όσο δύσκολος κι αν είναι ο αγώνας αυτός, εάν συνεργάζεσαι με τους άλλους για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, τόσο η ψυχή γαληνεύει και δυναμώνει…
Μα όλα, θαρρώ, ξεκινάνε από την παιδεία. Για να υπάρξει σωστή παιδεία σε μιαν κοινωνία, χρειάζεται με γερά θεμέλια εκπαίδευση. Η εκπαίδευση έχει ανάγκη εκπαιδευτήρια αφενός. Τα εκπαιδευτήρια, για ν’ ανεγερθούν, απαιτούν φίλεργα εργατικά χέρια. Ξέρετε εσείς ανθρώπους που να θέλουν να δουλέψουν έναντι χαμηλών μισθών και αθλίων συνθηκών εργασίας σε ένα κοινωνικό σύνολο που μαστίζεται από οικονομική παρακμή και κρίση αρχών και αξιών;
Έχει ανάγκη η εκπαίδευση, για να λειτουργεί κοινωφελώς σε όλες της τις βαθμίδες και να ξαναορθώσει την κλονισμένη μας πίστη σε ιδεολογίες, αρχές και αξίες και να ανανεώσει την φθαρμένη εμπιστοσύνη μας στους γύρωθέ μας, και Δασκάλους και παιδιά αφετέρου. Δασκάλους, από τη μια, με φιλότιμο, ψυχή και αγάπη για το λειτούργημά τους, προσήλωση στον στόχο τους, που είναι να σμιλέψουν τις ψυχές των παιδιών με ανθρωπιά και αγάπη για τους συνανθρώπους μας. Μα το πιο μεγάλο χρέος των δασκάλων και των γονέων είναι να διδάσκουν στα παιδιά την πίστη στον Άνθρωπο, γιατί ο Άνθρωπος είναι, με την ευλογία του Θεού, σαν το νερό που τρέχει στο αυλάκι και ποτίζει και δροσίζει τη ζωή μας, ακόμα και σε καιρούς ανομβρίας…
Τα παιδιά, από την άλλη, για να γίνουν, απαιτούν συνουσία γονέων. Η προς τεκνοποιία συνουσία προϋποθέτει και έρωτα και οικονομική ευρωστία. Ο έρως έχει ως προαπαιτούμενο την αγάπη μεταξύ του ζευγαριού και όχι τις γκρίνιες και τους εγωισμούς. Έτσι ήξερα, είχα διδαχτεί τουλάχιστον! Αλλά σε εποχές οικονομικής κρίσης πού καιρός για έρωτα και αγάπη;
Οι λύσεις, παρά ταύτα, που θα έδινε για τους πολλούς η μόρφωση των πολιτών και ένα ανθρωποκεντρικά οργανωμένο και λειτουργούν εκπαιδευτικό σύστημα, ώστε να μην παρασύρονται ως όχλος αχαλίνωτος από τους λαοπλάνους, ας μην το ξεχνούμε, ενοχλούν τους λίγους. Για τον λόγο αυτό, όταν οι κρατούντες θέλουν να γίνουν τύραννοι, το πρώτο – πρώτο που κάνουν είναι να στρέψουν τον πολίτη ν’ αγωνίζεται για την ατομική του επιβίωση παραμελώντας την παιδεία του, την αγάπη και όσα θα συνέβαλαν στην αρμονική συνύπαρξη με τον κοινωνικό του περίγυρο…
Μα έχουν κι αυτοί τη δική τους «αχίλλειο πτέρνα»: Το σκότος το φοβούνται πιο πολύ οι φίλαυτοι και οι τύραννοι. Επειδή τότε εις έκαστος πολίτης, γαλήνη ψάχνοντας και αγκυροβόλι από τους καθημερινούς φουρτουνόδαρτους αγώνες στην άδολη και στην ανιδιοτελή σύμπραξη με τους συνανθρώπους του, σκέφτεται και αποφασίζει τι θα κάνει για να έρθουν καλύτερες μέρες και για τη ζωή του και για τη συμβίωσή του με τους άλλους!
* Ο Γεώργιος Η. Ορφανός είναι υποψήφιος διδάκτωρ στο τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ.
φιλόλογος
