«Οι ντόπιοι σπόροι αποτελούν ένα κρυμμένο διατροφικό θησαυρό για την υγεία μας»

Ντόπιοι παραδοσιακοί σπόροι, κρυμμένοι στην κρητική γη που με την σωστή καλλιέργεια και φροντίδα, χωρίς λιπάσματα και χημικά φάρμακα μπορούν να προσφέρουν καρπούς υγιεινούς, πλούσιους σε βιταμίνες με πολλαπλά οφέλη για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Η προσπάθεια ανάδειξης, διατήρησης και διάσωσης όσων παραδοσιακών σπόρων κατάφεραν να διατηρήσουν οι πρόγονοί μας εμποδίζοντάς τους και αφήνοντάς τους μακριά από την «επανάσταση της βιομηχανικής γεωργίας», που ξεκίνησε το 18ο αιώνα, όπου κυριάρχησε η πληθώρα της παραγωγής με έμφαση στο ομοιόμορφο σχήμα και μέγεθος με χρήση λιπασμάτων, αγνοώντας την ποιότητα του καλλιεργούμενου προϊόντος, ξεκίνησε και στην Ελλάδα από το 1998. Σήμερα υπάρχουν κοινότητες σε όλη τη χώρα που ασχολούνται με τη διατήρηση των ντόπιων σπόρων. Στην Κρήτη η προσπάθεια γίνεται από το κίνημα Πελλίτι στο Ηράκλειο, όπου σε χωράφι 2 στρεμμάτων που έχει παραχωρηθεί από το Δήμο Αχαρνών-Αστερουσίων άνθρωποι που αγαπούν και σέβονται την κρητική γη ασχολούνται με την καλλιέργεια προϊόντων από ντόπιους σπόρους ευελπιστώντας το χωράφι τους να γίνει παράδειγμα προς μίμηση και για τους επαγγελματίες παραγωγούς.
Η κυρία Στέλλα Χατζηγεωργίου που συμμετέχει στη δράση του Ηρακλείου, βρέθηκε στο Δημοτικό κήπο Ρεθύμνου, στη διάρκεια της εκδήλωσης της 2ης Γιορτής Κρητικής Διατροφής, όπου παρουσίασε στους παρευρισκόμενους τους ντόπιους σπόρους, την σημασία που έχουν αυτοί για την υγεία μας, καλώντας όλους τους πολίτες να στραφούν στον παραδοσιακό τρόπο καλλιέργειας, ώστε οι ίδιοι οι καταναλωτές να αφυπνίσουν τους παραγωγούς και να προχωρήσουν και οι ίδιοι σε ήπιες μορφές καλλιέργειας των σπόρων. «Θέλουμε αυτό που κάνουμε εμείς να περάσει και επαγγελματικά στην παραγωγή. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει και ο καταναλωτής να ζητάει το «άλλο» προϊόν του ντόπιου σπόρου και όχι το ψεκασμένο, το αψεγάδιαστο, το ομοιόμορφο. Πρέπει ο καταναλωτής να μάθει να εκτιμά τον ντόπιο σπόρο, να τον σέβεται και να τον ζητάει από τον παραγωγό για να μπει κατ’ επέκταση και ο παραγωγός στην διαδικασία να καλλιεργεί με τον τρόπο αυτό. Παρά την επέλαση της βιομηχανικής γεωργίας, διατηρήθηκαν κάποιοι σπόροι τους οποίους καλούμαστε να διατηρήσουμε, να διασώσουμε και να διαφυλάξουμε. Αυτό που πάντα λέμε στους καταναλωτές είναι να ζητάνε προϊόντα που να είναι γευστικά, ποιοτικά και να μην ασχολείται με το σχήμα, το μέγεθος ή κάποιο στίγμα που αυτό θα έχει. Πρέπει ο καταναλωτής να επιθυμεί να μαθαίνει για τον τρόπο παραγωγής των προϊόντων και την ποιότητά τους.
Όταν οι καταναλωτές αρχίσουν να ενδιαφέρονται για αυτά τα πράγματα τότε και ο παραγωγοί θα στραφούν σε ήπιες μορφές καλλιέργειας. Το μοντέλο που μας παρουσίασαν ότι ο καρπός πρέπει να γίνει με το ίδιο μέγεθος, χρώμα χωρίς στίγματα, αυτό δεν μας έδωσε τίποτα στην ποιότητα της υγείας μας. Πρέπει να δούμε την άλλη όψη, ένα καλό καρπό, πλούσιο σε βιταμίνες χωρίς να είναι επιβαρυμένος σε φάρμακα και λιπάσματα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Ο άνθρωπος ανακάλυψε την γεωργία τυχαία, άρχισε να καλλιεργεί και με τα χρόνια διατηρούσε ο ίδιος τους δικούς του σπόρους. Φτάσαμε στο 18ο αιώνα και το «φοβερό μυαλό» μας ανακαλύπτει τρόπους να δημιουργεί σπόρους ο ίδιος ανεξάρτητα από τη φύση, επιλέγοντας χαρακτηριστικά, δηλαδή μέγεθος, σχήμα και μέσω της γενετικής και της βιομηχανικής παραγωγής θέλησε να έχει δύο φυτά, το ένα φυτό για παράδειγμα έχει το χαρακτηριστικό ότι δίνει καρπό που ο φλοιός του αντέχει πάρα πολύ στο χρόνο, είναι σκληρός κ.τ.λ, και το άλλο φυτό έχει την ιδιότητα να αντέχει, για παράδειγμα σε ένα μύκητα. Λέει λοιπόν ότι, αυτά τα δύο χαρακτηριστικά θέλω να τα ενώσω και να τα κάνω ένα καρπό που θα είναι πολύ ανθεκτικός στα χρόνια και θα είναι και σκληρός και θα αντέχει στις (προσβολές από αρρώστιες) και θα αντέχει στο ράφι και θα είναι ομοιόμορφος, κόκκινος και ελκυστικός για τον καταναλωτή. Αυτό το πράγμα το έκανε, και αυτή η μέθοδος ονομάζεται υβριδισμός και κατέληξε να βγάλει το σπόρο καλλιεργώντας αυτά τα δύο φυτά διαφορετικά για αρκετά χρόνια απομονωμένα. Κάπως έτσι  γονιμοποιεί και παίρνει ένα σπόρο, ο οποίος δίνει καθαρά αυτά τα χαρακτηριστικά στην πρώτη του καλλιέργεια. Δηλαδή αγοράζουμε εμείς αυτό το σπόρο το λεγόμενο υβρίδιο, το καλλιεργούμε και έχουμε καλλιέργεια η οποία έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά για να δώσει απόδοση θέλει πολύ νερό, θέλει πολλά λιπάσματα γιατί μας ενδιαφέρει, εφόσον θέλουμε να το κάνουμε αυτό και να έχουμε αυτά τα χαρακτηριστικά, να έχουμε και απόδοση διότι έτσι θα έχουμε και ζήτηση. Βάζουμε πάρα πολύ νερό, πολύ λίπασμα, πολύ φάρμακο για να έχουμε μία τέλεια παραγωγή ή απόδοση και ένα αποτέλεσμα καλό για την επιχείρησή μας.
Φτάσαμε λοιπόν σε αυτή τη μορφή της γεωργίας και φυσικά παραμερίσαμε τους σπόρους που επί αιώνες διατήρησαν τον άνθρωπο και του έδιναν αυτονομία, επάρκεια και τρόπο ζωής και αφήσαμε στην άκρη αυτούς τους σπόρους που διατηρούσε ο άνθρωπος, απλά αφήνοντας την φύση, τα έντομα να δράσουν και έπαιρνε ό,τι σπόρο έδινε αυτό το φυτό στο τέλος», εξήγησε η κυρία Χατζηγεωργίου σε μια προσπάθεια να επισημάνει την επεξεργασία που υφίστανται τα περισσότερα προϊόντα, φρούτα, λαχανικά και σιτηρά που φτάνουν σήμερα στο τραπέζι μας, εφιστώντας ταυτόχρονα την προσοχή των καταναλωτών για την υγεία τους και το ίδιο το περιβάλλον.
Η κυρία Χατζηγεωργίου εμφανίζεται αισιόδοξη ότι οι ίδιοι οι καταναλωτές μπορούν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, αρκεί να αντιληφθούν τα οφέλη που έχουν οι ντόπιοι σπόροι για την υγεία τους, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Τα πλεονεκτήματα νομίζω είναι πολλά και σημαντικά και αυτό που θέλουμε και αισιοδοξούμε είναι να εκτιμηθούνε ξανά τα χαρακτηριστικά αυτά των παλιών παραδοσιακών σπόρων. Ολοι μαζί μπορούμε να στηρίξουμε τον παραγωγό, να είναι αυτάρκης να διατηρεί το δικό του σπόρο, να έχει μια καλή παραγωγή. Μιλάω για προϊόντα και για σπόρους που μπορεί να επιλέξει, υπάρχει ακόμα ποικιλία τέτοιων σπόρων που μπορούν να επιλεγούν και να καλλιεργηθούνε. Δε χρειάζεται να ψεκάζουμε, δε χρειάζεται να λιπαίνουμε και να ποτίζουμε άφθονα αλλά το θέμα που τίθεται πλέον και εκεί μπαίνει το ερώτημα στον καταναλωτή και ο ρόλος του καταναλωτή σε αυτή τη διάσωση των σπόρων. Ο καταναλωτής απλά καλείται να τους αγαπήσει ξανά».