Αλήθεια πως είναι να συναντάς έναν αγαπημένο διδάσκαλο των εφηβικών σου χρόνων σαράντα επτά χρόνια μετά; Τι συναισθήματα εκλύονται… πόση συγκίνηση… πόση αγάπη…
Σεμνή και ταπεινή η εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου των «Ναυαγών της Ανδρομέδας» της περασμένης Δευτέρας στο Σπίτι του Πολιτισμού, όπως σεμνός και ταπεινός παραμένει ο αγαπημένος φιλόλογος, θεολόγος, συγγραφέας και διδάσκαλος των εφηβικών μας χρόνων κ. Αντώνης Σανουδάκης.
Στα γκρίζα εκείνα χρόνια της δικτατορίας, όπου και κλήθηκε να διδάξει αρχικά στο τότε εξατάξιο Γυμνάσιο Θηλέων και κατόπιν τα περισσότερα χρόνια στο Αρρένων Ρεθύμνης, ήρθε σαν μια πολύχρωμη πινελιά να φωτίσει τον σκούρο καμβά της εποχής εκείνης. Πρωτοποριακός στη διδασκαλία του για τα τότε εκπαιδευτικά δεδομένα, τολμώ να τον παρομοιάσω με τον πρωταγωνιστή της γνωστής ταινίας «Ο κύκλος των Χαμένων Ποιητών».
Ίσως τότε εμείς να μην είχαμε εμβαθύνει και τόσο στη σημασία του τρόπου διδασκαλίας του… σίγουρα όμως αναπνεύσαμε και βιώσαμε μια διαφορετική οπτική ματιά και σκέψη. Μας ενέπνευσε και μας εμφύσησε αξίες, ιδανικά και εναλλακτικές δράσεις πρωτόγνωρες για εμάς τότε. Μας στάλαξε την δροσιά μιας άλλης πιο προχωρημένης εποχής που ακόμα και σήμερα είναι ιδιαίτερα ανεκτίμητη όταν λειτουργοί του εκπαιδευτικού συστήματος τολμούν να διδάξουν με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες των εφήβων και όχι τις στείρες παπαγαλίστικες γνώσεις που εξανεμίζονται με τον καιρό. Καλλιέργησε την κριτική μας σκέψη, εμπιστευόταν και ενθάρρυνε ό,τι είχε κάθε νεανική ψυχή να εκφράσει προς τα έξω. Τόλμησε ακόμη και να ζητήσει συγγνώμη από μαθήτρια, όταν κάποια στιγμή αισθάνθηκε ότι την είχε αδικήσει με τη βαθμολογία του. Ποιος αλήθεια εκπαιδευτικός της εποχής εκείνης είχε τα κότσια να κάνει κάτι τέτοιο;
Επαναστάτης και αντιδραστικός σαν γόνος άξιας Κρητικής γενιάς είχε καθοδηγήσει, εμπνεύσει και βοηθήσει μαθητές με την ίδια φλόγα ψυχής, στην έκδοση «παράνομης» τότε εφημερίδας, που για τα γκρίζα εκείνα χρόνια της δικτατορίας υπήρξε πολύτιμος φάρος μέσα στο ομιχλώδες τοπίο των καιρών εκείνων. Ο σημερινός Δήμαρχος γνωρίζει περισσότερες λεπτομέρειες καθ’ ότι υπήρξε πρωτεργάτης και εκείνος στην έκδοση της εφημερίδας αυτής. Μαθήτριες των πιο μεγάλων τάξεων διακινούσαν τα φύλλα αυτά έχοντάς τα χωμένα μέσα στις ποδιές τους. Τόλμη και πάθος νεανικό που βρήκε τον αντάξιο καθοδηγητή στον εικοσιεννάχρονο τότε νεαρό εκπαιδευτικό με την λαμπερή ματιά.
Ό,τι και να αναφέρω είναι λίγο μπροστά στο έργο του ανθρώπου ετούτου, το εκπαιδευτικό, το συγγραφικό ή το κοινωνικό… Περισσότερο έχω την ανάγκη να καταθέσω την ευαίσθητη και ρομαντική πλευρά του ανθρώπου αυτού, καθώς επίσης της ταπεινής του προσωπικότητας, καθότι η γράφουσα ανέκαθεν «μαγευόταν» από την στόφα άξιων και πραγματικά «μεγάλων» στην ψυχή ανθρώπων που κατείχαν «βαθειά ψυχή» και όχι «βαθειά τσέπη» η στείρα «σπουδάγματα» του εγωικού νου…
Ίσως δεν είναι τυχαίο, ότι από την δική του τάξη του Α’ Γυμνασίου Θηλέων όπου είχα την τύχη να βρίσκομαι στην εφηβεία μου, τότε που μας ανέλαβε ο κ. Σανουδάκης για μια και μοναδική Ακαδημαϊκή χρονιά, τα περισσότερα κορίτσια της ηλικίας μου «ανέπτυξαν» ένα ιδιαίτερο τρόπο γραφής… με την ίδια ευαίσθητη αλλά και διαφορετική θεώρηση ζωής, καθώς επίσης στη συνέχεια καλλιέργησαν πολλούς τρόπους έκφρασης σε πείσμα της μονόχνωτης εποχής εκείνης, όπου δεν έδινε φτερά για να πετάξουν οι νεοσσοί της αλλά αντίθετα τα «καψάλιζε» η ακόμη και τα «ψαλίδιζε» καθ’ ότι είναι γνωστό ότι τα εκάστοτε συστήματα δεν είναι λάτρεις των ελεύθερα σκεπτόμενων και δημιουργικών ανθρώπων.
Εν κατακλείδι, ίσως ένα και μοναδικό χελιδόνι να μη «φέρνει την Άνοιξη», όπως αναφέρει η λαϊκή ρήση, όμως σίγουρα κάνει τη διαφορά…
Μια και μόνο Ακαδημαϊκή χρονιά διδασκαλίας υπήρξε αρκετή για να εμπνεύσει, να στιγματίσει και να καθαγιάσει τις δωδεκάχρονες τότε ψυχές μας.
Ένα μπουκέτο μαθητών σου σε αγκάλιασε με περισσή αγάπη το βράδυ εκείνο της Δευτέρας κι εσύ με πατρική ματιά και αγκαλιά ανταποκρίθηκες γεμάτος βαθειά συγκίνηση που δεν μπορούσε να κρυφτεί… Και πάλι δεν σταμάτησες να μας μιλάς για το τότε και για το τώρα… χωρίς να παραλείπεις να μας τονίζει ότι δεν θα γινόταν τίποτα σημαντικό χωρίς εμάς… ότι λάμβανες από τις δικές μας καθαρές μας ματιές και μεταλαμπάδευες σε εμάς αυτό που εμείς σου δίναμε. Έτσι ταπεινά και ουσιαστικά «γέμισες» και πάλι τις ψυχές μας σαράντα επτά χρόνια μετά.
Αγαπημένε μας διδάσκαλε …δάσκαλε της καρδιάς μας, μείνε όπως είσαι για πολλά πολλά χρόνια ακόμη… Βλέπεις αυτός ο κόσμος, ο κόσμος μας… έχει τόσο πολύ ανάγκη από ανθρώπους όπως κι εσένα.
Με απέραντη αγάπη και σεβασμό.
Μια από τις αγαπημένες σου μαθήτριες…
