«Εταίρος» του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» θα ανακηρυχθεί τιμητικά ο Δήμος Μυλοποτάμου μετά τον επιτυχημένο κύκλο εκδηλώσεων, που πραγματοποίησε φέτος, συμμετέχοντας στον εορτασμό των εκατό χρόνων από την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Στην ανακοίνωση αυτή προέβη ο γενικός διευθυντής του ιδρύματος κ. Νικόλαος Παπαδάκης κατά τη διάρκεια του επιστημονικού συνεδρίου με θέμα «Ο Μυλοπόταμος στην πορεία προς την Ένωση της Κρήτης με την ελεύθερη Ελλάδα», το οποίο πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013 στην ιστορική αίθουσα «Σχολαρχείο» στον οικισμό Μελιδόνι. Όπως τόνισε ο κ. Παπαδάκης στον χαιρετισμό του, ο Δήμος Μυλοποτάμου οργάνωσε τις περισσότερες εκδηλώσεις από όλους τους Δήμους της Κρήτης για την μεγάλη επέτειο, ενεργοποιώντας πλήθος ατόμων και φορέων, που συνέβαλαν στην υψηλή ποιότητα και στην επιτυχία τους.
Το συνέδριο, με το οποίο κορυφώθηκαν οι επετειακές εκδηλώσεις στο Μυλοπόταμο, συνδιοργάνωσαν η Αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου, ο Δήμος Μυλοποτάμου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μελιδονίου υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».
Οι εργασίες του συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν στην αίθουσα «Σχολαρχείο» του οικισμού Μελιδονίου, χώρο ιστορικό, που φιλοξένησε τη Γενική Επαναστατική Συνέλευση των Κρητών, η οποία αποδέχτηκε ομόφωνα τη λύση της αυτονομίας και που τελικά οδήγησε στην λύση του Κρητικού Ζητήματος, δηλαδή, στην Ένωση της Κρήτης με την ελεύθερη Ελλάδα.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απεύθυναν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος, η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου κ. Μαρία Λιονή, ο δήμαρχος Μυλοποτάμου κ. Δημήτρης Κόκκινος, η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μελιδονίου κ. Εύα Βουκάλη και ο γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» κ. Νικόλαος Παπαδάκης.
Μέσα από τις εργασίες του συνεδρίου αναδείχθηκαν οι σημαντικότερες πτυχές του αγώνα των Μυλοποταμιτών για την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Χαρακτηριστική ήταν η ανακοίνωση του Δρ Ιστορίας της Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Μανώλη Δρακάκη, ο οποίος παρουσίασε όλα τα σχετικά ιστορικά κείμενα.
Ακολούθησε η ανακοίνωση του Δρ Ιστορίας Γιάννη Γρυντάκη με θέμα «Αυτονομία και Μελιδόνι» μέσα από την οποία αναδείχθηκε η σημαντικότητα της μεγάλης Γενικής Επαναστατικής Συνέλευσης των Κρητών που πραγματοποιήθηκε το 1897.
Από την πλευρά του ο Δρ Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Μάνος Περάκης ανέλυσε μέσα από την ανακοίνωσή του όλα τα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα που κυριαρχούσαν την εποχή εκείνη στο Μυλοπόταμο, ενώ ο πρόεδρος της Εταιρείας των Ελλήνων Ιστορικών της Εκπαίδευσης και διευθυντής του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας της Ιστορίας της Εκπαίδευσης του Π.Κ. κ. Αντώνης Χουρδάκης μίλησε για τις συνθήκες της εκπαίδευσης που επικρατούσαν στην επαρχία κατά την ίδια περίοδο.
Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με την ανακοίνωση του συγγραφέα και Άρχοντα Ιερομνήμωνα του Οικουμενικού Θρόνου κ. Μιχάλη Τρούλη που μίλησε για τις προσωπικότητες του Μυλοποτάμου, που ηγήθηκαν των αγώνων για την ελευθερία της Κρήτης και την ένωση της με την Ελλάδα.
Τα πρακτικά του συνεδρίου θα εκδοθούν στον επιστημονικό περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου «Νέα Χριστιανική Κρήτη» κατόπιν προτάσεως του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη μας κ.κ. Ευγενίου.