Την ώρα που οι αμβλώσεις ανηλίκων βρίσκονται σε ψηλά επίπεδα στη χώρα λόγω ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα παραμένουν άγνωστα για τους μαθητές, οι βιασμοί, η πορνογραφία, το τράφικινγκ και η πορνεία θεωρούνται θέματα ταμπού για την κοινωνία με ότι επιπτώσεις μπορεί αυτό να έχει για το μέλλον των παιδιών, η σεξουαλική αγωγή απουσιάζει από τα σχολεία τουλάχιστον σε πρακτικό επίπεδο.
Το κενό της γνώσης και της ελλιπούς ή λανθασμένης ενημέρωσης που προκύπτει κυρίως από το διαδίκτυο θέλησε να καλύψει το Πειραματικό Γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Κρήτης, που με πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού βιολόγου Μανόλη Αναγνωστάκη και της σχολικής συμβούλου Μαργαρίτας Γερούκη ξεκίνησε πριν τρία χρόνια την ένταξη του μαθήματος της σεξουαλικής αγωγής στο πρόγραμμα των μαθημάτων της τρίτης γυμνάσιου μετατρέποντας μια από τις ώρες της βιολογίας εβδομαδιαία σε ώρα μαθήματος σεξουαλικής αγωγής.
Χρειάστηκαν να περάσουν έξι μήνες για να επιλυθούν τα γραφειοκρατικά προβλήματα και οι σχετικές εγκρίσεις από το υπουργείο Παιδείας, ωστόσο η προσπάθεια στέφτηκε με επιτυχία και το Πειραματικό Γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Κρήτης είναι πλέον το μοναδικό σχολείο της χώρας που ενέταξε το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής στο ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθητών της Γ’ γυμνασίου.
Η εμπειρία των τριών ετών όπως λένε οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί ανέδειξε το τεράστιο κενό ενημέρωσης και την άγνοια των μαθημάτων σε βασικά θέματα που έχουν κατά κύριο λόγο να κάνουν με την υγεία τους. Το μάθημα οργανώθηκε επί της ουσίας όπως υποστηρίζουν από τις απορίες και τα ερωτήματα των ίδιων των παιδιών, τα οποία έγιναν ανώνυμα και σε αυτά βασίστηκαν οι άξονες του προγράμματος, οι οποίοι έχουν να κάνουν με τη ανθρώπινη ανάπτυξη, τη σεξουαλική αναπαραγωγική υγεία, τη σεξουαλική συμπεριφορά, τις σχέσεις, τις αξίες, τις στάσεις, τις δεξιότητες, την κοινωνία, την κουλτούρα και τον νομό.
Ο εκπαιδευτικός του Πειραματικού Γυμνασίου και υπεύθυνος του προγράμματος σεξουαλικής αγωγής Μανόλης Αναγνωστάκης, μιλώντας για την πρωτοβουλία έναρξης του προγράμματος ανέφερε: «Πριν τρία χρόνια με διευθυντή τότε τον Γιάννη Μαρκαντέ, νυν διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, είχα κάνει μια πρόταση, αφού είχα μιλήσει με την κα Γερούκη ως ειδήμων του θέματος, που ήταν τότε σχολική σύμβουλος στον νομό Χανιών στην πρωτοβάθμια, προκειμένου να οργανώσουμε ένα τέτοιο πρόγραμμα γύρω από τη σεξουαλική αγωγή για την ενημέρωση των μαθητών, με πρώτο στόχο την υγεία των παιδιών. Όντως με την κα Γερούκη, συνεργαστήκαμε πάρα πολύ καλά. Αφιέρωσε πάρα πολύ χρόνο, χωρίς να έχει κανένα όφελος -εγώ ήμουν καθηγητής στο σχολείο και έτσι φτιάξαμε ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε την πρώτη χρονιά μετά από έγκριση του υπουργείου Παιδείας. Χρειάστηκε να περάσουν ωστόσο έξι μήνες για να εγκριθούν όλες οι διαδικασίες, οπότε την πρώτη χρονιά ξεκίνησε με τη μισή ύλη από τις έξι ενότητες που έχουμε σήμερα στην ιστοσελίδα μας, η οποία είναι προσβάσιμη στο κοινό. Ξεκινήσαμε πριν τρία χρόνια λοιπόν με τις τρεις ενότητες, πέρυσι κάναμε και τις έξι και φέτος είμαστε ήδη στην 4η ενότητα. Νομίζω ότι η σεξουαλική αγωγή πρέπει να γίνεται σε όλα τα σχολεία της Ελλάδας προκειμένου να ενημερώνονται όλοι οι μαθητές με βασικό στόχο την υγεία. Και όχι να είμαστε αμέτοχοι σε αυτά που ζούμε καθημερινά που σχετίζονται κυρίως με την εφηβική άγνοια και τον τρόπο που λειτουργούν γύρω από τη σεξουαλική αγωγή οι νέοι. Τέτοιου είδους προγράμματα θα πρέπει η πολιτεία να τα εφαρμόσει σε όλα τα σχολεία της χώρας».
«Τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία πρέπει να μαθαίνουν για το σώμα τους και τις επαφές με το άλλο φύλο»
Ερωτώμενη σχετικά με το ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για το μάθημα της σεξουαλικής τόσο η κα Γερούκη όσο και ο κ. Αναγνωστάκης τόνισε ότι αυτή θα πρέπει να γίνεται ήδη από το νηπιαγωγείο με την εκπαίδευση να γίνεται σταδιακά, ώστε από τα νήπια μέχρι την εφηβεία να υπάρχει κατάλληλη καθοδήγηση από το σχολείο σε σχέση με το σώμα των παιδιών και αργότερα με τις σεξουαλικές επαφές. Ο στόχος όπως εξήγησε η κα Γερούκη για τους 15χρονους μαθητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα δεν είναι άλλος πάρα η σωστή ενημέρωσή τους και η καθοδήγηση, ώστε να μπορούν όντας ώριμοι πια να πάρουν ορθές αποφάσεις σε σχέση με την σεξουαλικότητά τους: «Ένα στα τρία παιδιά μέχρι να τελειώσει το γυμνάσιο και να πάει στο λύκειο έχει ολοκληρωμένες σχέσεις. Εάν βάλουμε αυτό το στοιχειό μέσα σε ένα πλαίσιο ότι δεν έχει μάθει ποτέ σοβαρά τι είναι η αντισύλληψη, τι είναι οι αμβλώσεις, τι σημαίνει επικοινωνώ, τι σημαίνει συναίνεση, τι είναι οι ερωτικές σχέσεις, αν τα παιδιά δεν έχουν συζητήσει με ενήλικες για όλα αυτά, η επιστήμη λέει ότι τα 15 έτη είναι πρώιμη η έναρξη των σεξουαλικών σχέσεων γιατί δεν έχει ωριμάσει ούτε η κριτική σκέψη, ούτε η συναισθηματική σκέψη του παιδιού για να ξέρει πραγματικά για ποιους λόγους έχει ερωτική σχέση. Στην Ελλάδα τα στοιχεία λένε ότι από αυτά τα 15χρονα η συντριπτική πλειοψηφία των αγοριών είχαν ερωτικές σχέσεις γιατί έπρεπε να αποδείξουν ότι είναι άντρες και τα μισά κορίτσια γιατί πιέστηκαν να ολοκληρώσουν τη σχέση για να μην χάσουν το αγόρι τους, που σημαίνει ότι είναι τελείως λάθος λόγοι. Δυστυχώς τα παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία στο σχολείο να συζητήσουν όλα αυτά τα σοβαρά πράγματα. Όταν συνεργαστήκαμε με τον κ. Αναγνωστάκη και είπαμε ότι έχουμε 15χρονα και πρέπει να τα βοηθήσουμε σε οποιαδήποτε απόφαση που θα πάρουν -γιατί θα πάρουν μιας και η σεξουαλικότητα είναι κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης. Πρέπει να τα βοηθήσουμε, να προλάβουμε ότι έχει να κάνει με ερωτική, σεξουαλική πράξη ή σχέση να είναι μια απόφαση που ώριμα την έχουν σκεφτεί και δεν έχουν πάει αβίαστα και ανεύθυνα να κάνουν κάτι. Η κάθε ηλικία είναι διαφορετική, δηλαδή τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν από τότε που γεννιούνται βασικά πράγματα που αφορούν το σώμα τους, τα γεννητικά τους όργανα. Μιλάμε για άλλα πράγματα ανάλογα με την ηλικία. Σε ένα παιδί του νηπιαγωγείου θα του μιλήσεις με το σωστό τρόπο για τα γεννητικά του όργανα και θα του πεις ότι είναι δικά του και πρέπει να τα προστατεύει και να μην επιτρέπει σε κανέναν να τα ακουμπά. Σε ένα παιδί 15 χρονών θα του μιλήσεις για το τι είναι η συναίνεση, ότι η ερωτική σχέση είναι μια σχέση που προϋποθέτει την συναίνεση και των δυο και ότι ο βιασμός για παράδειγμα δεν είναι συναίνεση ούτε είναι λέω όχι αλλά είναι ναι, όπως πολλές φορές οι νέοι στην κουλτούρα τους τη νεανική το αντιλαμβάνονται λάθος» τόνισε η κα Γερούκη μιλώντας στα «Ρ.Ν.».
Όπως πρόσθεσε ο κ. Αναγνωστάκης, το πρόγραμμα ξεκίνησε βασιζόμενο στον οδηγό της Unesco: «Προφανώς θα πρέπει να υπάρχει μια διαβάθμιση στην εκπαιδευτική διαδικασία με την σεξουαλική αγωγή. Εμείς το ξεκινήσαμε στην γ’ τάξη γυμνασίου και στηριχτήκαμε στον οδηγό της Unesco: και όχι στις δικές μας γνώσεις. Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι κάθε χρόνια, προτού ξεκινήσουμε το πρόγραμμα και αφού ενημερώσουμε τους μαθητές, δεχόμαστε σε ένα κυτίο ερωτήσεις ανώνυμες από όλα τα παιδιά. Εκεί φαίνεται είναι και η ένδεια γνώσης και ενημερώσεις των παιδιών και αυτές οι ερωτήσεις μας οδήγησαν στο να φτιάξουμε τους έξι άξονες».
«Η σεξουαλική αγωγή πρέπει να καθιερωθεί στα σχολεία»
Η απουσία της σεξουαλικής αγωγής δημιουργεί ένα τεράστιο κενό στην ομαλή σεξουαλική ανάπτυξη του εφήβου, στην πρόληψη σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, στην μελλοντική δημιουργία μιας υγιούς και υπεύθυνης σεξουαλικής συμπεριφοράς. Τα παραπάνω επεσήμαναν οι υπεύθυνοι του προγράμματος, που υλοποιείται στο Πειραματικό Γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο επισημαίνοντας πως έχουν διαπιστώσει μέσα από τα ερωτήματα των παιδιών παραπληροφόρηση που υπάρχει από τη μια μεριά και την ανάγκη για γνώση από την άλλη.
Χαρακτηρίστηκα, η κα Γερούκη ανέφερε: «Εμείς πήραμε τις ανάγκες των παιδιών μέσα από τις ανώνυμες ερωτήσεις τους, γιατί έτσι μπορούμε να καταλάβουμε την παραπληροφόρηση που υπάρχει από τη μια μεριά και από την άλλη την ανάγκη για γνώση. Είναι λίγο μύθος ότι στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν υπάρχει σεξουαλική αγωγή. Η σεξουαλική αγωγή είναι θεματική ενότητα της αγωγής υγείας. Θεωρητικά υπάρχει και στην πρωτοβάθμια και στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ακόμα και στα προγράμματα της προσχολικής η σεξουαλικότητα συζητιέται ή τέλος πάντων προτείνεται να συζητηθεί ως ευαίσθητο θέμα. Άρα είναι μύθος ότι στην Ελλάδα δεν έχουμε τυπικά πρόγραμμα σεξουαλικής αγωγής. Το θέμα είναι ότι δεν έχουμε πρακτικά, γιατί το αναλυτικό πρόγραμμα δεν φτάνει να το κάνουμε πρόγραμμα όπως γίνεται τώρα τρία χρόνια στο Πειραματικό Γυμνάσιο. Έχοντας λοιπόν το αναλυτικό πρόγραμμα του ελληνικού σχολείου από τη μια μεριά, έχοντας τις οδηγίες της Ουνέσκο, η οποία έχει κάνει πολλή δουλειά τα τελευταία 15 χρόνια για την ανάγκη σεξουαλικής αγωγής και έχοντας οδηγό επίσης τις ανάγκες των ίδιων των παιδιών διαμορφώσαμε τις έξι θεματικές που συζητιούνται στην διάρκεια της χρονιάς, που αφορούν στοιχεία βιολογίας, κοινωνιολογίας μέχρι για τον νομό, για τις σχέσεις, για την διαχείριση των σχέσεων, πράγματα που πιστεύουμε και έχουμε δει ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη και να συζητήσουν και να μάθουν».
«Τα παιδιά διψούν να πάρουν σωστή γνώση»
Η τριετής εμπειρία υλοποίησης του προγράμματος αποδεικνύει την δίψα των παιδιών για σωστή μάθηση, επισημαίνει ο Μανόλης Αναγνωστάκης υποστηρίζοντας ότι τα παιδιά έχουν την ευκαιρία χωρίς φόβο ή ντροπή να προσεγγίσουν τα θέματα αυτά σε όλες τους τις διαστάσεις χωρίς να φοβούνται ή να ντρέπονται κάτι που συνήθως συμβαίνει με τους γονείς τους, ωστόσο η υλοποίηση του προγράμματος έχει μια ακόμα θετική επίδραση, καθώς ανοίγει ένα δίαυλο επικοινωνίας των παιδιών με τους γονείς τους για σεξουαλικά θέματα, αφού πλέον και οι γονείς που μέχρι πρότινος μπορεί να αντιμετώπιζαν τα θέματα αυτά ως ταμπού ή να θεωρούσαν ότι τα παιδιά είναι σε μικρή ηλικία για τέτοιες συζητήσεις πλέον συμφιλιώνονται, αφού η σεξουαλική αγωγή αντιμετωπίζεται ως μάθημα του σχολείου.
Χαρακτηριστικά, ο κ. Αναγνωστάκης, μιλώντας στα «Ρ.Ν.», ανέφερε: «Από την εμπειρία μου 3 χρόνια στο σχολείο, πάνω από το 98% των παιδιών, δηλαδή στην συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν μια διαφορετική προσέγγιση στο μάθημα της σεξουαλικής αγωγής. Δηλαδή διψούν να πάρουν σωστή γνώση. Αν το καταφέρνουμε δεν το ξέρω. Αν το κάνουμε όμως είναι μεγάλο κέρδος. Το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά διψούν να πάρουν σωστή πληροφόρηση, που δυστυχώς όλοι εμείς -γονείς, κοινωνία, εκπαίδευση, τηλεόραση δεν έχουμε καταφέρει να κάνουμε εύληπτη τη γνώση για να οδηγήσει στη υγεία τα παιδιά μας. Τα παιδιά ρωτούν τα πάντα και ακόμα και μερικές φορές που μπορεί κάτι να άπτεται προσωπικών δεδομένων και ενδεχομένως διστάσουν να το κουβεντιάσουν μέσα στην τάξη θα το συζητήσουν με τον καθηγητή τους στο διάλειμμα. Οι απορίες επικεντρώνονται στη σεξουαλική επαφή, στα ζητήματα υγείας. Έχουν απαίτηση τα παιδιά να μάθουν σωστά τις μεθόδους αντισύλληψης, όλους τους τρόπους αλλά και τον τρόπο διαχείρισης στις σχέσεις των δυο φύλων. Αυτό που με εξέπληξε είναι όταν είδαμε τις ερωτήσεις, καθώς εκεί αντιληφτήκαμε το κενό που υπάρχει».
Από την πλευρά της η κα Γερούκη, σημείωσε ότι σε πολλές περιπτώσεις το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής αποτελεί μια ανακούφιση για τους γονείς, με την έννοια ότι εμπιστεύονται το ελληνικό σχολείο και θέλουν τα παιδιά τους να είναι σωστά ενημερωμένα και εφοδιασμένα με τις κατάλληλες γνώσεις για να παρθούν σωστές αποφάσεις στην ζωή τους. Ειδικότερα, ανέφερε: «Το θέμα επικοινωνίας γονιών, παιδιών είναι πολύ σημαντικό πάντα. Πολύ πιο εύκολα γίνεται μια κουβέντα ανάμεσα στον γονιό και στο παιδί όταν δοθεί αφορμή από το σχολείο. Οι γονείς που είχαμε κάνει την συνάντηση, είχαν πει ότι είναι μια ανακούφιση για αυτούς ότι το σχολείο δουλεύει αυτά τα θέματα, γιατί η ελληνική κοινωνία νομίζω το εμπιστεύεται το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς και ξέρει και την αγωνιά και τον αγώνα μας, οπότε όταν το ίδιο το σχολείο έρχεται και μιλάει στους γονείς και λέει έχω ανακαλύψει ότι υπάρχει μια ανάγκη, υπάρχει ένα κενό που αφορά και την υγεία των παιδιών και θα κάνω κάτι για αυτό. Οι γονείς είναι πάντα ενθαρρυντικοί».
«Είναι καθήκον μας να ενημερώσουμε και να προστατέψουμε τα παιδιά»
Οι εκπαιδευτικοί επισημαίνουν σε όλους τους τόνους την αναγκαιότητα και την χρησιμότητα του μαθήματος της σεξουαλικής αγωγής υποστηρίζοντας πως η γνώση σώζει και προλαμβάνει πολύ δυσάρεστες καταστάσεις.
«Υπάρχει μια σαφέστατη αναγκαιότητα, συνολικά η κοινωνία και όχι ατομικά κάθε σχολείο ή εθελοντικά κάποιοι καθηγητές να ασχολούνται με την σεξουαλική αγωγή. Πρέπει θεσμοθετημένα η πολιτεία, ένα τέτοιο πρόγραμμα να το εντάξει στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στην τρίτη γυμνασίου που είναι ώριμες οι συνθήκες κοινωνικά, τα παιδιά να μπορούν να μάθουν με σωστό τρόπο στο σωστό χρόνο για να έχουμε σωστά αποτελέσματα αργότερα» υποστήριξε ο κ. Αναγνωστάκης.
Αντίστοιχη ήταν και η τοποθέτηση της κα Γερούκη, τονίζοντας ότι στα τρία χρόνια υλοποίησης του προγράμματος υπάρχουν συμπεράσματα που το καθιστούν επιβεβλημένο στα ελληνικά σχολεία: «Το Πειραματικό έχει ανοίξει ένα δρόμο. Έχει μια εμπειρία. Έχουμε δει τα θετικά αποτελέσματα και στην οικογένεια και στα παιδιά. Ξέρουμε τις ανάγκες των παιδιών και ξέρουμε ότι δεν είναι μόνο ανάγκη των δικών μας παιδιών αλλά ανάγκη των παιδιών σε όλη την Ελλάδα. Όταν λοιπόν εμείς σαν χώρα αντιμετωπίζουμε σοβαρά προβλήματα σεξουαλικής υγείας είτε αφορά αμβλώσεις είτε αντισύλληψη είτε πρώιμη έναρξη σεξουαλικών σχέσεων -τα 15 δεν είναι εντός εισαγωγικών καλή ηλικία γιατί ένας άνθρωπος νέος τι ακριβώς θέλει για το σώμα του και για την σχέση του. Όταν έχουμε πολλά σοβαρά στοιχεία για σεξουαλική κακοποίηση, εκμετάλλευση και τράφικινγκ για την πορνεία, για την πορνογραφία -τα περισσότερα παιδιά επειδή έχουν εκτεθεί σε πορνογραφικό υλικό, θεωρούν ότι αυτό που βλέπουν είναι η ερωτική σχέση. Είναι λογικό γιατί κανένας δεν τους μίλησε για το τι είναι ο χώρος της πορνογραφίας. Άρα όλες αυτές οι κουβέντες που μπορούν και πρέπει να ανοίξουν στο χώρο του σχολείου αν θέλουμε να προστατέψαμε τα παιδιά μας. Κάποιοι γονείς το κάνουν, περίπου οι μισοί μιλούν με τα παιδιά τους για αυτά τα θέματα. Όμως το σχολείο απευθύνεται σε όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από το οικονομικό υπόβαθρο και το οικογενειακό περιβάλλον. Άρα θα έλεγα είναι καθήκον μας να προσπαθήσουμε να ενημερώσουμε και να προστατέψουμε τα παιδιά μας για να πάρουν αποφάσεις με βάση αυτό που τα ίδια έχουν ξεκαθαρίσει μέσα τους. Θα αποφύγουμε πολλά φαινόμενα μπούλινγκ που συμβαίνουν, θα αποφύγουμε πολλές λάθος αποφάσεις που έχουν συνέπειες στην υγεία. Το θέμα είναι να γίνει διάχυση να το δουν στο υπουργείο και να πουν δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό από την αρχή».
Από την πλευρά του ο Γιώργος Πολυζώης, διευθυντής του Πειραματικού Γυμνασίου, ανέφερε: «Η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι μια καλή πρακτική, η οποία είναι πρωτοποριακή. Είμαστε σε συνεννόηση με το αυτοτελές τμήμα του υπουργείου που είναι υπεύθυνο για τα Πειραματικά Σχολεία, οι οποίοι μας έχουν πει ότι ενδιαφέρονται πάρα πολύ για την γενίκευση του προγράμματος που κάνουν οι συνάδελφοι, διότι είναι κατά τη γνώμη μου μια ολοκληρωμένη στρατηγική παρέμβαση στον τομέα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των εφήβων και μάλιστα των εφήβων στο πρώτο στάδιο εφηβείας που αποτελεί τον πιο καθοριστικό παράγοντα, διότι αφενός μεν προσθέτει γνώσεις στα παιδιά αφετέρου προσθέτει πληροφορίες για πρόληψη. Οπότε είναι μια δραστηριότητα που το σχολείο μας ενδιαφέρεται να διαχυθεί και να αποτελέσει καλή πρακτική και για άλλα σχολεία είτε είναι πειραματικά είτε κοινά».
«Μαθαίνουμε πράγματα για τα οποία είχαμε άγνοια»
Οι μαθητές της Γ ταξης του Πειραματικού Γυμνασίου χαρακτηρίζουν το μάθημα ιδιαίτερα χρήσιμο και ωφέλιμο, αφού όπως λένε προσεγγίζουν σε όλες τους τις διαστάσεις ζητήματα που θα τους απασχολήσουν στο άμεσο μέλλον και μέχρι πρότινος είχαν είτε άγνοια είτε λάθος πληροφόρηση.
Η Άννα, μας είπε χαρακτηριστικά: «Θεωρώ ότι είναι αρκετά χρήσιμο, γιατί μιλάμε για θέματα που πολλές φορές ντρεπόμαστε να τα συζητήσομε με τους γονείς μας. Αισθανόμαστε πιο άνετα εδώ γιατί έχουμε ξεκαθαρίσει ότι ο σκοπός μας είναι η προστασία της υγείας μας. Είμαστε ελεύθεροι να ρωτήσουμε ότι θέλουμε. Είχαμε αρκετές απορίες και καθώς προχωρά το πρόγραμμα έχουμε μάθει αρκετά πράγματα. Πλέον όπως μας ρωτούν οι γονείς για τα υπόλοιπα μαθήματα μας ρωτούν και για την σεξουαλική αγωγή, γιατί πλέον το αντιμετωπίζουν ως μάθημα και έτσι αισθάνονται καλά με αυτό».
Ο Μιχάλης, ανέφερε: «Είναι πολύ χρήσιμο γιατί μας μαθαίνει πράγματα χρήσιμα για το μέλλον μας και για το τώρα. Έχουμε μάθει πολλά για το πώς να αντιμετωπίζουμε τις σχέσεις μας με το άλλο φύλο».
Από την πλευρά της η Στέλλα, υποστήριξε: «Το πρόγραμμα είναι απόλυτα χρήσιμο και το θεωρώ ως ένα από τα πιο σημαντικά μαθήματα. Μας χρειάζεται όχι μόνο για το μέλλον αλλά και για το σήμερα. Μαθαίνουμε πράγματα για το οποία δεν γνώριζα καθόλου πως γίνονται. Είχα λάθος πληροφόρηση από το διαδίκτυο και στο σχολείο δίνεται η δυνατότητα για σωστή γνώση. Με τους γονείς μας δεν πολυμιλάμε για αυτά τα θέματα αλλά μέσα μας έχουμε κατασταλάξει, έχουμε καταλάβει πολλά που χρειαζόμαστε».
Η Λένα, ανέφερε: «Είναι πολύ χρήσιμο γιατί σε αυτά τα θέματα δεν πολυσυζητάμε με γονείς μας, ίσως γιατί θεωρούν ότι δεν είναι η κατάλληλη ηλικία. Εγώ θεωρώ όμως ότι είναι κατάλληλη ηλικία για να είμαστε σωστά ενημερωμένοι και να ξέρουμε πώς να αντιμετωπίσουμε ότι μας συμβεί. Και οι γονείς το αποφεύγουν και αυτό δεν το θεωρώ σωστό. Με τους καθηγητές νιώθουμε άνετα να ρωτήσουμε πράγματα, που δεν μπορώ να συζητήσω με τους γονείς μου και αυτό βοηθά πολύ».
Ο Μάριος, σημείωσε: «Είναι αρκετά χρήσιμο το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής, γιατί μαθαίνουμε για την πρόληψη και για ζητήματα αντισύλληψης».
«Πιστεύω είναι πάρα πολύ χρήσιμο για να μπορούμε μελλοντικά να διαχειριστούμε θέματα που θα μας απασχολήσουν, όπως και το πώς να προφυλαχτούμε εμείς και οι σύντροφοί μας από μεταδιδόμενα νοσήματα. Είναι πολύ πιο άνετο να μιλάς με τους καθηγητές παρά με τους γονείς για την σεξουαλική ζωή που θα έχουμε» είπε ο Ματθαίος.