Η περιοδική έκθεση «Αρχείο Αλέξανδρου Ξύδη: Ο καλλιτέχνης Άλκης Πιερράκος» φιλοξενείται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ιστορία της Τέχνης του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
Στόχος της έκθεσης είναι η ανάδειξη της καλλιτεχνικής πορείας του ζωγράφου Άλκη Πιερράκου και της σχέσης Πιερράκου και Αλέξανδρου Ξύδη που αναδεικνύεται μέσω του αρχειακού υλικού. Ο Αλέξανδρος Ξύδης (1918-2004) υπήρξε σημαντικός τεχνοκρίτης και ιδρυτικό μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Τεχνοκριτικών, της οποίας διετέλεσε για πολλά χρόνια γραμματέας και πρόεδρος. Είχε δημοσιεύσει πολυάριθμα άρθρα και μονογραφίες για Έλληνες καλλιτέχνες, καθώς και μελέτες σχετικά με τη νεοελληνική τέχνη. Με τα κείμενα και τη δράση του σφράγισε την ελληνική εικαστική κριτική και συνέβαλε στη διαμόρφωση της νεωτερικής τέχνης στην Ελλάδα την περίοδο 1940-1990.
Το 2000 η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης αγόρασε τμήμα του Αρχείου Νεοελληνικής Τέχνης του Αλέξανδρου Ξύδη, το οποίο αφορά την ιστορία της νεοελληνικής τέχνης και απαρτίζεται από δύο επιμέρους συλλογές: Έλληνες και Κύπριοι Καλλιτέχνες και Εκθέσεις των Ελληνικών Γκαλερί.
Το αρχείο του Αλέξανδρου Ξύδη δίνει τη δυνατότητα μελέτης αδημοσίευτου υλικού σχετικά με τις εκθέσεις, τις κριτικές που λάμβαναν οι καλλιτέχνες, καθώς και τη σχέση του τεχνοκρίτη με τους ζωγράφους. Το Αρχείο Αλέξανδρου Ξύδη καταγράφεται και ψηφιοποιείται σταδιακά τα τελευταία χρόνια από φοιτητές του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ιστορία της Τέχνης του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και είναι προσιτό στα ευρύτερο κοινά διαδικτυακά, μέσω της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Νεοελληνικών Σπουδών «Ανέμη» της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Ο Άλκης Πιερράκος γεννήθηκε το 1920 στη Θεσσαλονίκη και απεβίωσε το 2017 στη Ναύπακτο. Το διάστημα 1941 έως το 1951 φοίτησε στη Gewerbeschule της Βασιλείας, ενώ από το 1951 ως τα 1953 φοίτησε στη Slade School of Fine Arts και στη Central School of Arts and Crafts στο Λονδίνο, όπου γνωρίστηκε και συνδέθηκε καλλιτεχνικά με τον Oscar Kokoschka.
Το 1954 εγκαταστάθηκε μόνιμα στα Παρίσι, όπου δραστηριοποιήθηκε έντονα, επιστρέφοντας τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην Ελλάδα. Πραγματοποίησε πολυάριθμες εκθέσεις, ομαδικές και ατομικές, σε πολλές πόλεις όπως Παρίσι, Νέα Υόρκη, Φλωρεντία, Βρυξέλες και Κέμπριτζ. Το ζωγραφικό έργο του Πιερράκου κινείται στο πλαίσιο της αφαίρεσης και του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Ο Ξύδης σχολίασε το 1975: «Η εικόνα άλλωστε ενός συναισθήματος, με τον τρόπο του αφηρημένου εξπρεσιονισμού εκφρασμένη που όταν σπάνια αναφέρονταν σε μορφές κάπως αναγνωρίσιμες, -τοπία συνήθως που έμοιαζαν φανταστικά, τις στροβίλιζε μέσα σε πινελιές, ανεπανάληπτα συστρεφόμενες, σ’ ένα ατέρμονα χορό καμπύλων».
Ευχαριστούμε τον κύριο Μανόλη Κουκουράκη, διευθυντή της Βιβλιοθήκης του Π.Κ. στο Ρέθυμνο, για την ευγενική διάθεση του χώρου και την κυρία Ελένη Κωβαίου, υπεύθυνη των Κλειστών Συλλογών της Βιβλιοθήκης, για τη συμβολή της στην επιλογή του αρχειακού υλικού. Τέλος, θερμές ευχαριστίες στον κύριο Ευγένιο Δ. Ματθιόπουλο, καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης, για την επίβλεψη και την πολύτιμη βοήθειά του.
Επιμέλεια Έκθεσης: Δράκου Κωνσταντίνα και Κουμπανάκη Άννα, μεταπτυχιακές φοιτήτριες του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ιστορία της Τέχνης του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Π.Κ.
Σχεδιασμός Έκθεσης: Πετράκη Νίκη, Υπεύθυνη Εργαστηρίου Συντήρησης Σπανίων Βιβλίων και Αρχείων της Βιβλιοθήκης του Π.Κ.
Εγκαίνια Έκθεσης: Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2018, 15:00.
Διάρκεια Έκθεσης: 31/10/18 – 23/2/2019.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή 9:00-20:00 και Σάββατο 9:00-15:00.
Οι διοργανωτές της Έκθεσης