– Σε πέντε μήνες έχομε Αυτοδιοικητικές εκλογές και Ευρωεκλογές. Δηλαδή, με δυο λόγια θα πάμε στις κάλπες. Απλό ερώτημα θα θέσω: Διαθέτομε ως πολίτες τα απαραίτητα εφόδια και την κατάλληλη ενημέρωση για να πάμε στις κάλπες με το θάρρος της γνώμης μας; Είμαστε σωστά και αντικειμενικά ενημερωμένοι, έτσι που να μπορούμε να διακρίνομε τα πραγματικά μας συμφέροντα και να ψηφίζομε σωστά; Μπορούμε την κρίσιμη στιγμή να έχομε σταθερή, πραγματικά ελεύθερη πολιτική άποψη;
– Ας συζητήσομε λοιπόν για την πολιτική με λογική και με επιχειρήματα, με πνεύμα ελεύθερο και καθαρό, έτσι όπως συζητούσαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι, αυτοί που δήθεν θαυμάζομε χωρίς όμως στην πραγματικότητα να τους διαβάζομε, χωρίς να καταβάλομε την παραμικρή προσπάθεια για να τους μοιάσομε.
– Αν ακολουθούσαμε τους αρχαίους μας, εννοώ αν ακολουθούσαμε τη σκέψη τους, δεν θα είχαμε φθάσει ως εδώ που φτάσαμε. Φτάσαμε εδώ, και διότι ποτέ δεν καθίσαμε να τους μελετήσομε και να τους κατανοήσομε, (κάτι που επιμελώς φροντίζουν να κάνουν οι ξένοι)!
Έχομε και λέμε λοιπόν: Πρώτο: Μη σας ακούω να λέτε «τους σιχάθηκα, δεν ασχολούμαι πια με πολιτική, δεν θα πάω να ψηφίσω». Είναι ανθρώπινο και αναμενόμενο να «σιχαθείς» με την απίθανη έκταση της διαφθοράς που διαπιστώνεις ή διαισθάνεσαι γύρω σου, αλλά πάλι είναι λάθος η αποχή από τη συλλογική δράση, λάθος η αποχή από την πολιτική. Είναι περίπου το ίδιο σαν να λέμε «δεν μ’ ενδιαφέρει αν θα υπάρχει δουλειά να δουλέψω, δεν μ’ ενδιαφέρει αν θα έχω να φάω ή όχι, αν θα έχω δικαίωμα στην εργασία, στην υγεία, στην παιδεία, εγώ και τα παιδιά μου».
Είναι δυνατόν να σκεφτόμαστε έτσι; Όχι βέβαια! Ένας ενεργός, συνειδητοποιημένος πολίτης λοιπόν, ΟΦΕΙΛΕΙ να ασχολείται με την πολιτική, να συμμετέχει ενεργά στις εκλογές με την ψήφο του, αφού θα το αντιληφθεί ξεκάθαρα ότι η πολιτική είναι συνυφασμένη με τη συνύπαρξή μας ως κοινωνικών όντων, με τη συλλογική μας ζωή.
Ας μπούμε λοιπόν πιο βαθιά στη λέξη «πολιτική» για να ψάξομε το βαθύτερο νόημά της. Η λέξη πολιτική ετυμολογικά προέρχεται από τη λέξη πόλις, που εδώ σημαίνει την αρχαία πόλη-κράτος. Η πολιτική λοιπόν σχετίζεται με τις υποθέσεις της πόλης.
Στο ερώτημα «ποιος βίος είναι προτιμότερος, εκείνου που συμμετέχει στην πολιτική και κοινωνική ζωή της πόλης ή εκείνου που ζει απαλλαγμένος από πολιτικές και κοινωνικές υποχρεώσεις», ο Αριστοτέλης απαντά ότι η αρετή από μόνη της δεν αρκεί, ο πολίτης πρέπει να έχει και τη δύναμη να την εφαρμόζει.
Η συμμετοχή των πολιτών στα «κοινά» για τον Αριστοτέλη αποτελεί δικαίωμα και υποχρέωση ταυτόχρονα. Όποιος δεν συμμετέχει θεωρείται από τον Αριστοτέλη άχρηστος, «ιδιώτης» με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου. (πρβλ. idiot).
Μέσα από την πολιτική οι άνθρωποι οργανώνουν την κοινωνική τους συμβίωση. Συμμετέχουν σε μια δημόσια διαδικασία, προκειμένου να αντιμετωπίσουν προβλήματα που αφορούν το κοινωνικό σύνολο.
Πολιτική σημαίνει δράση, συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων. Πολιτική σημαίνει προώθηση αιτημάτων, διαμόρφωση αποφάσεων. Π.χ. ποιος θα ασκήσει την εξουσία; Με ποιον τρόπο; Πώς θα διανεμηθεί ο πλούτος σε μια κοινωνία; Να κατασκευάσουμε δρόμους, πάρκα, σχολεία. Να βρούμε τα κονδύλια για όλα αυτά.
– Άρα και οι Αυτοδιοικητικές εκλογές είναι ίσης αξίας πολιτική πράξης, αφού οι τοπικοί άρχοντες από τη φύση τους βρίσκονται πολύ κοντά στα προβλήματα του πολίτη, αναστέναξε ο Θωμάς, προσδοκώντας να επιδοκιμάσω τα λεγόμενά του.
– Ασφαλώς, έτσι νομίζω κι εγώ βέβαια. Θα διατυπώσω μάλιστα μια μάλλον προχωρημένη αντίληψη-απαίτηση για τους τοπικούς άρχοντες. Οι τοπικοί άρχοντες θα πρέπει να αναφέρονται και να απολογούνται όχι τόσο στο «κόμμα» τους όσο στην ίδια την κοινωνία. Δεν αρκεί να επιδίδονται μόνο σε έργα βιτρίνας όπως πεζοδρόμια και πλατείες. Καλά είναι κι αυτά, αλλά κάτω από τις τραγικές συνθήκες που βιώνει η χώρα θα πρέπει να ενδιαφέρονται κυρίως για προβλήματα καθημερινότητας, ανακούφισης ακόμη και επιβίωσης του πολίτη.
Εμείς τους τοπικούς άρχοντες πρέπει να τους κρίνομε πολιτικά. Θα εξετάσομε τη νοοτροπία τους, το πως αντιλαμβάνονται το συμφέρον της χώρας, κατά πόσον η αντίληψή τους συμπίπτει με τη δική μας στα καίρια θέματα και στα διλήμματα που χάσκουν πάνω απ’ τα κεφάλια μας απειλητικά.
Πρέπει τέλος να ξεκαθαρίσομε μέσα μας, πως θέλομε και πως εννοούμε εμείς ένα πολιτικό κόμμα. Προσωπικά πιστεύω πως δεν μας χρειάζονται πλέον κόμματα αρχηγικά, προσωποκεντρικά, ψηφοθηρικά. Αυτά τα ζήσαμε, τα αηδιάσαμε, τα χορτάσαμε. Ο πολίτης σήμερα αναζητά κάτι άλλο: Ένα κόμμα που να επιδιώκει την άμεση δημοκρατία, ένα κόμμα που στρέφει το βλέμμα και παίρνει δύναμη από τον απλό πολίτη (ακριβώς αυτόν που πλήττεται σήμερα), ένα κόμμα αποτελεσματικό, κοινωνικά ευαίσθητο, ουσιαστικά πολιτικοποιημένο. Να διαθέτει πολιτικό πολιτισμό, πολιτισμό συζήτησης και συμπεριφοράς, να εμπνέει εμπιστοσύνη!
Όπως καταλαβαίνεις Θωμά, ως ενεργοί πολίτες, έχομε μπροστά μας δουλειά. Πολλή δουλειά.
* Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός
