Αυτά είναι γεγονότα και δεν αμφισβητούνται: Σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας δεν έχει πια δικαίωμα πρόσβασης στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας, καθώς οι άνεργοι φτάνουν το 30%, οι εργαζόμενοι που δουλεύουν ανασφάλιστοι αυξάνονται ραγδαία, ενώ χιλιάδες μικροέμποροι και αυτοαπασχολούμενοι έχουν μείνει χωρίς υγειονομική κάλυψη λόγω χρεών στα ασφαλιστικά τους ταμεία.
Αλλεπάλληλες περικοπές στις δαπάνες για την υγεία, (παρά τρίχα γλυτώσαμε το 25ευρω), με πάρα πολύ κόσμο να καταφεύγει στα κοινωνικά ιατρεία (ευτυχώς που υπάρχουν κι αυτά), με την αγωνία να χάσκει μπροστά στην αρρώστια και με την αβεβαιότητα να μαυρίζει τη ζωή και να δηλητηριάζει το μέλλον.
Φίλοι και γνωστοί στο δρόμο με χαιρετούν μελαγχολικά. «Ευτυχώς που έχομε την υγειά μας», είναι η φράση που ακούω πολύ συχνά. Μόνο που (δυστυχώς) η «υγειά» μας δεν είναι δεδομένη. Σήμερα την έχεις αλλά αύριο …ποιος ξέρει, ίσως να πετάξει σαν πουλί.
Σκέφτηκα λοιπόν να συγκεντρώσω κάποιες απλές συμβουλές που θα μας βοηθήσουν να προφυλάξομε καλύτερα την πολύτιμη (και πανάκριβη πλέον) υγεία μας, αυτά τα χρόνια τα δίσεκτα.
Μην νομίσετε ότι σας επιφυλάσσω κάτι συνταρακτικό. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Απλά και γνωστά πράγματα είναι, έχουν όμως ιδιαίτερη σημασία τώρα διότι είναι σημεία – κλειδιά και μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητες να αρρωστήσομε αυτούς του δύσκολους καιρούς. Έχομε λοιπόν και λέμε:
1. Προσέχομε πολύ τη διατροφή μας, λέμε όχι στην παχυσαρκία, όχι στο πολύ κρέας, ναι στα λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, φρούτα.
Βασικός κανόνας πρόληψης στην υγεία είναι να μην παίρνομε βάρος. Ο παχύσαρκος είναι εκείνος που αρρωσταίνει ευκολότερα. Τι ακριβώς σημαίνει «παχύσαρκος»; Ας μην τα κάνομε δύσκολα, ας μην ασχοληθούμε με τους «δείκτες», ας δούμε ένα πράγμα απλό: Έχομε μεγάλο «στομάχι»; Αν το «στομάχι» μας είναι μεγάλο και προτεταμένο, ας μην είμαστε καθόλου ευχαριστημένοι. Το μεγάλο «στομάχι» σημαίνει κίνδυνο για την καρδιά. Καλύτερα να μετρήσομε την περίμετρο με μεζούρα, περίπου γύρω στον ομφαλό. Αν είναι περισσότερο από 102 εκατοστά στους άνδρες ή περισσότερο από 88 στις γυναίκες υπάρχει πρόβλημα. Η χοληστερίνη σας είναι σίγουρα ηυξημένη, τα τριγλυκερίδια και η αρτηριακή πίεση ομοίως, τα στεφανιαία αγγεία σας πιθανόν να εστενωμένα, με απλά λόγια η υγεία σας είναι σε κίνδυνο.
Τι μπορείτε να κάνετε γι’ αυτό; Απλά πρέπει να χάσετε βάρος! Πως όμως θα γίνει, να χάσετε βάρος χωρίς να ζητήσετε συμβουλή ειδικού (η οποία είναι μεν πολύτιμη αλλά …κοστίζει);
Η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται με …την κοινή λογική! Υπάρχουν δύο τρόποι: Να βάζομε μέσα μας λιγότερες θερμίδες (δηλαδή να τρώμε λιγότερο) και να διώχνομε προς τα έξω (να καταναλώνομε) όσο το δυνατόν περισσότερες. Αυτά τα δύο μαζί δηλαδή ο συνδυασμός τους είναι η απλούστερη συνταγή και «μαγικά» δεν υπάρχουν. Να θυμάστε μόνο ότι οι παχύσαρκοι άνθρωποι ζουν συνήθως λιγότερο και οι αρρώστιες τους αγαπούν και τους τριγυρίζουν. Άλλωστε τα τελευταία χρόνια αποδείχτηκε ότι και ο καρκίνος προτιμά τους παχύσαρκους.
2. Γενικές διατροφικές συμβουλές: Ελαττώστε το κόκκινο κρέας που καταναλώνετε στο ελάχιστο. Το πολύ μία φορά την εβδομάδα (κοτόπουλο και ψάρι εξαιρούνται, μπορείτε να τρώτε ελεύθερα).
Μειώστε στο ελάχιστο τη ζάχαρη και το αλάτι. Η ζάχαρη είναι απίστευτα βλαβερή. Πρώτα διότι έχει τέσσερις θερμίδες στο γραμμάριο (παχαίνει) και ύστερα διότι έχει υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και δημιουργεί ένα σωρό προβλήματα. Αν σκεφτούμε ότι ένα κουτί αναψυκτικού περιέχει κάπου 12 κουταλάκια ζάχαρη, καταλαβαίνομε ότι πρέπει να αποφεύγομε όσο γίνεται τα αναψυκτικά. Προτιμείστε το μέλι ή, ακόμα καλύτερα τη στέβια. Το αλάτι πάλι είναι ο κύριος υπεύθυνος για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, άρα πρέπει να το χρησιμοποιούμε με μέτρο.
3. Λέμε όχι στο κάπνισμα. Όλοι το ξέρουν πως πρέπει να πουν «όχι» αλλά δεν είναι εύκολο. Θα πω μόνο ότι ένας καπνιστής ζει κατά μέσο όρο 14 χρόνια λιγότερο από ένα μη καπνιστή! Αν αυτό το στοιχείο σας σοκάρει δοκιμάστε να βγάλετε από τη ζωή σας το τσιγάρο με κύριο όπλο τη θέληση. Αν αυτό μοιάζει αδύνατο, δοκιμάστε το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Αυτή είναι η προσωπική μου γνώμη κι ο καθένας ας λέει τα δικά του.
4. Ιώσεις: Πρέπει να μάθομε να αποφεύγομε τα αντιβιοτικά. Είναι εντελώς άχρηστα σ’ ένα απλό «κρύωμα» με βουλωμένη μύτη, πονόλαιμο και βήχα. Τα σιρόπια και οι καραμέλες προσφέρουν ελάχιστα και κοστίζουν αρκετά. Προτιμήστε την απλή και φθηνή παρακεταμόλη, πιείτε άφθονα ροφήματα με τα γνωστά κρητικά βότανα και δείξτε υπομονή. Μια ίωση θα διαρκέσει οπωσδήποτε 3-5 ημέρες, ότι κι αν κάνετε.
5. Προσέξτε πολύ τον σακχαρώδη διαβήτη. Είναι σιωπηλός και ύπουλος, αλλοίμονο σε όποιον δεν τον παίρνει σοβαρά υπ’ όψιν. Οι «γλυκούληδες» διαβητικοί πρέπει να διδαχθούν τα μυστικά του και τελικά να μάθουν να ζουν με τον διαβήτη τους.
6. Προστατέψτε την ψυχική σας υγεία η οποία κινδυνεύει ιδιαίτερα αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Βάλετε στη ζωή σας στόχους εφικτούς και ρεαλιστικούς λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις πραγματικές σας δυνατότητες και τη συγκυρία. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να συγχωρήσομε ως πολίτες αυτούς που φέρουν τις ευθύνες για την ανατροπή των ονείρων μας και τη σημερινή μας κατάσταση. Πρέπει να καταλογίσομε τις ευθύνες και να τους τιμωρήσομε με την ψήφο μας.
7. Συμφιλιωθείτε με το περιβάλλον, τη φύση και τη φυσική άσκηση. Περπατείστε! Το απλό καθημερινό βάδισμα με κάπως γρήγορο ρυθμό για μισή ώρα την ημέρα είναι πολύ σημαντικό μέτρο πρόληψης.
8. Αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή στην καθημερινή συμπεριφορά του οργανισμού σας, ιδίως αν αυτή επιμένει, συμβουλευθείτε ένα γιατρό. Αυτή η κίνηση μπορεί να σας γλυτώσει από μεγάλες περιπέτειες.
* Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός
