Εντυπωσίασε η Κρήτη και η Ιστορία της σε Αμερική και Ιράν στα κορυφαία διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου με την προβολή του Ιστορικού ντοκιμαντέρ «Λουλούδια που μαράθηκαν νωρίς, Κακόπετρος 28 Αυγούστου 1944» σε σκηνοθεσία Ματθαίου Φραντζεσκάκη και Βίκυς Αρβελάκη με την στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης. Το ντοκιμαντέρ έχοντας διανύσει ήδη σημαντική πορεία, ταξίδεψε με επιτυχία μέσα σε έναν μήνα στο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών Νέας Υόρκης και στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Ιράν, Cinema Verite στην Τεχεράνη με την παρουσία της σκηνοθέτιδας Βίκυς Αρβελάκη. Μέσα από το ντοκιμαντέρ στις κατάμεστες από κόσμο αίθουσες προβολής, αλλά και τις συνεντεύξεις της Βίκυς Αρβελάκη σε κορυφαία ΜΜΕ με εκατομμύρια αναγνώστες και τηλεθεατές, αναδείχθηκε η ιστορική μνήμη – ο αγώνας, η αντίσταση των Κρητικών εναντίον των Ναζί. Παράλληλα η προβολή της Κρήτης, της ιστορίας και του πολιτισμού της μέσα από τον κινηματογραφικό φακό προτρέπει και καλεί επισκέπτες να ανακαλύψουν και άλλες πτυχές του νησιού, που σχετίζονται με το άυλο πολιτισμό του.
Το ντοκιμαντέρ μέσα από ανθρώπους που έζησαν την εκτέλεση των αγαπημένων τους σε ένα μικρό χωριό της Κρήτης, το Κακόπετρο Χανίων, μεταφέρουν τις μνήμες τους σε μια ταινία που θέλει να διατηρήσει ζωντανή την μνήμη και την ιστορία. Η σκηνοθέτιδα Βίκυ Αρβελάκη μιλά με χαρά και συγκίνηση για τις εντυπώσεις της, την ανταπόκριση από τα δυο κορυφαία φεστιβάλ σε Αμερική και σε Ιράν και το ντοκιμαντέρ που η Περιφέρεια Κρήτης υποστήριξε από την πρώτη στιγμή. Συγκεκριμένα η κα Αρβελάκη για την προβολή στο φεστιβάλ της Αμερικής δήλωσε: «Στην Νέα Υόρκη οι ομογενείς καθηλωμένοι με βουρκωμένα μάτια παρακολούθησαν το ντοκιμαντέρ και παράλληλα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η συζήτηση με το κοινό μετά την ταινία, η οποία συζήτηση συνεχίστηκε και έξω από την αίθουσα. Με άγγιξε η συγκίνησή τους και η πρόθεσή τους να προβληθεί η ταινία ξανά στην Αμερική. Ο κάθε ένας από τους 23 νεκρούς του Κακοπέτρου συμβολίζει τον κάθε ένα άνθρωπο που έπεσε νεκρός στα περισσότερα από 100 μαρτυρικά χωριά της Ελλάδας». Συγκινητικές παράλληλα είναι οι εντυπώσεις της σκηνοθέτιδας από την Τεχεράνη όπου την προηγούμενη εβδομάδα προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα δήλωσε: «Μετά από μια βδομάδα στην Τεχεράνη, όπου προβλήθηκε η ταινία μας στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Ιράν, νιώθω ότι όλο αυτό ήταν πολύ περισσότερο από ένα ταξίδι. Δεν ήταν μόνο τα ντοκιμαντέρ που είδα στις κατάμεστες αίθουσες του φεστιβάλ, οι άνθρωποι που έβαζαν τα χέρια απάνω στις καρδιές τους σε ένδειξη ευχαριστίας που τους τιμήσαμε πηγαίνοντας στα μέρη τους, οι νέοι άνθρωποι που γνωρίσαμε πίνοντας κατακόκκινο τσάι. Είναι ότι το μάτι μας ξεκουράστηκε από ταμπέλες, διαφημίσεις, οθόνες. Ότι γεμίσαμε εικόνες, γεύσεις, εμπειρίες. Είναι ότι το 70% του πληθυσμού της χώρας είναι νέοι κάτω των 30 και η επιθυμία τους να μας μιλήσουν για τη ζωή τους έλαμπε στα μάτια τους. Τα 2000 ντοκιμαντέρ που παράχθηκαν φέτος στο Ιράν αυτό μαρτυρούν. Όλοι λέγαμε να μην χάσουμε την ευκαιρία να πάμε στο Ιράν γιατί δύσκολα κανείς ξαναβρίσκει άλλη ευκαιρία. Κι όμως όλοι ψάχνουμε την επόμενη για να ξαναπάμε».
Μεγάλο ενδιαφέρον από την ομογένεια της Αμερικής
Στην Ομογένεια της Αμερικής το ντοκιμαντέρ προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση. Συγκεκριμένα οι ομογενείς μετά το φεστιβάλ Ελληνικών ιστορικών ταινιών της Νέας Υόρκης ζητούν να ξαναταξιδεύσει στην Αμερική και να προβληθεί σε όλες τις πολιτείες που υπάρχουν Κρητικοί και Έλληνες γενικότερα. Με θερμά λόγια για το ντοκιμαντέρ μίλησαν εκπρόσωποι της ομογένειας, ενώ θερμή υποδοχή με εγκωμιαστικά λόγια έγιναν για την συμμετοχή της Κρήτης και της Ελλάδας από την κρητικής καταγωγής Μαρία Τζομπανάκη, διευθύντρια του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης (New York City Greek Film Festival), όπως και το προεδρείο του φεστιβάλ. «Ευχαριστώ πολύ όλους τους Έλληνες κινηματογραφιστές των οποίων το δημιουργικό πνεύμα υποστηρίζει τον ελληνικό κινηματογράφο, και είμαστε ευγνώμονες για την επιμονή τους να συνεχίσουν να παράγουν πολιτισμό μέσα από την ταινία» δήλωσε η διευθύντρια του φεστιβάλ η γνωστή Ελληνίδα ηθοποιός, Μαρία Τζομπανάκη. Μάλιστα η συμπατριώτισσά μας ηθοποιός είναι πρέσβειρα Κρητικού Πολιτισμού με μεγάλη δραστηριότητα στα δρώμενα στην Ν. Υορκη και της ομογένειας στην Αμερική, όπου ζει τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο χαρακτηριστικές για τον θετικό αντίκτυπο του ντοκιμαντέρ είναι οι δηλώσεις του κορυφαίου στελέχους της ομογένειας της Αμερικής κ. Μανώλη Βελιβασάκη π. προέδρου του Παγκόσμιου Συμβουλίου Κρητών που παρακολούθησε συγκινημένος την ταινία στο φεστιβάλ της Νέας Υόρκης. Συγκεκριμένα ο Μανώλης Βελιβασάκης δήλωσε: «Συνκλονισμένοι συναισθηματικά, με σφιγμένη την καρδιά και βουρκωμένα μάτια, οι ομογενείς στη Νέα Υόρκη παρακολούθησαν το ντοκιμαντέρ «Λουλούδια που Μαράθηκαν Νωρίς. Κακόπετρος 28 Αυγούστου 1944» στο 12ο New York City Greek Film Festival τον περασμένο Οκτώβριο.
Το Φεστιβάλ της Νέας Υόρκης τίμησε την ταινία με δύο προβολές στο επίσημο πρόγραμμά του. Οι Ομογενείς και στις δυο προβολές, καθηλωμένοι στις θέσεις τους για 65 λεπτά, βωβοί και συχνά με βουρκωμένα μάτια παρακολουθούσαν τις αφηγήσεις των επιζώντων πρωταγωνιστών του ντοκιμαντέρ, για την αποφράδα ημέρα του Αυγούστου του 1944, που σκόρπισε τον θλίψη και ψυχική διαταραχή που βύθισε το χωριό σε παντοτινό πένθος μετατρέποντάς τους σε «μαραμένα λουλούδια». Το τραγικό συμβάν συγκλόνισε τον Νίκο Καζαντζάκη που επισκέφτηκε το χωριό το 1945, για την καταγραφή της Έκθεσης των Γερμανικών Ωμοτήτων και όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Κ. Κουτουλάκης «…φεύγοντας είδα τον Καζαντζάκη να κλαίει. Μέσα στ’ αυτοκίνητο μας ήλεγε κι ήκλαιγε ακόμη, είδετε; Αυτή είναι η κρητική ψυχή, την ελευθερία την έχει θρησκεία… Ένας τέτοιος λαός υποδουλώνεται ποτέ;».
Ντοκιμαντέρ όπως τα «Λουλούδια που μαράθηκαν νωρίς» όχι μόνο συμβάλλουν στην διατήρηση της ιστορικής μνήμης, αλλά στέλνουν και ισχυρά πολιτικά μηνύματα για τα σημερινά -δυστυχώς δύσκολα- πράγματα».
Από την πλευρά του ο σκηνοθέτης Ματθαίος Φραντζεσκάκης σε δήλωσή του για το ντοκιμαντέρ και για το ταξίδι-προβολή στα φεστιβάλ Νέας Υόρκης και Ιράν, ανέφερε: «Τα «Λουλούδια που Μαράθηκαν Νωρίς. Κακόπετρος 28 Αυγούστου 1944» δημιουργήθηκαν για να αποτυπώσουν τις αλήθειες που έζησαν οι πρωταγωνιστές της ιστορίας. Αλήθειες που τους σημάδευσαν, τους ακολούθησαν και τους ακολουθούν στη διάβα της ζωής τους. Από τον Μάρτιο και μετά έχει ξεκινήσει το ταξίδι της ταινίας σε φεστιβάλ, ειδικές προβολές, τηλεοπτικές προβολές κ.α. Ο κόσμος αγκαλιάζει την ταινία και εμείς, θεατές της δημιουργίας μας, χαιρόμαστε την διαδρομή της. Στο πλαίσιο αυτό η επιλογή της ταινίας για το 12ο Ελληνικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νέας Υόρκης, αλλά και στο φεστιβάλ στην Τεχεράνη αποτελεί μια ακόμα σημαντική στάση αυτής της διαδρομής. Μιας διαδρομής που ακόμα είναι στην αρχή της και στόχο έχει να μάθουν όσο περισσότεροι γίνεται την ιστορία».
Λίγα λόγια για το έργο: Χαράματα 28ης Αυγούστου 1944, Χανιά, Κρήτη. Οι Γερμανοί κατακτητές κυκλώνουν το μικρό χωριό Κακόπετρος στον σημερινό Δήμο Πλατανιά. Φεύγοντας το απόγευμα, το ναζιστικό μίσος αφήνει πίσω του 23 νεκρούς, άδεια, λεηλατημένα σπίτια και τις ψυχές των επιζώντων ισοβίως σημαδεμένες. Πέντε επιζώντες θυμούνται και αφηγούνται εκείνη τη βροχερή Δευτέρα αλλά και την υπόλοιπη ζωή τους όπως χαραγμένη -από τον πόνο- συνεχίστηκε.