Η δεύτερη συνάντηση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος S(t)imulating European Identity (EUSId), του οποίου το Πειραματικό Λύκειο είναι συντονιστής, πραγματοποιήθηκε από 29 Οκτωβρίου έως 2 Νοεμβρίου 2018 στη Βόρεια Ευρώπη και συγκεκριμένα στη Νούμελα, μια κωμόπολη της Φινλανδίας κοντά στο Ελσίνκι. Το πρόγραμμα εντάσσεται στη δράση Κey Action 2 των εκπαιδευτικών προγραμμάτων «Erasmus +» τα οποία τελούν υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι μαθητές από την Ελλάδα και τις χώρες εταίρους, Λετονία, Φινλανδία, Ρουμανία, Πορτογαλία, συνεδρίασαν ως υπουργοί των χωρών – μελών της ΕΕ προσομοιώνοντας το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Council of the European Union) και συζήτησαν την πολιτική, όσον αφορά στη χρήση γενετικά τροποποιημένων προϊόντων στις χώρες μέλη. Με την προσομοίωση, που αποτελεί καινοτόμο εκπαιδευτικό εργαλείο, οι μαθητές-υπουργοί κατανόησαν τον τρόπο λειτουργίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. ή Συμβούλιου των Υπουργών, στο οποίο συνεδριάζουν οι υπουργοί όλων των κρατών μελών της ΕΕ για να συζητήσουν, να τροποποιήσουν και να θεσπίσουν νομοθετικές πράξεις και να συντονίσουν πολιτικές.
Οι υπουργοί έχουν την εξουσία να δεσμεύουν τις κυβερνήσεις τους να αναλάβουν τις δράσεις που συμφωνήθηκαν στις συνεδριάσεις. Το Συμβούλιο, από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι το βασικό όργανο λήψης αποφάσεων της Ε.Ε. Έτσι, οι μαθητές συνειδητοποίησαν την ανάγκη της γνώσης σχετικά με τη λειτουργία των οργάνων της Ε.Ε., ώστε, ως μελλοντικοί ενεργοί πολίτες, να είναι ενημερωμένοι, να διαμορφώνουν άποψη, την οποία θα εκφράζουν, και να συμμετέχουν ενεργά στις κοινωνικές διεργασίες.
Η σύνοδος του Συμβουλίου των υπουργών των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Φινλανδία ακολούθησε τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε, από τις 16 έως 20 Απριλίου 2018, στο Skriveri της Λετονίας, κατά την οποία οι ηγέτες-μαθητές της Ε.Ε., ως μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συζήτησαν την ενίσχυση του κοινού πλαισίου της Ε.Ε., όσον αφορά διάφορες πτυχές της πυρηνικής ενέργειας, καθώς και τη σημασία της βελτίωσης των προδιαγραφών ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας.
Την ελληνική αποστολή στη Φινλανδία αποτελούσαν έξι μαθητές – Έλενα Αναγνώστου, Βαρβάρα Γαγάνη, Εύη Μπουραλέξη, Ιωάννα Δερεδάκη, Μυρτώ Σαριδάκη, Ιωάννα Σακιολάρι, – και τρεις εκπαιδευτικοί – Ειρήνη Βογιατζή, Μαρία Μανιουδάκη, Γιώργος Πενθερουδάκης.
Για τη συμμετοχή της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο η ελληνική αποστολή είχε προετοιμασθεί όλη τη διάρκεια της χρονιάς μέσα από τον Όμιλο Δημιουργικότητας και Αριστείας Students4Europe. Οι μαθητές από τη μια απόκτησαν έγκυρη γνώση, βασισμένη στις φυσικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, ώστε να έχουν την ικανότητα να διατυπώνουν επιχειρήματα, να αναζητούν και να διερευνούν εναλλακτικές λύσεις και διαφορετικές απόψεις· από την άλλη, αξιοποιώντας τη ρητορική ως τέχνη και τεχνική του δημόσιου λόγου, καλλιέργησαν δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας, συμμετοχής και έκφρασης της γνώμης τους.
Οι Έλληνες μαθητές και εκπαιδευτικοί, μετά από ένα τρίωρο αεροπορικό ταξίδι, έφτασαν στο αεροδρόμιο της Βάνταα και από κει στην παγωμένη αλλά άκρως εντυπωσιακή πρωτεύουσα της Φινλανδίας, το σύγχρονο και κοσμοπολίτικο Ελσίνκι. Η πόλη είναι χτισμένη σε μια στενή λωρίδα γης, η οποία εισβάλλει στα νερά της Βαλτικής με πολλές μικρές χερσονήσους και άπειρα μικρά νησάκια. Η ομορφιά της γύρω φύσης εναρμονίζεται με τα εντυπωσιακά τεχνολογικά επιτεύγματα και τις σύγχρονες τάσεις. Περπατώντας στο κέντρο της πόλης ανακαλύπτει κανείς την πολύμορφη ιστορία της με νεοκλασικές προσόψεις, σοβιετικά μονοκόμματα κτίρια, αλλά και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική με τις υπερμοντέρνες κατασκευές. Εξάλλου, οι Φινλανδοί πρωτοπορούν στο ντιζάιν και στην αρχιτεκτονική διεθνώς.
Η εκπαιδευτική και παιδαγωγική εμπειρία της ομάδας ξεκίνησε στις 29 Οκτωβρίου, όταν οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές από τη Νούμελα υποδέχτηκαν τους Έλληνες μαθητές και εκπαιδευτικούς στο σχολείο τους. Παιδιά από την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, την Ελλάδα και τη Λετονία συναντήθηκαν με τους Φιλανδούς συμμαθητές τους που θα τους φιλοξενούσαν και που μέχρι τότε γνώριζαν μόνο μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η εικόνα, όπως και αυτές των επόμενων ημερών, χαρακτηριστικά επιβεβαίωναν την πολιτισμική διάσταση των προγραμμάτων Erasmus και τη συμβολή τους στη διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Η πρώτη μέρα ξεκίνησε με κυνήγι θησαυρού για μαθητές και εκπαιδευτικούς που αποσκοπούσε στην εξοικείωση με τους χώρους του σχολείου, το οποίο θα μας φιλοξενούσε όλη τη βδομάδα. Οι λύσεις των γρίφων, που οδηγούσαν στον επόμενο κάθε φορά χώρο, σχετίζονταν με γενικές πληροφορίες για τη χώρα της Φιλανδίας, ώστε να γνωρίσουμε και τα σημαντικότερα σημεία της ιστορίας και της κουλτούρας τους. Στη συνέχεια οι ομάδες των μαθητών των φιλοξενούμενων χωρών παρουσίασαν τα σχολεία τους, ακολούθησε ένα παιχνίδι με σπορ μέσω application στο κινητό και η μέρα ολοκληρώθηκε με μια επίσκεψη στο Eco shop, μια βιοτεχνία ρούχων και αξεσουάρ που κατασκευάζονται από υλικά που προέρχονται από χρησιμοποιημένα αντικείμενα και ρούχα που αποσυντίθενται και ανακατασκευάζονται σε νέες φόρμες.
Η δεύτερη μέρα περιελάμβανε εκδρομή στο Ελσίνκι. Μετά από μια επίσκεψη στο εργοστάσιο σοκολάτας Fazer Expirience και στο European Union Office, όπου έγινε μια σύντομη ενημέρωση για τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι μαθητές πήραν μέρος σ’ ένα εργαστήριο, που εξυπηρετούσε τις ανάγκες του προγράμματος που εκπονούσαν. Χρησιμοποίησαν ως εργαλείο τη δημοσκόπηση που έπαιρναν από πολίτες, με σκοπό να αποτυπώσουν τη γνώμη των Φιλανδών για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Με τη βοήθεια, επίσης, των Φιλανδών συμμαθητών τους απάντησαν τις ερωτήσεις ενός μικρού φύλλου εργασίας για να ανακαλύψουν με βιωματικό τρόπο τα αξιοθέατα της πόλης.
Η τρίτη μέρα αφιερώθηκε στα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα. Κάθε χώρα με την ομάδα των μαθητών της παρουσίασε το θέμα από την πλευρά που το είχε ερευνήσει (επιστημονική εξήγηση της διαδικασίας, ευρωπαϊκή νομοθεσία, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις αλλά και επιπτώσεις στην υγεία και τη βιοποικιλότητα). Το απόγευμα της ίδιας μέρας ξεκίνησε η προετοιμασία των μαθητών για την προσομοίωση του συμβουλίου των υπουργών των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αφού προβλήθηκε ένα ενημερωτικό video για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και του τρόπου που συνεργάζονται για να νομοθετήσουν, οι μαθητές υποδύθηκαν τους υπουργούς, πήραν μέρος σε ένα άτυπο υπουργικό συμβούλιο και ήρθαν σε μια πρώτη επαφή με τη διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Η κούραση της ημέρας γρήγορα ξεχάστηκε με μια επίσκεψη σε σάουνα το ίδιο βράδυ, δραστηριότητα ιδιαίτερα προσφιλής στους Φιλανδούς, και μπάνιο στην παγωμένη λίμνη που βρισκόταν εκεί. Εμπειρία άκρως αναζωογονητική.
Η τέταρτη και η πιο σημαντική μέρα του προγράμματος έφτασε. Την 1η Νοεμβρίου 2018, η Δέσποινα Παπαδάκη, μέλος του Ινστιτούτου Έρευνας και Κατάρτισης Ευρωπαϊκών Θεμάτων- I.R.T.E.A., το οποίο ως εξωτερικός συνεργάτης είχε αναλάβει την υποστήριξη της διαδικασίας, κήρυξε την έναρξη των εργασιών της προσομοίωσης του Συμβουλίου των υπουργών Γεωργικής/ Αγροτικής Ανάπτυξης – μαθητών των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διαδικασία ξεκίνησε με επιβεβαίωση της απαρτίας και στη συνέχεια οι μαθητές υποδυόμενοι, με τυχαία κατανομή, τον ρόλο ενός υπουργού κράτους – μέλους ανέλαβαν την υποχρέωση να διαπραγματευτούν, να λάβουν αποφάσεις και να διατυπώσουν συγκεκριμένες προτάσεις, που αφορούν σε ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν και στόχους που πρέπει να επιτευχθούν σχετικά με το θέμα των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνειδητοποίησαν, έτσι, τον τρόπο λειτουργίας των θεσμών, τις δυνατότητες των χωρών για την τροποποίηση των σημαντικών αποφάσεων αλλά και τις θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις των αποφάσεων αυτών στην καθημερινή ζωή των πολιτών.
Την τελευταία μέρα (2 Νοεμβρίου 2018) μαθητές και εκπαιδευτικοί εργάστηκαν σε ομάδες για την αξιολόγηση του προγράμματος, στην οποία αποτυπώθηκε η εποικοδομητική εμπειρία της συνάντησης. Ο βιωματικός χαρακτήρας όλων των δραστηριοτήτων ενεργοποίησε τα κίνητρα των μαθητών, ενίσχυσε τις δεξιότητες της επικοινωνίας και της ενσυναίσθησης και νοηματοδότησε τη διαδικασία της μάθησης. Σημαντική ήταν όμως και η διαπολιτισμική πλευρά του προγράμματος, γιατί δημιουργήθηκαν βάσεις για φιλία και συνεργασία με ανθρώπους άλλης κουλτούρας και πολιτιστικής ταυτότητα και διαπιστώθηκε η σημασία του σεβασμού της διαφορετικότητας.
Η επόμενη προσομοίωση που θα γίνει στις Αζόρες τον Απρίλιο του 2019 και θα έχει ως θέμα τη «Γαλάζια Ανάπτυξη» – τη μακροπρόθεσμη, δηλαδή, στρατηγική για τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης του θαλάσσιου και ναυτιλιακού τομέα που αποτελεί τη συμβολή της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, θα ισχυροποιήσει αυτή τη συνεργασία και θα δώσει την ευκαιρία για αλληλεπίδραση σε επίπεδο καινοτόμων δραστηριοτήτων, εμπειριών και δεξιοτήτων.
Πειραματικό Λύκειο Πανεπιστημίου Κρήτης – Ρεθύμνου
