Το σοβαρό ενδεχόμενο ν’ αντιμετωπίσει η Κρήτη το φαινόμενο της λειψυδρίας τους καλοκαιρινούς μήνες εξαιτίας της σημαντικής μείωσης των φετινών βροχοπτώσεων και άρα των μειωμένων αποθεμάτων νερού στο νησί, επισημαίνει η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης και συνιστά στους πολίτες λελογισμένη κατανάλωση νερού.
Τα βροχομετρικά στοιχεία των μετεωρολογικών σταθμών που εποπτεύει, τα οποία έδωσε στην δημοσιότητα, τόσο για το υδρολογικό έτος Σεπτέμβριος 2015- Μάρτιος 2016 όσο και για το σύνολο της τελευταίας πενταετίας, απεικονίζουν μια δυσοίωνη κατάσταση.
Η φετινή μείωση της βροχόπτωσης σε όλη την Κρήτη, συγκριτικά με την αμέσως προηγούμενη περίοδο (Σεπτέμβριος 2014- Μάρτιος 2015), είναι της τάξης του 50% έως 70%. Η μοναδική περιοχή του νησιού στην οποία παρατηρούνται μεγαλύτερα ποσοστά βροχής αλλά επίσης μειωμένα σε σύγκριση με πέρυσι, είναι αυτή του Ψηλορείτη όπου έχει καταγραφεί μείωση της τάξης του 30% έως 50%.
Τα στοιχεία της Διεύθυνσης Υδάτων, είναι ανησυχητικά και σε ό,τι αφορά την τελευταία πενταετία (2010-2015) όπως έχουν αξιολογηθεί από τα δεδομένα που κατέγραψαν 32 σταθμοί σε όλο το νησί, αφού δείχνουν ότι κατά μέσο όρο η μείωση βροχοπτώσεων, στη δυτική Κρήτη, το κεντρικό Ηράκλειο και τα Λασιθιώτικα όρη είναι της τάξης του 50% έως 60%, ενώ στην περιοχή της Σητείας- Ζάκρου παρατηρείται ακόμα μεγαλύτερη μείωση που είναι της τάξης από 60% έως 70%.
Παρατηρώντας τα δεδομένα της πενταετίας, οι υψηλότερες τιμές βροχόπτωσης έχουν σημειωθεί την περίοδο Σεπτεμβρίου 2014-μΑυγούστου 2015, ενώ τις χρονιές που προηγήθηκαν (Σεπτέμβριος 2010- Αύγουστος 2011, Σεπτέμβριος 2011- Αύγουστος 2012, Σεπτέμβριος 2012- Αύγουστος 2013 και Σεπτέμβριος 2013- Αύγουστος 2014) έχει καταγραφεί σχεδόν σε όλες τις περιοχές του νησιού μια κλιμακούμενη μείωση των βροχών.
Στο Ρέθυμνο επί παραδείγματι, τα βροχομετρικά στοιχεία έχουν ως εξής:
*Σεπτέμβριος 2010-Αύγουστος 2011: 528,8 χιλιοστά βροχής
*Σεπτέμβριος 2011-Αύγουστος 2012: 346,6 χιλιοστά βροχής
*Σεπτέμβριος 2012-Αύγουστος 2013: 442,4 χιλιοστά βροχής
*Σεπτέμβριος 2013-Αύγουστος 2014: 442 χιλιοστά βροχής
*Σεπτέμβριος 2014-Αύγουστος 2015: 749,2 χιλιοστά βροχής
*Σεπτέμβριος 2015-Μάρτιος 2016: 355 χιλιοστά βροχής.
Είναι φανερό πως η Κρήτη έχει μπει σε μια περίοδο σχετικής ανομβρίας και κρίνεται αναγκαία η λήψη μέτρων τόσο σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων όσο όμως και την κατανάλωση του νερού από τους πολίτες, ώστε να αποφευχθούν τυχόν ανεπιθύμητες επιπτώσεις που κανείς δεν μπορεί να τις αποκλείσει.
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που θα προκύψουν από τη μείωση των διαθέσιμων ποσοτήτων νερού, η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης προτείνει σειρά μέτρων ορθής διαχείρισης του διαθέσιμου νερού.
Αναλυτικά…
Κίνδυνος λειψυδρίας αν δεν υπάρξει ορθή διαχείριση του νερού
ΣΕΙΡΑ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Η ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔΑΤΩΝ
Τα βροχομετρικά στοιχεία των μετεωρολογικών σταθμών που εποπτεύει, έδωσε στη δημοσιότητα η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, τόσο για το υδρολογικό έτος Σεπτέμβριος 2015- Μάρτιος 2016, όσο και της τελευταίας πενταετίας.
Τα δεδομένα απεικονίζουν μια δυσοίωνη κατάσταση για το νησί, αφού παρατηρείται σημαντική μείωση της βροχόπτωσης.
Θεωρείται βέβαιο πως αν δεν υπάρξει λελογισμένη χρήση νερού, η Κρήτη θ’ αντιμετωπίσει την καλοκαιρινή περίοδο πρόβλημα λειψυδρίας.
Ειδικότερα, σε ανακοίνωσή της, η Διεύθυνση Υδάτων αναφέρει:
«Η αξιολόγηση των δεδομένων, από 32 σταθμούς, κατέδειξε ότι κατά το τρέχον έτος η βροχόπτωση στην Κρήτη εμφανίζει σημαντική μείωση.
Συνοπτικά: α) Σε σύγκριση με τον μέσο όρο της πενταετίας 2010-2015, η μείωση στον Ψηλορείτη -περιοχή νομού Ρεθύμνης είναι της τάξης από 30% έως 50%, στη δυτική Κρήτη, κεντρικό Ηράκλειο και Λασιθιώτικα όρη της τάξης 50% έως 60% και στην περιοχή της Σητείας- Ζάκρου από 60% έως 70%.
β) Σε σύγκριση με το προηγούμενο υδρολογικό έτος (Σεπτέμβριος 2014- Μάρτιος 2015) η μείωση σε όλη την Κρήτη είναι της τάξης 50% έως 70% με εξαίρεση τον Ψηλορείτη που είναι της τάξης 30% έως 50%».
Η αξιολόγηση των στοιχείων πραγματοποιήθηκε από τον γεωλόγο MSc, PhD Μαρίνο Κριτσωτάκη και η συλλογή των στοιχείων από τον κ. Μ. Τζορμπατζάκη τεχνικό της Διεύθυνσης Υδάτων.
Μέτρα ορθής διαχείρισης του διαθέσιμου νερού
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που θα προκύψουν από τη μείωση των διαθέσιμων ποσοτήτων νερού, η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης προτείνει τα παρακάτω μέτρα ορθής διαχείρισης του διαθέσιμου νερού:
Α. Οι καταναλωτές του νερού ύδρευσης
(απλοί χρήστες – υπεύθυνοι ξενοδοχειακών μονάδων κ.λπ.):
1. Να ελέγχουν και να επιδιορθώνουν άμεσα τυχόν διαρροές στο υδρευτικό τους δίκτυο και εφόσον κριθεί σκόπιμο να αντικαταστήσουν τα απαρχαιωμένα ή προβληματικά δίκτυα και τον γενικό εξοπλισμό.
2. Να περιορίζουν τον καθαρισμό της αυλής ή των κοινόχρηστων χώρων και όταν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούν σκούπα και ειδικά πιεστικά μηχανήματα, αντί για τρεχούμενο νερό.
3. Να αποφεύγουν το πλύσιμο των αυτοκινήτων.
4. Να αρδεύουν τον κήπο και τους χώρους πρασίνου, είτε νωρίς το πρωί είτε αργά το απόγευμα, και να αποφεύγουν την άρδευση όταν η θερμοκρασία και η ταχύτητα του αέρα είναι μεγάλες.
Β. Οι καλλιεργητές – χρήστες του νερού άρδευσης
1. Να επιλέγουν το σύστημα της στάγδην άρδευσης ως το πιο κατάλληλο σύστημα για την εξοικονόμηση νερού στις περιπτώσεις που θεωρείται επιβεβλημένη η άρδευση. Για τον λόγο αυτό προτείνεται η αντικατάσταση υπαρχόντων δικτύων άρδευσης με συστήματα στάγδην.
2. Να αρδεύουν τις καλλιέργειες είτε κατά τις νυκτερινές ώρες είτε νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα.
3. Να αποφεύγουν την άρδευση όταν η ένταση του ανέμου είναι ισχυρή και όταν επικρατούν συνθήκες καύσωνα, για την αποφυγή μεγάλης εξάτμισης.
4. Να προσαρμόζουν το πρόγραμμα άρδευσης (διάρκεια ποτίσματος-επανάληψη) στις εδαφικές συνθήκες και στη διαθέσιμη ποσότητα νερού, μετά από οδηγίες των τοπικών γεωπόνων, ώστε να αποφεύγεται η κατείσδυση του νερού και η έκπλυση θρεπτικών συστατικών του εδάφους.
5. Να ελέγχουν συχνά τα δίκτυα μεταφοράς του νερού για τυχόν διαρροές και κακή λειτουργία.
6. Να περιορίσουν τις υδροβόρες καλλιέργειες και να αποφύγουν κατά το δυνατόν τη φύτευση νέων καλοκαιρινών καλλιεργειών.
Γ. Οι φορείς παροχής νερού ύδρευσης και άρδευσης
(π.χ. Δ.Ε.Υ.Α., Τ.Ο.Ε.Β., Δήμοι κ.λπ.):
1. Να προβούν σε τοποθέτηση υδρομέτρων για τον έλεγχο της χρησιμοποιούμενης ποσότητας νερού.
2. Να επιβάλουν κατάλληλη τιμολογιακή πολιτική και μέτρα περιορισμού της αλόγιστης χρήσης και σπατάλης νερού από τους καταναλωτές.
3. Να ελέγχουν και να συντηρούν τακτικά τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής νερού, προς αποφυγή διαρροών και να αποκαθιστούν άμεσα οποιεσδήποτε βλάβες παρουσιαστούν.
4. Να αποφεύγουν την υπεράντληση των ευαίσθητων υδροφορέων ώστε να περιοριστεί η ενδεχόμενη πτώση στάθμης και η υφαλμύρινση ιδίως στους παράκτιους υδροφορείς.
5. Να προβούν σε ενημέρωση και σε έκδοση οδηγιών σχετικά με τα μέτρα μείωσης της κατανάλωσης και σπατάλης του νερού που μπορούν να λαμβάνουν ατομικά οι καταναλωτές νερού.