Τα χωριά του δήμου γειτνιάζουν με περίφημα δάση από αιωνόβιες καστανιές, συγκεκριμένα στον Κατσοματάδο υπάρχει ένα μεγάλο καστανοδάσος με πανάρχαια δέντρα που το ύψος τους ξεπερνάει πολλές φορές τα 30μ. Οι ορειβάτες κινήθηκαν σε ανηφορικό χωματόδρομο αρχικά και τοπικό μονοπάτι στη συνέχεια, μέχρι τον πρότυπο αναπαλαιωμένο οικισμό Μηλιά (που χτίστηκε πάνω στα ερείπια παλιών αγροτόσπιτων των κατοίκων του χωριού Βλάτος). Βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πλαγιές ενός βουνού κι ένα ρυάκι με αρκετό νερό το χειμώνα αποτελεί το φυσικό τους σύνορο. Το περίεργο είναι ότι αυτές οι δύο πλαγιές έχουν εντελώς διαφορετική σύσταση χλωρίδας: από τη μία βελανιδιές, καστανιές, πλατάνια και κουμαριές και από την άλλη ελιές, χαρουπιές και αρωματικά φυτά. Η Μηλιά αποτελεί την πρώτη προσπάθεια αγροτουρισμού που έγινε στην Κρήτη και έχει πάρει αρκετές διακρίσεις, ανάμεσα σε αυτές το πρώτο διεθνές βραβείο από τον Διεθνή οργανισμό Skal Intrnational. Επίσης, επιλέχτηκε ανάμεσα στα 50 καλύτερα Resort οικολογικού χαρακτήρα στον κόσμο, από το National Geographic adventure magazine.
Η συνέχεια της κυριακάτικης διαδρομής υπό την αρχηγεία του αγαπητού σε όλους ορειβάτη Σάββα Κραουνάκη, έλαβε χώρα στο υπέροχο Λαφονήσι, δημοφιλή προορισμό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι ορειβάτες απόλαυσαν το φθινοπωρινό κολύμπι στα κρυστάλλινα γαλαζοπράσινα νερά με σύμμαχο τον υπέροχο καιρό! Το Λαφονήσι αποτελεί ένα από τα πολλά μικρά ακατοίκητα (πλην της Γαύδου) νησιά που βρίσκονται γύρω από την Κρήτη και ενώνεται με αυτήν με οφιοειδή λωρίδα άμμου 150 μ. Λέγεται ότι πήρε το όνομά του από λάφυρα που οι πειρατές έκρυβαν εκεί, έχοντάς το ως ορμητήριο για τις επιδρομές τους. (ουδεμία σχέση με ελάφια – Ελαφονήσι!!) Οι περισσότεροι από εμάς δυστυχώς δε γνωρίζουμε ότι πρόκειται για ένα οικοσύστημα ιδιαίτερα εύθραυστο με σπάνια χλωρίδα και πανίδα. Στις αμμοθίνες, (μικροί λόφοι από άμμο που δημιουργήθηκαν από ανέμους της περιοχής) και στα βράχια φυτρώνουν πολλά σπάνια φυτά εκ των οποίων 15 είναι κρητικά ενδημικά. Οι πιο χαρακτηριστικοί πληθυσμοί που μπορεί κάποιος να διακρίνει είναι το κρινάκι της θάλασσας (pancratium maritimum), καθώς και τα κρινάκια του Μίνωα (androcymbium rechingeri). Τα τελευταία φυτρώνουν μόνο σε τρεις παραλίες του νομού Χανίων και πουθενά αλλού στον κόσμο (!). Το στενάχωρο είναι ότι οι πληθυσμοί υποβαθμίζονται, λόγω των έντονων τουριστικών δραστηριοτήτων και της αύξησης των επισκεπτών. Μέχρι το 2008 εκεί ζούσε το πιο παραγωγικό ζευγάρι γυπαετών (κοκαλάς) της Κρήτης μέχρι που ένα από τα δύο πουλιά θανατώθηκε.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελεί η μοναδική ροδοκόκκινη όψη στις ακτές του νησιού, η οποία δημιουργείται από την εναπόθεση νεκρών μελών από κόκκινα ψευδοκοράλλια, που ζουν λίγο βαθύτερα γύρω από το νησί, και τα οποία ανεβαίνουν στην επιφάνεια, καθώς είναι ελαφρύτερα από την άμμο.
Στις 9 Φεβρουαρίου του 1907 το Λαφονήσι ακούγεται ξανά στη σύγχρονη ιστορία, καθώς λίγα μέτρα βορειότερά του, συνέβη το ναυάγιο του Imperatrix, το οποίο ήταν ένα πολυτελές αυστριακό ατμόπλοιο που ταξίδευε για τις Ινδίες. Μετά το ναυάγιο και για την αποφυγή άλλων, δημιουργήθηκε φάρος στην περιοχή, ο οποίος ανατινάχθηκε από τους Γερμανούς. Στη θέση του τώρα βρίσκεται ένας μικρότερος δίπλα στο εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης και ένας ξύλινος σταυρός εις ανάμνηση των θυμάτων που ετάφησαν στο νησί.
Οι διαδρομές του ορειβατικού μπορούν να συνδυάσουν εκτός από μία βόλτα στη φύση και μία βόλτα στην ιστορία του τόπου μας. Ενημερωθείτε για όλες τις διαδρομές που θα ακολουθήσουν από το επίσημο site του συλλόγου: http://www.eosrethymnou.gr/.
Μαρία Πετράκη