Η δυτική Κρήτη, Χανιά και Ρέθυμνο, μετράει καθημερινά τις πληγές που έφεραν οι συνεχείς βροχοπτώσεις από τον Νοέμβριο μέχρι και τις καταστροφικές πλημμύρες με τις οποίες σάρωσε η Ωκεανίδα.
Έχουν καταγραφεί πρωτοφανή δεδομένα βροχοπτώσεων, σύμφωνα με τα στοιχεία των υδρογεωλογικών σταθμών και τις αναλύσεις των ειδικών σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακούγαμε για την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειες της, αλλά το θεωρούσαμε κάτι μακρινό και μακριά από μας. Να όμως που είναι μία πραγματικότητα, η οποία με τον χειρότερο τρόπο έπληξε και το νησί μας, με όλες αυτές τις καταστροφικές συνέπειες. Για το θέμα αυτό έχουν ειπωθεί και έχει ακουστεί πληθώρα απόψεων .
Έπρεπε να γίνει ένα ακραίο φαινόμενο για να ανακαλύψουμε και να σχολιάσουμε τις παθογένειες των υποδομών στην Κρήτη. Το ζητούμενο στην παρούσα φάση είναι ο σωστός σχεδιασμός, ώστε σε μια τέτοια ή και χειρότερη απευκταία κακοκαιρία, να μην χάνονται ζωές, να μην καταστρέφονται τα δημόσια έργα και να μην χάνονται περιουσίες.
Πολύς λόγος γίνεται για κακοτεχνίες στα έργα υποδομής, την ελλιπή επίβλεψη και συντήρηση τους.
Ένα δημόσιο έργο για να γίνει σωστά και για να έχει διάρκεια στον χρόνο, ειδικά στα δικά μας, ασταθή εδάφη με το έντονο γεωμορφολογικό ανάγλυφο, απαιτεί μελέτες γεωλογικές, γεωτεχνικές, εδαφολογικές και φυσικά πολυδάπανα έργα, στραγγιστήρια, φρεατοπάσσαλους, πλέγματα ανάσχεσης βραχοπτώσεων, τεχνικά, επενδεδυμένες τάφρους και φυσικά έμπειρους και κάλους εργολάβους και σωστή επίβλεψη. Ο σημαντικότερος λόγος που καταστρέφονται οι δρόμοι είναι η απορροή των υδάτων των επιφανειακών και των υπογείων.
Τα τελευταία χρόνια εξαιτίας των περικοπών των δημοσίων δαπανών, οι τεχνικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την καλή λειτουργία του οδικού δικτύου περιορίζονται κατά κύριο λόγο μόνο στη συντήρηση των υπαρχόντων παλαιών υποδομών. Επιπλέον χρόνια τώρα παρουσιάζουν μείωση του προσωπικού τους, λόγω συνταξιοδοτήσεων και είναι υποστελεχωμένες καθότι δεν προσλαμβάνεται το ανάλογο επιστημονικό προσωπικό, που θα είναι σε θέση να αποκτήσει την απαιτουμένη εργασιακή εμπειρία, προκειμένου να ανταποκριθεί στον ρόλο του.
Για την κατάσταση των δρόμων και μείς σαν πολίτες δεν βοηθάμε με τις πράξεις μας. Κόβουμε το πρανές του δρόμου για να κερδίσουμε λίγο έδαφος εις βάρος του, βάζομε τα πλέγματα μας μέσα στην τάφρο και εμποδίζουμε τον καθαρισμό της, φτιάχνουμε αυθαίρετα τη διάβαση μας για να μπαίνουμε στο χωράφι μας, με τα νερά της διάβασης να υποσκάπτουν και να εξαφανίζουν το πρανές του δρόμου και με εμφανή τον κίνδυνο να προκαλέσουμε ατυχήματα. Καταστρέφουμε τις πινακίδες σήμανσης που είναι για την ασφάλεια του οδικού δικτύου.
Επιπλέον, τα ρέματα που έπαιξαν τον βασικότερο ρόλο στις καταστροφές που έγιναν, στην πλειονότητα τους εδώ και χρόνια καταπατούνται. Έγιναν δρόμοι, πλατείες, αποδέκτες λυμάτων, φυτεύτηκαν όχι μόνο οι όχθες τους αλλά ακόμα και η κοίτη τους μπαζώνονται για την επέκταση χωραφιών και οικοπέδων, οικοδομούνται παράνομα. Οι συνέπειες μπορεί να μην είναι άμεσες αλλά σίγουρα κάποια στιγμή η φύση εκδικείται και παίρνει πίσω αυτό που της αναλογεί, όπως και έγινε.
Η Κρήτη δεκαετίες τώρα υστερεί στον τομέα των σημαντικών υποδομών, έναντι των άλλων περιοχών της Ελλάδος, πλην ελαχίστων περιπτώσεων ανά νoμό που έχουν βελτιωθεί κάποια τμήματα του.
Η Κρήτη στηρίζεται κατά κύριο λόγο στον τουρισμό και έχει μεγάλη συμμετοχή στο ΑΕΠ εξαιτίας του τουριστικού προϊόντος. Χρόνια τώρα επισημαίνεται από όλους ότι αν θέλουμε ποιοτικό τουρισμό που θα αφήνει χρήματα στον τόπο μας, πρέπει να βελτιώσουμε και να ξανασχεδιάσουμε τις υποδομές μας.
Είναι άμεση ανάγκη να βρεθούν οικονομικοί πόροι για την Κρήτη, όχι μόνο για αποκαταστάσεις αλλά για μεγαλόπνοο σχεδιασμό, μελέτες και έργα οδικού δικτύου σε εθνικό και επαρχιακό δίκτυο με σήραγγες, γέφυρες, έργα υποστήριξης πρανών κ.α., όπως γίνεται σε όλους τους συγχρόνους αυτοκινητοδρόμους της Ευρώπης.
Να γίνουν μελέτες έργων με ευέλικτους χειρισμούς και όχι να χρονοτριβούν και να εξαφανίζονται στα γρανάζια της γραφειοκρατίας που περισσότερο από ποτέ καλά κρατεί.
Να διατεθούν κονδύλια για έργα διευθέτησης και αποθήκευσης του νερού στα ορεινά π.χ. μικρά φράγματα, λιμνοδεξαμενές. Το νερό που χάνεται είναι πολύτιμο και δεν πρέπει, να κατακλύζει και να εξαφανίζει καλλιεργήσιμη και αστική γη στην πορεία του προς τη θάλασσα.
Είναι καιρός και μείς σαν πολίτες να σεβαστούμε τα όρια των ρεμάτων και τους δρόμους που περνάνε από το χωράφι μας.
Η φύση έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι δεν τιθασεύεται εύκολα αλλά μπορούμε με τις πράξεις μας, να μειώσουμε τις συνέπειες των ακραίων γεγονότων.
Τέλος, οι όποιες αποκαταστάσεις γίνουν, για να μην είναι προσωρινές πρέπει να μην γίνουν βεβιασμένα. Πρέπει να υπάρξει συνεργασία της πολιτείας, των υπηρεσιών αλλά και των πολιτών για να καταφέρουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα.
* Η Άννα Ι. Πίτερη είναι αναπληρώτρια προϊσταμένη στο τμήμα συγκοινωνιακών έργων της περιφερειακής ενότητας Ρεθύμνου
