Η εκπόνηση Περιβαλλοντικών προγραμμάτων στο σχολείο υπηρετεί τον προσανατολισμό της εκπαίδευσης σε διδακτικές προσεγγίσεις με έμφαση στη διαθεματικότητα, τη διεπιστημονικότητα, τη διερευνητική (Project) και βιωματική μάθηση (learning by doing). Η ενασχόληση των μαθητών σ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς με περιβαλλοντικά θέματα με τρόπο ενεργητικό, συνεργατικό και με τη συμβολή και διασύνδεση πολλών γνωστικών αντικειμένων και σχολικών μαθημάτων ενεργοποιεί τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους και ενισχύει τις γνώσεις, τις ικανότητες, τις δεξιότητες, τις στάσεις και τις συμπεριφορές τους απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα. Κινητοποιούνται έτσι οι μαθητές διανοητικά αλλά και συναισθηματικά και διαμορφώνουν περιβαλλοντικό ήθος και αξίες που θα τις μετατρέπουν σε αντίστοιχη συμπεριφορά. Αναπτύσσεται αίσθημα υπευθυνότητας, ώστε να συνειδητοποιήσουν την επιτακτική ανάγκη συμμετοχής και δραστηριοποίησής τους προς την κατεύθυνση επίλυσης των πολυποίκιλων περιβαλλοντικών προβλημάτων.
Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα «Ως ενεργός πολίτης ερευνώ και προτείνω αειφόρους τρόπους διαβίωσης» που υλοποιούν την τρέχουσα σχολική χρονιά οι μαθητές της Α΄ τάξης του Πρότυπου Πειραματικού Λυκείου με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών Αναστασίας Δεικτάκη, Αμαλίας Χόμπη, Καρινιωτάκη Μαρίας και Μανώλη Παπαδάκη, έδωσε την ευκαιρία στους μαθητές να συνειδητοποιήσουν πρώτα-πρώτα ότι το περιβάλλον αποτελεί ένα ενιαίο σύνολο και πρέπει να αντιμετωπίζονται τα περιβαλλοντικά προβλήματα ολιστικά. Ο τρόπος ζωής, οι καθημερινές συνήθειες και οι αξίες μας δεν αφορούν μόνο εμάς τους ίδιους αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη. Η καθημερινότητα και το μοντέλο ζωής μας απαιτούν ένα συγκεκριμένο αντίτιμο που δανειζόμαστε από το φυσικό περιβάλλον και σχετίζονται και με τους τρεις πυλώνες αυτού που καλούμε «Αειφόρο ανάπτυξη»: το φυσικό περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.
Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής μας, χωρίς να σπαταλάμε τους πόρους του πλανήτη; Υπάρχει άλλος τρόπος να δούμε τη ζωή μας; Πώς μπορούμε να ανατρέψουμε σταδιακά κάνοντας μικρά βήματα αλλαγής στη νοοτροπία μας, τον κυρίαρχο κώδικα αξιών του σύγχρονου τρόπου ζωής που βασίζεται σε μοντέλα μη αειφόρου ανάπτυξης; Πώς μπορούμε να ευαισθητοποιήσουμε τους άλλους για τα προβλήματα που συνδέονται με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον;
Η επίσκεψη της περιβαλλοντικής ομάδας από τις 13 έως τις 15 Μαρτίου στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κισσάβου -Ελασσόνας, με το οποίο συνεργαζόταν για την υλοποίηση του προγράμματος, και σχεδιάστηκε από τους εκπαιδευτικούς Αναστασία Δεικτάκη, Αμαλία Χόμπη και Καρινιωτάκη Μαρία σε συνεργασία με τους μαθητές, ολοκλήρωσε τη βιωματική συνιστώσα.
Η διαμονή στην Ελασσόνα, μια κωμόπολη χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες σειράς λόφων, στη νότια πλευρά του Ολύμπου, του ψηλότερου βουνού της Ελλάδας και έδρας των δώδεκα θεών της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, ήταν η πρώτη βιωματική δραστηριότητα με περιβαλλοντικό χαρακτήρα. Το υπέροχο τοπίο δεν άφηνε καμιά αμφιβολία γιατί κάποτε θέλαμε τους θεούς μας να κατοικούν εκεί!
Την πρώτη μέρα επισκεφθήκαμε το Στρατιωτικό Μουσείο της Μάχης του Σαρανταπόρου όπου, κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, έγινε η ομώνυμη μάχη. Εκεί είχαμε τη δυνατότητα να βιώσουμε τα γεγονότα της εποχής με τη βοήθεια της οπτικοακουστικής περιγραφής της μάχης, στην οποία θυσιάστηκαν και Κρήτες αγωνιστές. Στη συνέχεια ξεναγηθήκαμε στο χωριό Κοκκινοπηλός, χτισμένο σε υψόμετρο 1.150 μ., και κατοικημένο από βλαχόφωνους γεωργο-κτηνοτρόφους. Εκεί, απολαύσαμε τον κάμπο από ψηλά αλλά και τα καλντερίμια του, τα στενά σοκάκια, τις πέτρινες βρύσες και τις όμορφες εκκλησιές. Το γραφικό ταβερνάκι του χωριού, σύντομα φιλοξένησε την κεφάτη παρέα μας και ένα ξέφρενο γλέντι επεκτάθηκε στο δρόμο του χωριού…
Τη δεύτερη μέρα, συντροφιά με μια πλούσια λιακάδα, ακολουθήσαμε μια υπέροχη ανηφορική διαδρομή μέσα από πλατάνια (πλατανόδασος Σπαρμού), δίπλα από παλιούς κτηνοτροφικούς οικισμούς Βλάχων και Σαρακατσάνων και λιβάδια όπου βόσκουν αγέλες άγριων αλόγων. Κατάληξη, το «Χιονοδρομικό Κέντρο Ολύμπου», στα 2.000 μέτρα με εγκαταστάσεις που λειτουργεί ο στρατός για τις ανάγκες εκπαίδευσης του προσωπικού του στην χιονοδρομία. Η ενημέρωση από το Διοικητή του Κέντρου, κέντρισε την προσοχή μας, αλλά περισσότερο ενθουσιαστήκαμε με τη χαρά που μας πρόσφερε το πλούσιο χιόνι που εκσφενδονίζαμε σε διάφορα σχήματα και μεγέθη μεταξύ μας. Πραγματική εκτόνωση …
Ο περιβαλλοντικός χαρακτήρας εκπληρώθηκε επίσης, στους χώρους του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, στον οποίο οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε μια βιωματική άσκηση -παιχνίδι ρόλων, στο οποίο καλούνταν να πάρουν θέση σε ένα υποθετικό σενάριο εκμετάλλευσης του Ολύμπου. Γιατί για την προσέγγιση τόσο σημαντικών θεμάτων, όπως των παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων απαιτείται η ανάπτυξη μιας ισχυρής επιχειρηματολογίας, ώστε οι προσεγγίσεις για ορθολογική διαχείριση να μη μείνουν μόνο στη θεωρία, αλλά να γίνουν και πράξη. Οι μαθητές, λοιπόν, μπόρεσαν να μπουν στη θέση όλων των φορέων που συνήθως εμπλέκονται σε τέτοια ζητήματα, προβληματίστηκαν, επιχειρηματολόγησαν και τελικά κατέληξαν ότι οι όποιες ανθρώπινες δραστηριότητες πρέπει να διακατέχονται από πνεύμα σεβασμού προς τον ιστορικό και οικολογικό χαρακτήρα του βουνού. Υπερασπίστηκαν δηλαδή την αειφόρο ανάπτυξη του Ολύμπου.
Η επίσκεψή μας στο ΚΠΕ Ελασσόνας, ήταν μια εποικοδομητική εμπειρία, γιατί συνδύαζε την περιβαλλοντική, εκπαιδευτική και πολιτιστική διάσταση. Όπως όλες οι εκπαιδευτικές επισκέψεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων, ήταν μια παιδαγωγική δραστηριότητα σχεδιασμένη να επιτύχει συγκεκριμένους στόχους σε επίπεδο γνώσεων -δεξιοτήτων και στάσεων σε περιβάλλον εκτός σχολείου.
Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο