Βρίσκομαι σε μια στροφή, σε μια τομή και μια νέα αρχή συγχρόνως. Αρκετά ασχολήθηκα με την ιστορία και με το παρελθόν. Καιρός είναι να στρέψω την προσοχή μου στο μέλλον, να το αντικρύσω κατάματα, να τ’ αγγίξω με το χέρι μου και ν’ αγγίξω το χέρι όσων κοιτάζουν μπροστά. Σκεπτόμουν ως σήμερα ορθολογιστικά, σαν γιατρός που είμαι. Πίστευα ότι είναι αδύνατο να αγγίξεις το μέλλον, να ασχολείσαι με τα μελλούμενα και επαναπαυόμουν στο παρελθόν.
Και όμως έκανα λάθος! Το μέλλον μπορείς, ναι, μπορείς να το αγγίζεις, να το ψηλαφάς, να το οραματίζεσαι, να κάνεις όνειρα και υποθέσεις γι αυτό, ελαφρότερες ή βαρύτερες υποθέσεις ανάλογα με τα δεδομένα που έχεις συλλέξει από το παρελθόν κι απ’ το παρόν.
Υπάρχει και μια ακόμη στέρεα βάση για να στηριχτούμε μέσα στη μελλοντο-λογική μας προσπάθεια: Είναι η απίστευτη, η ραγδαία, η καλπάζουσα πρόοδος της επιστημονικής έρευνας.
Αν σου πω, αγαπητέ αναγνώστη, ότι η Γκούγκλ ήδη σήμερα έχει τον τρόπο να σε σώσει από τη γρίπη, τι θα πεις; Θα με κοιτάξεις με δυσπιστία, ίσως και να με νομίσεις για τρελό. Κι όμως ναι, η Γκούγκλ μπορεί να προβλέψει και να μας προειδοποιήσει για μια επερχόμενη επιδημία γρίπης 10 μέρες νωρίτερα από την υγειονομική υπηρεσία μετρώντας απλά τη συχνότητα με την οποία οι χρήστες αναφέρουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τις λέξεις «πυρετός», «βήχας» «πονοκέφαλος» μέσα σε μια συγκεκριμένη πόλη ή περιοχή! Αν η συχνότητα αυτών των λέξεων αυξηθεί απότομα, σημαίνει ότι ήδη τρέχει μια επιδημία γρίπης στην περιοχή.
Μελετώντας τους ανθρώπους, σώμα και ψυχή για πολλές δεκαετίες σαν γιατρός αλλά και σαν οποιοσδήποτε επιστήμονας ένα πράγμα μπορώ να πω με σιγουριά: Δεν αξίζουν οι συσσωρευμένες γνώσεις. Το σπουδαιότερο που πρέπει να μάθει ο άνθρωπος είναι να σκέφτεται ο ίδιος για τον εαυτό του και μάλιστα να σκέφτεται χωρίς να επηρεάζεται από τις σκέψεις άλλων. Να ψάχνει και να βρίσκει την αλήθεια όπως εκείνος τη νοιώθει, χωρίς να επηρεάζεται από τη γνώμη των άλλων.
Διαισθάνομαι πως βρίσκεται μπροστά μας η νέα, σύγχρονη τεχνολογική επανάσταση που θα βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη και στον «ντανταϊσμό» δηλαδή στην κυριαρχία των data (δεδομένων).
Είναι θέμα μόλις 10 ή 20 ή το πολύ 30 ετών. Το έτος 2050 τα αυτοκίνητα δεν θα οδηγούνται από τους ανθρώπους – ιδιοκτήτες τους αλλά αυτόματα και με σύγχρονη επικοινωνία μεταξύ τους έτσι ώστε θα είναι σχεδόν αδύνατο το τροχαίο δυστύχημα αφού θα έχει απαλειφθεί η πιθανότητα ανθρώπινου λάθους.
Το σύστημα της ιατρικής κάλυψης του πληθυσμού από τις υπηρεσίες υγείας όπως ισχύει σήμερα είναι υπερβολικά δαπανηρό, χρονοβόρο και αναποτελεσματικό. Σε λίγο, με τη βοήθεια των δεδομένων που θα αντλούνται από το ανθρώπινο σώμα με την τεχνητή νοημοσύνη και με βάση αλγόριθμους – ίσως τα στοιχεία να τα συλλέγει το κινητό τηλέφωνο – θα τίθεται η διάγνωση και η θεραπεία θα αρχίζει άμεσα. Ακόμη και το ύφος, ο τόνος της φωνής, η καταθλιπτική συμπεριφορά θα διαγιγνώσκονται και θα καταγράφονται χωρίς να χρειάζεται να παρεμβαίνει ο οικογενειακός γιατρός ή το κέντρο υγείας παρά μόνο σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις.
Η ουσία της ζωής, το σπουδαιότερο επίτευγμα στη ζωή είναι να καταφέρεις να αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα όπως πραγματικά είναι. Ποτέ ωραιοποιημένα αλλά όπως ακριβώς είναι. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο διότι ο άνθρωπος έχει μια τάση να μεταμφιέζει τα πράγματα – ίσως γιατί φοβάται να τα δει κατάματα, όπως πραγματικά είναι. Αν όπως τα καταφέρεις (να δεις τα πράγματα όπως ακριβώς είναι) τότε θα νοιώσεις πραγματικά ευτυχής.
Τα περισσότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ό άνθρωπος δεν είναι πραγματικά, αλλά βρίσκονται μέσα σε μια ψεύτικη πραγματικότητα που εμείς δημιουργούμε επηρεασμένοι από τον περίγυρο. Ο νέος τύπος πολιτικού ηγέτη θα προκύψει από τα social media.
Όχι κύριοι συγγενείς, γείτονες, διανοούμενοι και παρατρεχάμενοι! Δεν μας ενδιαφέρουν οι απόψεις σας. Είμαστε καλοί χτίστες και θαρραλέοι! Έχομε και κρίση και βούληση αρκετή για να χτίσομε τη ζωή μας, τη δική μας ζωή. Οι νέοι είναι μαζί μας. Δεν υπάρχουν θέσφατα. Δεν υπάρχουν αξιώματα. Δεν υπάρχουν αισθήματα ούτε δεσμεύσεις για το μέλλον. Εγώ αποφασίζω για τη ζωή μου και θα έχω την ευθύνη γι αυτήν. Εγώ θα κρίνω το μέλλον μου. Έχω κλείσει τ’ αυτιά μου και δεν σας ακούω πλέον. Δεν ακούω κανέναν πια.
* Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός