Σύλλογος Κυριών Ρεθύμνης, από το 1913-’14

Λίγες ημέρες μετά την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, στις 19 Δεκεμβρίου 1913, ο Πατρινός πολιτευτής και πρώτος Υπουργός – Γενικός Διοικητής της Μεγαλονήσου, Λουκάς Κανακάρης-Ρούφος, εν ονόματι του βασιλέως των Ελλήνων Κωνσταντίνου, εγκρίνει το Καταστατικό του εν Ρεθύμνη ιδρυμένου σωματείου, «Σύλλογος Κυριών Ρεθύμνης».

 

Η εγκριτική απόφαση και το Καταστατικό του Συλλόγου θα δημοσιευτούν στο Τεύχος Α του Παραρτήματος εν Κρήτη της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Και μάλιστα στο φύλλο 1 που θα κυκλοφορήσει στις 3 Ιανουαρίου 1914 στα Χανιά.

 

Στο σημερινό μας σημείωμα, θα ιδούμε τα κυριότερα σημεία του Καταστατικού του «Συλλόγου Κυριών Ρεθύμνης». Ιδιαίτερα, όμως, θα σταθούμε στο σκοπό της ιδρύσεώς του.

 

Πριν προχωρήσουμε, αξίζει να αναφερθεί ότι το Καταστατικό που, βάσει του νόμου 4134/28-2-1913 περί διοικήσεως των στρατιωτικώς κατεχόμενων χωρών και το άρθρο 46 του τότε σε ισχύ Αστικού Κώδικα, ενέκρινε ο Γενικός Διοικητής Κρήτης στις 19 Δεκεμβρίου 1913 και επιτρέπει την ενέργεια των υπ’ αυτού οριζομένων εργασιών του Συλλόγου είχε συνταχτεί από το εν λόγω σωματείο στις 15 του ίδιου μήνα και έφερε την υπογραφή του προέδρου του, Επισκόπου από το 1911 (έως το 1915) Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Χρύσανθου Τσεπετάκη. Όπως τονίζεται μέσα στο ίδιο το Καταστατικό (βλ. άρθρο 24 – ακροτελεύτιο), ο κανονισμός που αυτός ορίζει για το «Σύλλογο Κυριών Ρεθύμνης» θα ίσχυε επί τετραετία, μετά την παρέλευση της οποίας η ολομέλεια του Συλλόγου θα μπορούσε να το μεταβάλλει (τροποποιήσει/αναμορφώσει) σε γενική συνέλευση.

 

Σκοπός, λοιπόν, της ίδρυσης από γυναίκες του «Συλλόγου Κυριών Ρεθύμνης» στο Ρέθυμνο είναι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 του Καταστατικού, «η παροχή εργασίας εις απόρους γυναίκας· η περίθαλψις απόρων και απροστάτευτων οικογενειών· η διανομή υφάσματος εκ του υφαντουργείου εις ορφανά κατά τας εορτάς των Χριστουγέννων· η απονομή βραβείου αναλόγου των πόρων εις την αριστεύουσαν μαθήτριαν ορφανήν πατρός πεσόντος εν τοις τελευταίοις πολέμοις (σ.σ.: οι δυο βαλκανικοί πόλεμοι του 1912-’13 μόλις είχαν τελειώσει) και η μηνιαία συνδρομή προς αποπεράτωσιν των σπουδών της αναλόγως των πόρων του Συλλόγου· η επίσκεψις και περιποίησις εν τοις ιδίοις οίκοις νοσηλευομένων πενήτων και η μέριμνα περί των εγκαταλελειμμένων υπάρξεων και η πρακτική διδασκαλία των υπηρετριών κατά Κυριακήν» . Μεγαλεπήβολοι πραγματικά στόχοι σε μια δύσκολη εποχή για την Κρήτη που κάνει τα πρώτα της βήματα ως άρτι ενωθείσα με τη Μητέρα Ελλάδα!

 

Χρεία ξεχωριστής επισημάνσεως, όμως, έχουν και τα ακόλουθα στοιχεία που αφορούν το Ρέθυμνο του 1913 και προέρχονται από την απογραφή που πραγματοποίησε στις Νέες Χώρες για το ελληνικό Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας η Διεύθυνση Στατιστικής: Ο Νομός Ρεθύμνης, με την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, αριθμεί συνολικά 61.339 κατοίκους, εκ των οποίων 30.367 είναι οι άντρες και 30.972 οι γυναίκες. 12.171 άντρες κατοικούν στην επαρχία Ρεθύμνης, 5.426 στην επαρχία Αγίου Βασιλείου, 3.959 ζουν στην επαρχία Αμαρίου και στην επαρχία Μυλοποτάμου 8.811. Αντίστοιχα, ο γυναικείος πληθυσμός κατανέμεται ως εξής: 8.850 γυναίκες για την επαρχία Μυλοποτάμου, 4.278 κατοικούν στην επαρχία Αμαρίου, 5.426 στην επαρχία Αγίου Βασιλείου και 12.039 στην επαρχία Ρεθύμνης. Τέλος, ίσως μας ενδιαφέρει περισσότερο λόγω του «Συλλόγου Κυριών», στην πόλη/δήμο του Ρεθύμνου ζουν 9.086 άνθρωποι, 4.310 γυναίκες και 4.776 άντρες.

 

Ο Σύλλογος, που -σύμφωνα με το άρθρο 4 του Καταστατικού- θα διευθύνεται υπό τη μόνιμη προεδρία του Επισκόπου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, θα εορτάζει στις 28 Οκτωβρίου, εορτή των Ρεθυμνιωτών Τεσσάρων Μαρτύρων και η σφραγίδα του θα φέρει σταυρόν εν τω μέσω με στέφανο επί κεφαλής και πέριξ τας λέξεις «Σύλλογος Κυριών Ρεθύμνης» (βλ. άρθρα 21 και 23 του Καταστατικού).

 

Και θα κλείσουμε με τα περιουσιακά στοιχεία του «Συλλόγου Κυριών Ρεθύμνης», όπως αναφέρονται στο άρθρο 16 του Καταστατικού: α) Συνδρομές τακτικών μελών, β) έκτακτες συνδρομές, γ) οι πρόσοδοι από την πώληση έργων του υφαντουργείου, δ) οι εισπράξεις εκ λαχείων ή αγορών και ε) τα έπιπλα και οι δωρεές. Στο άρθρο 18 ορίζεται «Πάσα Κυρία εγγραφομένη μέλος τακτικόν καταβάλλει εφ’ άπαξ μιαν δραχμή. Η δε ετησία συνδρομή των τακτικών μελών ορίζεται εις 6 δρχ πληρωτέας εις μηνιαίας δόσεις», ενώ στο άρθρο 20 διαβάζουμε «Δωρηταί αναγράφονται οι προσφέροντες δραχμάς 200, ευεργέται δε οι τετρακοσίας».