Με την εξεταστική του χειμερινού εξαμήνου να πλησιάζει για όλα τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας, πολλοί είναι οι φοιτητές που δεν έχουν παραλάβει τα συγγράμματα των μαθημάτων τους έγκαιρα, προκειμένου να μελετήσουν την εξεταστέα μεγάλη ύλη.
Πιο συγκεκριμένα, οι συνθήκες της πανδημίας, διαμόρφωσαν μια εξ αποστάσεως διανομή των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων, με τις μεταφορικές να αποστέλλουν πλέον στις οικίες των φοιτητών τα βιβλία, που έχουν δηλωθεί για το τρέχον εξάμηνο από την ηλεκτρονική πλατφόρμα «Εύδοξος». Πρακτική, που αν και εξασφαλίζει τον περιορισμό της διασποράς του ιού εντούτοις, εγείρει σημαντικά προβλήματα και καθυστερήσεις.
Πολλά από τα συγγράμματα, είτε έφτασαν στα χέρια των σπουδαστών μόλις πριν λίγες ημέρες, είτε ακόμα εκκρεμούν, καθώς οι μεταφορικές έχουν να ανταπεξέλθουν στην υπερπληθώρα ηλεκτρονικών παραγγελιών, ως αποτέλεσμα της δεύτερης καραντίνας. Πολλές από αυτές τις μεταφορικές, κυρίως αυτές που εδρεύουν στις μεγαλουπόλεις, ήδη έχουν δηλώσει αδυναμία ανταπόκρισης στον τεράστιο αυτό όγκο, με το πρόβλημα για τους φοιτητές να παραμένει και την επικείμενη εξεταστική, να βρίσκεται προ των θυρών.
«Έχω δηλώσει επτά συγγράμματα εκ των οποίων τα δύο θα τα χρησιμοποιήσω και για το επόμενο εξάμηνο, λόγω του ότι η σχολή μου έχει συγκεκριμένες κατευθύνσεις, άρα είναι λίγο πιο σημαντικά και ο βαθμός είναι λίγο πιο σημαντικός γιατί θα καθορίσει την κατεύθυνση που θα πάρεις. Από τα 7 ωστόσο, δεν έχω ακόμα λάβει κανένα και καμία ενημέρωση, ότι έστω και ένα ήρθε, για το πότε θα έρθει. Οι φοιτητές ήδη έχουν μια αγωνία, διότι αυτή την κατάσταση με τα εξ αποστάσεως μαθήματα και την εξεταστική, ήδη την έχουμε ξαναπεράσει… και τότε καταλάβαμε ότι σε πολλά μαθήματα της εξεταστικής, δεν γράφαμε το ίδιο καλά, από ότι θα γράφαμε δια ζώσης. Και πόσο μάλλον φέτος, όταν βλέπεις ότι δεν έχεις και υλικό για να διαβάσεις. Πολλοί φοιτητές είναι επί πτυχίω, η κατάσταση είναι απαράδεκτη. Η εξεταστική αρχίζει στις 8 του μηνός και η διανομή των συγγραμμάτων τελειώνει στις 11, δηλαδή σε λίγες μέρες. Και άλλοι συμφοιτητές μου έχουν το ίδιο πρόβλημα αλλά τουλάχιστον έχουν παραλάβει ένα δύο. Σε εμένα μάλλον, επειδή μένω στο Ρέθυμνο, σε νησιωτική περιοχή, μπορεί να έχει μεγαλύτερη καθυστέρηση. Έχω αποδεχτεί την κατάσταση ότι θα διαβάζω από τις σημειώσεις και του μαθήματος και των συμφοιτητών μου, που έχουμε αναπτύξει μια αλληλεγγύη. Δεν περιμένω να μου έρθουν τα βιβλία, πριν την εξεταστική, μπορεί να φτάσουν κατά τη διάρκειά της, ή και μετά, όπως μας λένε πολλοί καθηγητές, γιατί προφανώς οι μεταφορικές έχουν υπερφορτωθεί. Θα έπρεπε να είχαν οργανωθεί από πολύ νωρίτερα, ή τουλάχιστον να είχαν εφαρμόσει την περσινή ημερομηνία δήλωσης των συγγραμμάτων στον «Εύδοξο», όπου πριν τον Νοέμβριο τα είχαμε παραλάβει. Φέτος με το να μετατεθεί η ημερομηνία στις 20 Νοεμβρίου, εξαρχής θα εξελισσόταν άσχημα, με τις γιορτές και την καραντίνα. Πλέον, προσπαθούμε να πορευτούμε με αυτό ακόμα και αν μας κοστίσει την εξεταστική μας και σε πολλούς, το πτυχίο τους» μας εξομολογείται η Μαρία, δευτεροετής φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδος στο τμήμα Γεωπονίας, ενώ ο Γιάννης, τεταρτοετής σπουδαστής στο τμήμα Οικονομικών του Πανεπιστήμιο Κρήτης δηλώνει πλήρη έλλειψη ενημέρωσης: «Έχω παραλάβει 2 από τα 4 και αυτά που εκκρεμούν, είναι σημαντικά και τα χρειάζομαι. Δεν έχω καμία απολύτως ενημέρωση για το πότε θα έρθουν».
Οι περιορισμοί στις μεταφορές, αποτελούν μεγάλο πρόβλημα και για την Αθηνά, φοιτήτρια στο τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης: «Έχω παραλάβει τα 3 από τα 5 συγγράμματα. Ειδικά το ένα βιβλίο το χρειάζομαι άμεσα, γιατί στις 7 του μηνός δίνουμε τεστ με βάση το βιβλίο και δεν έχουμε άλλο χρονικό περιθώριο. Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα. Το έχουμε θίξει στους καθηγητές, έχουν μεταθέσει τις ημερομηνίες, αλλά και πάλι τα συγγράμματα δεν έχουν έρθει. Οι μεταφορικές έχουν υπερφορτωθεί και πολλές φορές στέλνουν μήνυμα για να μεταβούμε οι ίδιοι οι φοιτητές στον χώρο τους, για παραλαβή. Βρίσκομαι στο χωριό μου, λόγω αγροτικών εργασιών και είναι ακόμα πιο δύσκολο λόγω των περιορισμών» μας περιγράφει.
Η πίεση είναι μεγαλύτερη τόσο για τους επί πτυχίω φοιτητές, καθώς έχοντας μόνο ελάχιστα μαθήματα για να αποφοιτήσουν, η επιτυχία είναι μονόδρομος, όσο και για τους πρωτοετείς, αφού η ολοκληρωτική απουσία προηγούμενης επαφής με το σύστημα της εξεταστικής και γενικά του ακαδημαϊκού συστήματος, κάθε άλλο παρά βοηθάει στην παρούσα συνθήκη.
Όπως μας εξηγεί η Ελένη: «Το μεγάλο θέμα είναι οι πρωτοετείς, είναι πιο δύσκολο για αυτούς να προσαρμοστούν, βρίσκονται στα σπίτια τους, χωρίς βιβλία, χωρίς επαφή και χωρίς εμπειρία για το πώς να χειριστούν την εξεταστική. Εμείς ήδη γνωρίζουμε πώς λειτουργεί το σύστημα, πώς να βρούμε σημειώσεις, ότι θα υπάρξουν καθυστερήσεις. Όλα αυτά μας είναι γνωστά κάθε χρονιά. Είναι βέβαια πιο αναγκαία τα συγγράμματα για εμάς. Όμως αν αναλογιστούμε, ότι όσο προχωράμε στα έτη, μειώνονται τα άτομα ανά μάθημα, βλέπουμε ότι ο καθηγητής πιο εύκολα δίνει σημειώσεις και εναλλακτικές λύσεις σε 30-40 άτομα -σε μάθημα που έχουν εγγραφεί φοιτητές τρίτου έτους και πάνω- από ότι σε 150 πρωτοετείς, που κάθε αρχή του χειμερινού εξαμήνου, εγγράφονται σωρηδόν».
Ο Νικόλας, τεταρτοετής σπουδαστής στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, μας εξηγεί πως η επανάληψη των μαθημάτων στην εξεταστική του Σεπτεμβρίου, λόγω αδυναμίας του μηχανισμού, δεν είναι η λύση που αρμόζει, ενώ τονίζει πως όλα εναπόκεινται στην καλή προαίρεση του εκάστοτε καθηγητή:
«Δεν έχουν έρθει όλα τα συγγράμματα, ωστόσο είμαι από τους τυχερούς που περιμένω ακόμα μόνο δύο. Το ένα από αυτά είναι το μάθημα που δίνω πρώτο, στις 11 Ιανουαρίου και είναι μάθημα βασισμένο πάνω στο βιβλίο. Το έχουμε πει στους καθηγητές, το Πανεπιστήμιο δεν παίρνει ιδιαίτερη θέση αλλά για να λέμε και τα πράγματα όπως έχουν, είναι πάντα ανάλογα με τον καθηγητή. Δηλαδή υπάρχουν αυτοί που μας δίνουν τη δυνατότητα να διαβάσουμε μόνο από τις σημειώσεις και άλλοι αρνούνται, λέγοντάς μας να δώσουμε τον Σεπτέμβριο, αν δεν προλάβουμε να πάρουμε το σύγγραμμα. Είμαι μεγάλο έτος και το να πηγαίνω για Σεπτέμβρη δεν είναι η λύση. Στην δεύτερη καραντίνα, βλέπω ότι οι περισσότεροι καθηγητές ωστόσο, έχουν συμβιβαστεί με αυτό που συμβαίνει και φτιάχνουν προσωπικές σημειώσεις και διαφάνειες, δείχνουν περισσότερη κατανόηση. Περιμένω πώς και πώς, αλλά δεν βλέπω ελπίδα. Κάθε μέρα πηγαίνω σε όλες τις κούριερ που υπάρχουν στην πόλη και ρωτάω!» μας λέει, ενώ παρόμοιους στόχους έχει θέσει και η Μαριάντα, φοιτήτρια στη σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης που βρίσκεται στο πέμπτο έτος σπουδών: «Περιμένω 2 από τα 4 που είχα δηλώσει και ειδικά το ένα, είναι απολύτως απαραίτητο, γιατί από εκεί μέσα μας δίνει ύλη η καθηγήτρια για το μάθημά της. Μου έχουν στείλει μήνυμα ότι το βιβλίο έχει φτάσει στα Χανιά, αλλά δεν το έχω λάβει ακόμα, οπότε σκέφτομαι να μεταβώ εκεί, γιατί πραγματικά το χρειάζομαι. Πάω για πτυχίο, οπότε θα ήθελα να πάει καλά αυτή η εξεταστική!».
Η κατανόηση των καθηγητών και η αλληλοβοήθεια μεταξύ των φοιτητών
Οι καθυστερήσεις στην παραλαβή των βιβλίων, είναι λοιπόν δεδομένες, με πολλούς φοιτητές, να απευθύνονται στους ίδιους τους καθηγητές των μαθημάτων, προκειμένου να βρεθεί μια χρυσή τομή. Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί, δείχνουν να ανταποκρίνονται με κατανόηση, είτε σε μεγαλύτερο είτε σε μικρότερο βαθμό στο αίτημα αυτό, προχωρώντας σε αύξηση των δικών τους σημειώσεων, μείωση της ύλης που απορρέει από τα συγγράμματα, αλλαγή της ημερομηνίας εξέτασης του μαθήματος.
Όπως μας περιγράφει η Κατερίνα, φοιτήτρια του τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος στο Πολυτεχνείο Κρήτης:« Μου έχουν έρθει 3 βιβλία και περιμένω άλλα 4, ένα εκ των οποίων το χρειάζομαι άμεσα για να διαβάσω για το μάθημα που δίνω στις 14 του μηνός. Στο Πολυτεχνείο μας λένε να κάνουμε υπομονή. Κάποιοι καθηγητές έδειξαν κατανόηση, δεν έβαλαν καν συγγράμματα, όμως άλλοι διατηρούν την ίδια ύλη που είχαν και τα προηγούμενα χρόνια, δεν έχουν αλλάξει κάτι. Υπάρχουν και κάποιοι που μεταφέρουν την ημερομηνία του μαθήματος προς το τέλος της εξεταστικής, προκειμένου να τα έχουμε παραλάβει μέχρι τότε».
«Περιμένω 4 συγγράμματα, από τα 6 που είχα δηλώσει. Δεν έχουμε καμία ενημέρωση και αυτή η κατάσταση δεν με ευχαριστεί. Σε κάποια μαθήματα πάλι καλά, αναλόγως τον καθηγητή μας παραπέμπουν σε σημειώσεις αλλά κάποιοι άλλοι απλά περιμένουν, μαζί με εμάς. Τέλη Ιανουαρίου αρχίζει η εξεταστική, θεωρητικά θα έπρεπε να έχουμε ξεκινήσει ήδη το διάβασμα», προσθέτει η Σοφία από το Ρέθυμνο, δευτεροετής φοιτήτρια του τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, ενώ η Ελένη, τριτοετής φοιτήτρια στο Τμήμα Πολιτικών επιστημών του Πανεπιστήμιο Κρήτης, αναγνωρίζει τα εμπόδια που έχουν να προσπελάσουν και οι ίδιοι οι καθηγητές: «Με τους καθηγητές που έχω, υπάρχει καλή επικοινωνία, δηλαδή ο ένας άλλαξε την ύλη του σχεδόν στο σύνολό της και έβαλε εναλλακτικό τρόπο διαβάσματος για εμάς που δεν έχουμε ακόμα το σύγγραμμα στα χέρια μας. Και για τους ίδιους βέβαια είναι δύσκολο, γιατί πρέπει να αναθεωρούν και να ανασυντάσσουν όλη την ύλη συνεχώς. Άλλοι καθηγητές μας προσφέρουν εναλλακτικές, ωστόσο έχω ακούσει φαινόμενα αδιαφορίας σε διάφορα Πανεπιστήμια της χώρας, από φίλους μου».
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, οι φοιτητές έχουν ενεργοποιήσει κάθε μηχανισμό αλληλεγγύης που θα μπορούσε να εφαρμοστεί, με προσφορά σημειώσεων από σπουδαστές μεγαλύτερων ετών σε μικρότερους. Ωστόσο όπως τονίζουν, δεν αντισταθμίζεται έτσι η απουσία των συγγραμμάτων.
«Πλέον μεταξύ μας οι φοιτητές ψάχνουμε αν υπάρχει ηλεκτρονική μορφή των βιβλίων στο διαδίκτυο, ώστε να μπορούμε να διαβάσουμε. Υπάρχει ευτυχώς πολύ μεγάλη δόση αλληλοβοήθειας και από φοιτητές μεγαλύτερων ετών, σκανάρουν δικά τους βιβλία και μας τα στέλνουν. Δεν είναι όμως η λύση αυτή. Το Πανεπιστήμιο θα μπορούσε να κατανοήσει λίγο το πρόβλημα, να μην αρχίσει η εξεταστική 11 Ιανουαρίου, δεν θα χαθεί ο κόσμος, εμείς όμως θα κοπούμε στα μαθήματα» τονίζει η Αθηνά του τμήματος Ψυχολογίας, ενώ η Μαρία από το Ρέθυμνο, φοιτήτρια του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστήμιο Πατρών, μας μεταφέρει ανάλογες προσπάθειες: «Μου έχουν έρθει δυο και περιμένω ακόμα άλλα τρία. Έχω αρκεστεί στις σημειώσεις των καθηγητών αλλά υπάρχει ευτυχώς και αλληλεγγύη μεταξύ των φοιτητών που ανήκουν σε μεγαλύτερα έτη και μας δίνουν σημειώσεις, όταν βλέπουν πως χρειαζόμαστε βοήθεια. Δεν μας έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα οι καθηγητές, δεν έχουν μειώσει την ύλη. Προσπαθώ να μην αγχώνομαι, έχω προσαρμοστεί κάπως στο σύστημα, αλλά από την άλλη θα ήθελα να έχω τα συγγράμματα».
Προσπαθούν ωστόσο να βλέπουν την κατάσταση, με μια αισιόδοξη και χιουμοριστική ματιά: «Περιμένω πέντε συγγράμματα και έχουν έρθει τα τρία, πρόκειται όμως για σημαντικά βιβλία. Σαν φοιτητές το έχουμε πλέον δει πιο χιουμοριστικά, μιας και δεν μπορούμε να κάνουμε και τίποτα άλλο, πέρα από το να περιμένουμε, και όποιος παραλάβει πρώτος κάποιο σύγγραμμα, το στέλνει σε ομαδικές φοιτητών χαριτολογώντας, για να κάνει τους υπόλοιπους να «ζηλέψουν», μας λέει η Μαίρη φοιτήτρια φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.