Διάχυτος είναι ο προβληματισμός και η ανησυχία του επιχειρηματικού κόσμου, λόγω της ασφυκτικής κατάστασης που έχει δημιουργήσει η απουσία ρευστότητας στη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων του Ρεθύμνου. Το δίμηνο lockdown Απριλίου-Μαΐου δημιούργησε σωρευτικά προβλήματα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του νομού καθώς, ενώ οι τζίροι ήταν μηδενικοί, λειτουργικά έξοδα και υποχρεώσεις εξακολουθούσαν να «τρέχουν». Την ίδια στιγμή η επαναλειτουργία των καταστημάτων και των επιχειρήσεων είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων χωρίς αντίκρισμα -με δεδομένη τη δύσκολη οικονομική συγκυρία- αλλά και την ανασφάλεια και αβεβαιότητα που νιώθουν πλέον τα νοικοκυριά σε συνδυασμό με την έντονη διστακτικότητα για αγορές λόγω της πανδημίας.
Σε αυτό το αρνητικό κλίμα τα δεδομένα που μέχρι στιγμής υπάρχουν για τον τουρισμό, τον οποίο κατά κύριο λόγο βασίζεται η οικονομία του Ρεθύμνου και της Κρήτης, είναι απογοητευτικά. Ο επιχειρηματικός κλάδος αγωνιά για το αύριο, φοβάται για λουκέτα και ελπίζει έστω «να κρατηθεί ζωντανός» το επόμενο τρίμηνο από την όποια τουριστική κίνηση καταγραφεί στο νησί.
Σε ότι αφορά την κρατική ενίσχυση οι επιχειρηματίες είδαν με καλό μάτι τις αρχικές εξαγγελίες της κυβέρνησης για τη στήριξη του επιχειρηματικού κόσμου, υποστηρίζουν ωστόσο ότι η απουσία ρευστότητας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα και πως ο κλάδος πρέπει να ενισχυθεί με τη μορφή επιχορήγησης. Όπως λένε χαρακτηριστικά τα δάνεια μέσω των τραπεζών είναι δύσκολο να χορηγηθούν, αφού απαιτούν μια σειρά δικαιολογιών και ζητούν εγγυήσεις, ενώ εμφανίζονται επιφυλακτικοί και σε σχέση με τον αριθμό των αιτήσεων που θα εγκριθούν αλλά και σε σχέση με τον χρόνο που αυτά θα χορηγηθούν.
Σε σχετικές δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του ΕΒΕ Ρεθύμνου, Γιώργος Γιακουμάκης, αναφέρθηκε στο τεράστιο πλήγμα που υφίστανται οι επιχειρήσεις του νομού, οι οποίες ακόμα και μετά την επαναλειτουργία τους δεν μπορούν να ανακάμψουν λόγω των απωλειών που φαίνεται πως θα υπάρχουν λόγω της μειωμένης τουριστικής κίνησης.
«Οι συνολικές επιπτώσεις της πανδημίας στην επιχειρηματικότητα ακόμα δεν έχουν φάνει στο σύνολο τους. Αυτό το lockdown δημιούργησε ένα τρομερό πρόβλημα σε επιχειρήσεις και σε εργαζόμενους και οι επιπτώσεις ακόμα δεν μπορούν να αποτιμηθούν. Σε τοπικό επίπεδο το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο γιατί ασχολούμαστε σε μεγάλο βαθμό με τον τουριστικό κλάδο. Υπάρχει μεγάλος αριθμός οικογενειών που εργάζεται στον τουρισμό, άρα το πρόβλημα είναι διογκωμένο, όπως και σε όλα τα νησιά. Πρώτον γιατί έχουμε μεταφορικό πρόβλημα, έχουν σταματήσει οι αεροπορικές εταιρείες και τα καράβια δουλεύουν στο 50%, οπότε η μεταφορά παραμένει προβληματική και δεν έχουμε φτάσει ακόμα στους παλιούς ρυθμούς. Δεύτερον είναι το θέμα της απουσίας τουριστικών κρατήσεων. Αρκετοί επιχειρηματίες θα έχουν πρόβλημα επιβίωσης και δεν ξέρουμε τι θα ακολουθήσει από Σεπτέμβρη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ψυχολογία του κόσμου. Όταν έχεις περάσει τέτοιες καταστάσεις και δεν έχεις επανέλθει στην καθημερινότητα δεν σε αφήνει να προχωρήσεις γιατί φοβάσαι τα πάντα. Όλες οι επιχειρήσεις έχουν πληγεί γιατί υπάρχει μια αμιγώς σχέτιση με τον τουριστικό κλάδο, τόσο στον πρωτογενή όσο και στον δευτερογενή τομέα. Λίγες ήταν οι επιχειρήσεις που δεν είχαν άμεση επαφή. Άρα μιλάμε ότι το 99% των προϊόντων που ερχόταν στην Κρήτη απευθυνόταν για τον τουρισμό. Δυστυχώς μπορεί να μην αποφευχθεί το κλείσιμο επιχειρήσεων, όλα θα κριθούν από το εάν θα δουλέψουμε 2,5 μήνες με τουρίστες».
Ο κ. Γιακουμάκης εμφανίστηκε επιφυλακτικός για την τραπεζική δανειοδότηση, υποστηρίζοντας ότι είναι δύσκολο να καλυφθούν οι τεράστιες ανάγκες των επιχειρήσεων τη στιγμή μάλιστα που τα τραπεζικά ιδρύματα προκειμένου να χορηγήσουν δάνεια ζητούν σειρά δικαιολογητικών που σε πολλές περιπτώσεις είναι υπερβολικά γι’ αυτό, όπως είπε, είναι επιτακτική ανάγκη ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων μέσω επιχορηγήσεων.
Χαρακτηριστικά ανέφερε: «Ο τζίρος των επιχειρήσεων με το να είναι 0, επιφέρει προβλήματα σε πληρωμές παραγγελιών, στους υπαλλήλους, στον τρόπο διατήρησης σε κανονική απασχόληση. Το κράτος πλέον δεν καλύπτει τις εργοδοτικές εισφορές, σου καλύπτει μόνο το μισθολόγιο του εργαζόμενου. Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης έχουν θετικό πρόσημο. Οι τράπεζες στις καλές εποχές δεν παρείχαν ρευστότητα, πόσο μάλλον τώρα. Για εμένα θα έπρεπε να υπάρχει μια άλλη βοήθεια στις επιχειρήσεις, όπως και το θέμα των επιχορηγήσεων. Το πιο σωστό μέτρο ήταν η επιστρεπτέα προκαταβολή βάσει του τζίρου με το οποίο να δοθούν κάποια χρήματα στις επιχειρήσεις με βάση τον περσινό τζίρο. Τώρα η χορήγηση της χρηματοδότησης, που περνά μέσα από τις τράπεζες, βάζουν ορισμένα πλαφόν, θέλουν να εξασφαλιστούνε. Αυτή τη στιγμή η αγορά έχει ανάγκη από ρευστότητα, οι τράπεζες όμως δεν ανταποκρίνονται είτε γιατί δεν μπορούνε είτε γιατί δεν θέλουν. Οι επιχορηγήσεις θα έπρεπε να γίνονται απευθείας από το κράτος, όπως έγινε στη Γερμανία και σε άλλες χώρες. Το ίδιο πρέπει να γίνει και εδώ».
Αυξημένο ενδιαφέρον για τις αιτήσεις δανείων – Αβεβαιότητα για την έγκριση τους
Τόσο σύμφωνα με τον πρόεδρο του επιμελητηρίου όσο και τον πρόεδρο του εμπορικού συλλόγου οι αιτήσεις για χορήγηση δανείων από επιχειρηματίες του νομού πέφτουν βροχή, ωστόσο εκφράζεται έντονη αβεβαιότητα τόσο για το πόσες από αυτές θα εγκριθούν όσο και για τον χρόνο χορήγησης του δανείου.
Χαρακτηριστικά ο Γιώργος Γιακουμάκης τόνισε: «Γίνονται αιτήσεις για δάνεια. Το κάθε δάνειο εξαρτάται πώς θα το διαχειριστούν οι τράπεζες, το δημόσιο ταμέίο, τι ποσό θα δοθεί.Το ποσό θα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα; Θα δοθεί; Δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα πάνω σε αυτό.
Εδώ το ζήτημα είναι οτι οι επιταγές των επιχειρηματιών λήγουν σε 75 μέρες, θα ανανεωθούνε; Θα υπάρξει νέα ρύθμιση γι’ αυτό το διάστημα; Τα πράγματα είναι δύσκολα.Πρέπει να δοθεί άμεση βοήθεια για τις φορολογικές απαλλάγές. Η αγορά θέλει άμεσα χρήματα. Περιμένουμε βέβαια και τις καινούριες εξαγγελίες της κυβέρνησης. Σε πρώτο βαθμό ήταν αρκετά θετικές, τώρα σε δεύτερο θα δούμε. Πρέπει να τρέξουν τα πράγματα πιο γρήγορα. Ο επιχειρηματικός κόσμος ζητά άμεση ρευστότητα στην αγορά, διότι οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να ανταποκριθούν. Το νεκρό διάστημα έχει υπερφορτώσει τις μεσαίες επιχειρήσεις, δεν ξέρουμε πως θα καταφέρουμε όλοι να ανατρέψουμε την κατάσταση. Όλα αυτά θα συζητηθούν και ξεχωριστά για τον κάθε κλάδο. Ας ελπίσουμε στα καλύτερα και να μην ξεχνάμε τον άλλον βραχνά , το ελληνοτουρκικό ζήτημα που μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα. Εάν γίνει το παραμικρό όλα θα ακυρωθούν. Η ανασφάλεια είναι διάχυτη».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου Γιώργος Πολιουδάκης τόνισε: «Είναι πάρα πολλοί αυτοί που έχουν κάνει αίτηση για δάνειο, αλλά τα πράγματα είναι δύσκολα, οι τράπεζες ζητάνε ένα σωρό χαρτιά για να μην δώσουν δάνεια. Αυτοί που έχουν σφραγισμένες επιταγές και δεν μπορούν να βγάλουν ασφαλιστική ενημερότητα, αυτοί που είχαν μπει στις 100 δόσεις δεν μπορούν να πάρουν δάνειο.. Άρα εάν δώσουν οι τράπεζες τα λεφτά, βεβαίως είναι ένα καλό μέτρο και θα βοηθήσει την αγορά. Ναι μεν γίνονται οι αιτήσεις αλλά δεν ξέρω εάν θα γίνουν δεκτές ή θα απορριφθούν. Οι τράπεζες ζητούν χαρτιά και μετά μπορεί να μην τα εγκρίνουν, άρα το δάνειο θα απορριφθεί. Είμαι πολύ επιφυλακτικός καθώς πολύ συνάδελφοί από εδώ και τα Χανιά έχουν κάνει αίτηση για προηγούμενα δάνεια και δεν τα έχουν πάρει. Σε κάποιους έχουν δοθεί , σε άλλους έχουν απορριφθεί για πολλούς λόγους».
Μηδενικοί τζίροι στα εμπορικά καταστήματα
Μηδενικοί τζίροι και ελάχιστη κίνηση είναι τα χαρακτηριστικά της αγοράς μετά την επαναλειτουργία των εμπορικών καταστημάτων στο Ρέθυμνο με τους ιδιοκτήτες τους να εμφανίζονται απογοητευμένοι και να προσδοκούν σε αφίξεις τουριστών, έστω και δυόμιση μήνες.
Η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα και η επιφυλακτικότητα που διακατέχει το ντόπιο καταναλωτικό κοινό αποτυπώνεται στη μηδαμινή αγοραστική κίνηση, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου Ρεθύμνου Γιώργος Πολιουδάκης. Δεν είναι μάλιστα και λίγα τα εμπορικά καταστήματα που σχετίζονται άμεσα με τον τουρισμό και τα οποία παραμένουν κλειστά, αφού οι ιδιοκτήτες τους θεωρούν άσκοπο μέχρι στιγμής το άνοιγμα τους. Οδοί όπως η Σουλίου, η Πάνου Κορωναίου και η Αραμπατζόγλου που τέτοια εποχή άλλες χρονιές έσφυζαν από ζωή τώρα θυμίζουν έρημο τοπίο. Όπως υποστηρίζουν οι έμποροι πλέον τίθεται θέμα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων τους. Αναγνωρίζουν εν μέρει τα μέτρα στήριξης από πλευράς κυβέρνησης, θεωρούν όμως ότι δεν είναι αρκετά με δεδομένο το μεγάλο πλήγμα που δέχεται το λιανεμπόριο και τον αριθμό των καταστημάτων που θα έρθουν αντιμέτωπα με λουκέτα. «Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη. Οι Ρεθεμνιώτες δεν έχουν χρήματα για να διαθέσουν στην αγορά και οι έμποροι το κατανοούν αυτό γιατί και εμείς στην ίδια δεινή θέση βρισκόμαστε. Ο κόσμος δεν έχει δουλειές, δεν έχει λεφτά, δεν ξέρει τι θα γίνει. Υπάρχουν πολλοί συνάδελφοι που δεν έχουν ανοίξει ακόμα και μπορεί να μην ανοίξουν και καθόλου τη φετινή χρονιά. Περιμένουμε τους τουρίστες μήπως κάπως καταφέρουμε να επιβιώσουμε. Γνωρίζουμε ότι είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα», τόνισε ο κ. Πολιουδάκης.
Η ενίσχυση των επιχειρήσεων από πλευράς πολιτείας και οι τραπεζικές διευκολύνσεις με ευελιξία χαρακτηρίζονται μονόδρομος από τον εμπορικό κόσμο.
σελ 5
