Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, την εποχή της ανόδου του νεοφιλελευθερισμού παγκοσμίως, η κατεξοχήν εκπρόσωπος αυτού του ιδεολογικού ρεύματος που πρεσβεύει την κυριαρχία των αγορών επί των κοινωνιών κα Μάργκαρετ Θάτσερ είχε δηλώσει κυνικά ότι στο σημερινό κόσμο ισχύει η «ΤΙΝΑ» (Τhere Ιs Νo Αlternative), δηλαδή «δεν υπάρχει εναλλακτική λύση». Στην ουσία, αυτό που επαναλαμβάνουν μονότονα -ιδιαίτερα πριν από τις εκλογές- όλοι οι εκπρόσωποι του οικονομικού και πολιτικού κατεστημένου της χώρας μας και της Ευρώπης είναι ακριβώς αυτή η Θατσερική ρήση. Μας λένε λοιπόν ανερυθρίαστα ότι η σημερινή γραμμή της λιτότητας, που εφαρμόζεται στην Ευρώπη και υλοποιήθηκε με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα στη χώρα μας μέσω του Μνημονίου, είναι μονόδρομος. Και ότι όποιος την αμφισβητεί, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που προτάσσει την ανακούφιση της κοινωνίας και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων, είναι ανεύθυνος και επικίνδυνος. Η επίθεση φόβου και ανασφάλειας που ζούμε αυτές τις μέρες από τα διαπλεκόμενα και αναξιόπιστα ΜΜΕ και η προσπάθεια τρομοκράτησης των πολιτών έχουν προφανή στόχο: να αποτρέψουν με κάθε μέσο και με οποιοδήποτε κόστος (ακόμα κι αν κινδυνεύουν να τροφοδοτήσουν οι ίδιοι κλίμα «τραπεζικού πανικού» όπως το 2012) την επερχόμενη πολιτική ανατροπή στην Ελλάδα και την άνοδο στην κυβέρνηση μιας χώρας της Ευρωζώνης, για πρώτη φορά μετά την κρίση, ενός κόμματος που δεσμεύεται για την ακύρωση της λιτότητας και την επαναδιαπραγμάτευση στα πλαίσια της Ευρώπης μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης για το δημόσιο χρέος όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και των υπόλοιπων υπερχρεωμένων χωρών. Αυτό το «συστημικό κίνδυνο» για το νεοφιλελεύθερο μπλοκ θέλουν να αναχαιτίσουν. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι αν σε μια χώρα-πειραματόζωο σταματήσει επίσημα από μια εκλεγμένη κυβέρνηση με νωπή λαϊκή εντολή η διαδικασία του πειράματος, τότε η ατζέντα στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. αλλάζει, νέες συμμαχίες με «ομοιοπαθείς» χώρες και λαούς μπορούν να αναδυθούν, ένα «προοδευτικό ντόμινο», ειδικά στον Ευρωπαϊκό Νότο, μπορεί να ενεργοποιηθεί. Ο πραγματικός κίνδυνος δηλαδή είναι να αποδειχθεί ότι η «ΤΙΝΑ» δεν ισχύει και ότι η διαχείριση της καπιταλιστικής κρίσης προς όφελος των τραπεζών και των χρηματαγορών δεν προκύπτει από κανένα οικονομικό αξίωμα αλλά ήταν μια πολιτική απόφαση των ανθρώπων του κεφαλαίου να πληρώσει το κόστος της εξόδου ο κόσμος της εργασίας, η μεσαία τάξη και τα κοινωνικά δικαιώματα.
Κυρίως όμως τα σενάρια του φόβου διακινούν οι εκπρόσωποι του χρεωκοπημένου και διεφθαρμένου συστήματος εξουσίας στον τόπο μας, που καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι μαζί με την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου τελειώνει ένα μοντέλο διακυβέρνησης στηριγμένο στην πελατειακή λογική, στην κομματοκρατία, στη συναλλαγή με ισχυρά συμφέροντα και στην απαξίωση των δημοκρατικών θεσμών και της Πολιτικής. Γι’ αυτό και μας λένε ωμά ότι η απώλεια της εξουσίας τους συνιστά πολιτική αστάθεια, ότι η διαφαινόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές ταυτίζεται με την πολιτική αποσταθεροποίηση και την οικονομική διακινδύνευση. Λες και μπορεί να υπάρξει πολιτική σταθερότητα χωρίς κοινωνική συνοχή, με το 1/3 των πολιτών στο όριο της φτώχειας, με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους αποκλεισμένους από εργασία, εισόδημα, επαρκή διατροφή, θέρμανση, περίθαλψη, με ένα πολιτικό σύστημα που κανείς δεν υπολήπτεται ούτε εμπιστεύεται.
Ας τελειώνουμε λοιπόν με την υποκρισία. Αυτοί που χρεοκόπησαν τη χώρα και έκαναν «πλιάτσικο» στο Κράτος δεν μπορούν πια να παριστάνουν τους σωτήρες. Αυτοί που οργάνωσαν το «party» της ανομίας και της διαφθοράς δεν μπορούν να μιλούν για εξορθολογισμό και μεταρρυθμίσεις. Αυτοί που υπηρέτησαν το πιο δημαγωγικό και λαϊκιστικό πολιτικό σύστημα, αυτοί που έστησαν τη «φούσκα» της ισχυρής Ελλάδας, του Χρηματιστηρίου, των «αγορών του αιώνα», της μίζας και της αρπαχτής, ας πάψουν να προκαλούν με αντι-λαϊκιστικές και αντι-δημαγωγικές ρητορείες. Αυτοί που λεηλάτησαν τους μισθούς και τις συντάξεις, αυτοί που αφαίρεσαν 67 δισεκατομμύρια ευρώ από τους τραπεζικούς λογαριασμούς των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων την τελευταία 4ετία για να καλυφθούν οι ανάγκες επιβίωσης και τα δυσβάστακτα φορολογικά βάρη, δεν δικαιούνται να τρομοκρατούν τους πολίτες για την περιουσία και τις καταθέσεις τους που δήθεν απειλούνται από το ΣΥΡΙΖΑ. Αυτοί που στηρίχθηκαν στην ευνοιοκρατία, στο ρουσφέτι και στην αυθαιρεσία, δεν μπορούν να αποκαταστήσουν το Κράτος Δικαίου, την ισονομία και το πολιτικό ήθος στη χώρα.
Δημαγωγός δεν είναι όποιος προβάλλει το καθολικό αίτημα αλλαγής πορείας για να σταθεί όρθια η κοινωνία και η χώρα, αυτός που θέτει προτεραιότητα τις ανάγκες των ανθρώπων και τα κοινωνικά αγαθά, αλλά όποιος «επενδύει» στο φόβο, την ανασφάλεια, στα άδεια ΑΤΜ, στην ξενοφοβία και το ρατσισμό.
Ναι, αλλά θα τα καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ ή μήπως θα μπούμε σε χειρότερη περιπέτεια; Αυτό είναι -υποτίθεται- το αμείλικτο ερώτημα. Το σωστό ερώτημα είναι αν το πολιτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ απαντά στην κρίση, στη φτωχοποίηση, στην αδικία και στην αναξιοπρέπεια. Αν η εκτίμηση ότι το δημόσιο χρέος είναι μη βιώσιμο και δεν μπορεί να αποπληρωθεί με τους όρους του Μνημονίου και της νέας συμφωνίας που «μαγείρευε» η κυβέρνηση (βλ. mail Χαρδούβελη) είναι σωστή ή όχι. Το σωστό ερώτημα είναι αν μια χώρα θα συνεχίσει να εξαθλιώνει τον λαό της χωρίς προοπτική, αφού έχει αποδειχθεί ότι η «συνταγή» που εφαρμόστηκε ούτε το χρέος μείωσε (αντίθετα το αύξησε από 120% στο 175% του ΑΕΠ) ούτε ανάπτυξη και επενδύσεις έφερε. Αν τα παραπάνω ισχύουν, τότε η μόνη σοβαρή απάντηση είναι η σθεναρή πολιτική διεκδίκηση μέσα στους θεσμούς της Ευρώπης και όχι η μόνιμη υποταγή στο όνομα του «ρεαλισμού». Πολιτικό και όχι οικονομικό ή χρηματοπιστωτικό είναι το πρόβλημα του ευρωπαϊκού δημοσίου χρέους, άρα πολιτική διαπραγμάτευση χρειάζεται και όχι α-πολιτική μοιρολατρία και στατική θέαση της πραγματικότητας. Το ξαναζεσταμένο δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» δεν έχει καμιά βάση. Το δίλημμα για τους λαούς είναι με ποια πολιτική θα διατηρηθεί η Ευρωζώνη και η Ε.Ε. Με τη λιτότητα ή με την ανάπτυξη, με το νεοφιλελευθερισμό ή με το Κοινωνικό Κράτος και τα δικαιώματα, με την «ΤΙΝΑ» ή με τη Δημοκρατία;
Δυστυχώς ο κ. Σαμαράς επενδύει ευθέως στη σκληρότητα της κας Μέρκελ και στην απόρριψη του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Αφού δεν θέλησε να διαπραγματευτεί ποτέ, γιατί στην πραγματικότητα είχε ταυτιστεί με το συντηρητικό σχέδιο «σωτηρίας» που διέλυσε την κοινωνία και τη χώρα, τώρα θέλει να κόψει κάθε δυνατότητα διαφορετικού πολιτικού χειρισμού της κρίσης προφητεύοντας την εκδίκηση των αγορών και την τιμωρία από τους δανειστές. Παριστάνει ότι δεν καταλαβαίνει πως δανειστές μας είναι κυρίως κράτη και ευρωπαϊκοί θεσμοί (ΕΚΤ, ESM) που υπόκεινται στην πίεση των πολιτικών συσχετισμών, που δεν μπορούν να «θυσιάσουν» ένα κυρίαρχο Κράτος, γιατί τότε έχει τελειώσει η ίδια η Ευρώπη, που ξέρουν ότι είναι αυτοκτονία η διακοπή της ρευστότητας σε συστημικές τράπεζες που έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί και αποτελούν μέρος ενός ενοποιημένου ευρωπαϊκού τραπεζικού χώρου.
Όλα δείχνουν ότι οι πολίτες της χώρας μας θα δώσουν την ευκαιρία στο ΣΥΡΙΖΑ να υλοποιήσει χωρίς εκβιασμούς και προαπαιτούμενα το πρόγραμμά του. Γιατί καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι αποτελεί την τελευταία δυνατότητα να σταματήσει το «πείραμα» και να ανοίξει ένας νέος δρόμος αλληλεγγύης, αξιοπρέπειας, κοινωνικής δικαιοσύνης και Δημοκρατίας. Η νέα διακυβέρνηση θα αποτελέσει τομή στις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Τομή και όσον αφορά τα κοινωνικά προτάγματα και όσον αφορά τον τρόπο άσκησης της εξουσίας. Για πρώτη φορά θα βρεθεί στην κυβέρνηση ένα κόμμα που δεν έχει καμιά σχέση με τα πολιτικά και οικονομικά «τζάκια», με το κατεστημένο, την πλουτοκρατία, τους μεγαλοεκδότες και καναλάρχες, τους «εθνικούς εργολάβους», τον «όμορφο, ηθικό και αγγελικά πλασμένο» κόσμο της διαφθοράς, της συναλλαγής, των ημετέρων, του πελατειακού κράτους. Για πρώτη φορά θα αμφισβητηθεί στην πράξη ένα ολόκληρο καθεστώς, ένα μοντέλο εξουσίας απολύτως χρεωκοπημένο, βάζοντας στη θέση του μια άλλη αντίληψη για την κυβέρνηση, το Κράτος, τη Δημόσια Διοίκηση, τους θεσμούς, με έμφαση στις αξίες της αλληλεγγύης, της ισότητας, της ισονομίας, της αξιοκρατίας, της πολιτικής ηθικής και του σεβασμού των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων. Διαμορφώνεται μια νέα πολιτική πλειοψηφία στηριγμένη στην κοινωνική συμμαχία του κόσμου της εργασίας, των μεσαίων στρωμάτων και των ανθρώπων της υπαίθρου, που θα δώσει τη δύναμη στην κυβέρνηση να κάνει ότι χρειαστεί για να αντιμετωπιστεί η ανθρωπιστική κρίση, να υπάρξει διπλή «σεισάχθεια (μείωση βαρών για το δημόσιο και το ιδιωτικό χρέος), να επανεκκινηθεί η οικονομία και να αποκατασταθεί το Κράτος Δικαίου, η Δημοκρατία και η Πολιτική στην πατρίδα μας.
* Ο Ανδρέας Ξανθός είναι γιατρός, υποψήφιος βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Νομού Ρεθύμνης