Συνοδευόμενοι από τους καθηγήτριες Ελένη Σταυρουλάκη, Χρυσούλα Μαυρακάκη και τον καθηγητή Σταύρο Φουρφουλάκη, οι μαθήτριες και οι μαθητές του Γυμνασίου Κοξαρέ Αγίου Βασιλείου επισκέφθηκαν, στις 22 Μαΐου 2019, τη Δημόσια Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου.
Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε, σε συνεννόηση με τη Διευθύντρια του Γυμνασίου Έφη Θωμαδάκη και τον Σύλλογο των καθηγητών, προκειμένου οι μαθήτριες και μαθητές να παρακολουθήσουν την προβολή του τρίτου ιστορικού και αποκαλυπτικού ντοκιμαντέρ των Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Παντινάκη, «Από την Κρήτη στα κολαστήρια του θανάτου…», στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Αυτό το ντοκιμαντέρ, ακριβής καταγραφή και εξιστόρηση πραγματικών γεγονότων-καταστάσεων, μαρτυρίες ανθρώπων από τα Μεσκλά Χανίων και την Κοξαρέ Αγίου Βασιλείου, είναι το μοναδικό που έχει δημιουργηθεί στην Κρήτη και αφορά στους εκτοπισμένους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, στην απάνθρωπη βαρβαρότητα που βίωσαν για τετρακόσιες μέρες περίπου, από τον χειμώνα του 1944 μέχρι τον Μάιο του 1945. Το ντοκιμαντέρ είναι σε σκηνοθεσία Τάσου Μπιρσίμ, εικόνα Γιώργου Δαράκη, αφήγηση Νίκου Κλέτσα και μοντάζ Νίκου Χριστοδούλη.
Δυστυχώς, οι πρωταγωνιστές, οι ελάχιστοι άνθρωποι που επέζησαν και αφηγήθηκαν, λίγο πριν πεθάνουν, το φρικτό τέλος των περισσοτέρων συναγωνιστών τους στους φούρνους και στα κρεματόρια (αποτεφρωτήρια) των στρατοπέδων συγκέντρωσης, δεν υπάρχουν πια. Όμως άφησαν τις ζωντανές μαρτυρίες τους, αιώνιο μνημόσυνο σε όσες και όσους σφράγισαν με τη θυσία τους την ελευθερία μας.
Η προβολή ήταν το κίνητρο της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου για τη συμμετοχή μαθητριών και μαθητών, νέων και από την ευρύτερη περιοχή της Κοξαρέ, στην εκδήλωση που οργανώθηκε από το Εφορευτικό Συμβούλιο και το Προσωπικό της, ταυτόχρονα με τις επετειακές εκδηλώσεις στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Γ’ Ράιχ της Γερμανίας. Και η επιλογή του Σχολείου έγινε για να τιμηθούν και οι αγωνιστές αυτής της περιοχής, που άνοιξαν τον δρόμο της λευτεριάς, με τη θυσία της ζωής τους, τη δεκαετία του 1940, στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου, που βίωσαν και οι Κρητικοί.
Οι μαθήτριες, οι μαθητές και οι συνοδοί τους ξεναγήθηκαν στους χώρους της Βιβλιοθήκης και ενημερώθηκαν για τη λειτουργία της, τα προγράμματα και τις δράσεις που πραγματοποιούνται, κυρίως από εθελοντές, για όλους, μικρούς και μεγάλους.
Στη συνέχεια παρακολούθησαν το ντοκιμαντέρ, με κομμένη την ανάσα!… Μαζί τους βιώσαμε και εμείς τον τρόμο, τη φρίκη, τον αποτροπιασμό… τον αργό θάνατο, την εξόντωση των πατριωτών, που είπαν απλά, γιατί το πίστευαν, πως ήθελαν να είναι οι ίδιοι και ο τόπος τους ελεύθεροι.
Με αυτά τα βιώματα, οι μαθήτριες και οι μαθητές κατανόησαν πως την ιστορία την γράφουν από τα κάτω, οι άνθρωποι, κι ακόμα πως η προφορική ιστορία είναι η αληθινή ιστορία, αυτή που συνήθως δεν μαθαίνουν οι νέες και οι νέοι μας, εκτός κι αν μαθητεύσουν κοντά σε φωτισμένους ανθρώπους. Ακολούθησε γόνιμη συζήτηση, με συντονιστή τον Μανόλη Παντινάκη, τον έναν από τους δημιουργούς του ντοκιμαντέρ, ο οποίος απάντησε σε ουσιαστικές ερωτήσεις των μαθητριών και μαθητών. Όλες και όλοι αντιλήφθηκαν το ντοκιμαντέρ ως ένα παράδειγμα προφορικής ιστορίας, απόλυτα κατανοητό. Η προσοχή και το ενδιαφέρον των νέων δημιούργησε την πρόκληση για την πρόσκληση και άλλων σχολείων και την προβολή και άλλων δύο ντοκιμαντέρ των ίδιων δημιουργών: «Πυρπόληση γυναικών στην Καλή Συκιά από τους Γερμανούς ναζί, ολοκαύτωμα» και «Το Αμάρι στις φλόγες». Βαθύτατα ικανοποιημένοι και οι καθηγητές από το ενδιαφέρον που έδειξαν οι μαθήτριες και οι μαθητές και τις νέες γνώσεις που πήραν, η φιλόλογός τους κ. Ελένη Σταυρουλάκη ευχαρίστησε τους δημιουργούς και συντελεστές του ντοκιμαντέρ, το Εφορευτικό Συμβούλιο και το Προσωπικό της Βιβλιοθήκης γι’ αυτή την πρωτοβουλία.
Ο πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου Μιχάλης Τρούλης προσκάλεσε τις μαθήτριες και τους μαθητές να ξαναέλθουν στη Βιβλιοθήκη και να παρουσιάσουν στις συμμαθήτριες και στους συμμαθητές τους του Ρεθύμνου, τους πολιτισμικούς θησαυρούς της περιοχής τους, με πρώτο το «Κάστρο της Κοξαρέ». Αυτή τη δράση την τοποθέτησαν στα τέταρτα «θυρανοίξια» της Βιβλιοθήκης, στις 31 Μαρτίου 2020.
Από τη Δημόσια Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου
