Σήμερα στο κατώφλι του 21ου αιώνα, οι ανάγκες της σημερινής κοινωνίας φέρνουν πολλές φορές σε αμηχανία τον σημερινό Έλληνα. Δεν μπορεί να τις διαχειρισθεί. Κι αυτό συμβαίνει γιατί απλούστατα δεν έχει εκπαιδευτεί σ’ αυτές. Κι αναρωτιέται εύλογα τόσα χρόνια εκπαίδευσης σε τι του χρησιμεύουν εκτός από την απόκτηση ενός πτυχίου. Κι αυτό μένει αρκετές φορές αναξιοποίητο στη σύγχρονη απαιτητική αγορά εργασίας.
Οι εργοδότες μάλιστα παραπονιούνται ότι δε μπορούν να βρουν εργαζόμενο με τα προσόντα που χρειάζονται (Έρευνα στην εφημερίδα Θέμα: «Οι εργοδότες δυσκολεύονται να βρουν προσωπικό με ταλέντο»).
Η αναποτελεσματικότητα του Ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και η ανάγκη αναδιαμόρφωσής του φαίνεται όμως και από πολλές σύγχρονες έρευνες που έχουν διεξαχθεί.
Τα αποτελέσματα του Διεθνούς Διαγωνισμού PISA από το 2000 έως το 2012 δείχνουν ότι η χώρα μας έχει το θλιβερό προνόμιο να παρουσιάζει τις χαμηλότερες επιδόσεις μαθητών στη Γλώσσα, στην Κατανόηση κειμένου, στη Φυσική και στα Μαθηματικά.
Είναι επίσης κοινά διαπιστωμένο ότι οι Έλληνες μαθητές έχουν πολύ χαμηλά κίνητρα για Μάθηση, όπως αναφέρει και ο πρόεδρος του ιδρύματος οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών Νίκος Βάτας στο βιβλίο του «Πέρα απ’ τη λιτότητα».
«Κάθε παιδί στην Ελλάδα λέει χαρακτηριστικά, παρόλο που διδάσκεται από περισσότερους δασκάλους συγκριτικά με άλλους νέους της Ευρώπης με μικρότερη χρηματοδότηση, έχει ένα φτωχά σχεδιασμένο σύστημα κινήτρων»… Αυτό έχει ολέθριες συνέπειες διότι γνωρίζουμε πολύ καλά τόσο από την Επιστήμη της Παιδαγωγικής όσο και της Ψυχολογίας ότι αν ένας άνθρωπος δε έχει τη βούληση για κάτι τίποτε και κανείς δε μπορεί να τον πείσει για το αντίθετο.
Αλλά και αυτοί που κατορθώνουν τελικά να εισαχθούν και να αποφοιτήσουν από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια δε φαίνεται από τις έρευνες να αξιοποιούν σωστά τις ικανότητές τους. Δείχνουν ότι η ανεργία των αποφοίτων Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι 18% υψηλότερη απ’ τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή ένωση το 2016.
Και ενώ στις μαθησιακές επιδόσεις η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις, υπάρχει ένας τομέας που καταλαμβάνει τις πρώτες. Κι αυτός δυστυχώς είναι ο σχολικός εκφοβισμός. Το bullying.
Σύμφωνα με έρευνα που έκανε το Χαμόγελο του Παιδιού στο πλαίσιο του 1ου Επιστημονικού Συνεδρίου κατά του Σχολικού Εκφοβισμού (2014), το 6,3% των εφήβων στην Ελλάδα έχει δεχτεί διαδικτυακό εκφοβισμό σε διάστημα τεσσάρων μηνών και το 3,6% δηλώνει ότι έγινε δράστης.
Μετά απ’ όλα αυτά εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι κάτι λείπει στο Αναλυτικό Πρόγραμμα του Ελληνικού Σχολείου, ώστε να το καταστήσει επαρκές για τις ανάγκες του 21ου αιώνα.
Σε παγκόσμιο επίπεδο η εκπαίδευση σε όλες τις εκφάνσεις της βρίσκεται σε μια επιταχυνόμενη πορεία μετασχηματισμού, προσπαθώντας να ανταποκριθεί στις συνεχείς και ραγδαίες μεταβολές που συντελούνται στο πλαίσιο του παγκοσμιοποιημένου οικονομικού και τεχνολογικού περιβάλλοντος. (https://www.staffsquared.com)
Στην Ευρώπη, Πανευρωπαϊκοί οργανισμοί όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Unesco κι ο ΟΟΣΑ έχουν ευαισθητοποιηθεί μ’ αυτό το θέμα και το συζήτησαν στη Συνέλευση της Λισαβόνας.
Κοινή διαπίστωσή τους είναι ότι κυρίαρχος στόχος της εκπαίδευσης στη σημερινή Κοινωνία της Μάθησης δεν αποτελεί πλέον μόνο η διδασκαλία χρήσιμων και απαραίτητων γνώσεων σε κάθε γνωστικό αντικείμενο, αλλά κυρίως η ανάπτυξη και η καλλιέργεια ισχυρών γνωστικών, μεταγνωστικών, κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων (21st Century Skills), που θα επιτρέψουν σε κάθε εκπαιδευόμενο να γίνει ένας ανεξάρτητα σκεπτόμενος και ενεργός πολίτης του 21ου αιώνα. Ποιες είναι όμως αυτές οι δεξιότητες; Θα τις δούμε στο επόμενο άρθρο μας.
