Το Πανεπιστήμιο στο Ρέθυμνο και η κάνναβη(α’)

Συμβαίνει να έχω διαθέσει το μεγαλύτερο κομμάτι της σταδιοδρομίας μου στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και ειδικότερα στο τμήμα του που λειτουργεί στη γενέθλιά μου πόλη το Ρέθυμνο. Είναι φυσικό η είδηση του εκ νέου εντοπισμού τις τελευταίες μέρες φυτείας δενδρυλλίων κάνναβης στην Πανεπιστημιούπολη του Γάλλου να μην με αφήνει ούτε αδιάφορο, ούτε ασυγκίνητο. Η κυριαρχία του τουρισμού στο Ρέθυμνο και οι εξ αυτής πολλές θετικές, αλλά και κάποιες αρνητικές επιρροές στην ποιότητα ζωής και το ήθος της πόλης κάνουν την παρουσία του Πανεπιστημίου και των φοιτητών του σ’ αυτή ιδιαίτερα πολύτιμη και πολλαπλώς μοναδική. Η τοπική κοινότητα και οι τοπικές της αρχές εκτιμώντας τη σημαντική αυτή διάσταση της σημασίας του Πανεπιστημίου για την πόλη έχουν δείξει με ποικίλους τρόπους το ενδιαφέρον και την έγνοια τους.

Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά. Το τελευταίο γεγονός καλλιέργειας κάνναβης μέσα στον χώρο της πανεπιστημιούπολης στέλνει ένθεν και ένθεν πολλαπλά μηνύματα που θα πρέπει να κάνει τόσο την τοπική κοινότητα όσο και τις πανεπιστημιακές αρχές να κοιταχτούν με ειλικρίνεια και ρεαλισμό.

1. Υπήρχε η αίσθηση ότι η παράνομη καλλιέργεια της κάνναβης και διακίνηση των εξ αυτής προϊόντων και συναφών ουσιών περιοριζόταν κυρίως στις ανατολικές παρυφές του Νομού στις οποίες λόγω των οικονομικοκοινωνικών συνθηκών έχει καθιερωθεί ένα ιδιότυπου τύπου άβατο που δυσκολεύει την ανίχνευσή τους από τις αστυνομικές αρχές. Το πρόσφατο γεγονός διαψεύδει αυτή την αντίληψη. Λαμβάνει χώρα όχι πια εκτός των πυλών αλλά μέσα στην ίδια την πόλη και μάλιστα στο καμάρι της, το πολυύμνητο τέμενος της γνώσης

2. Οι καλλιεργητές και διακινητές είναι πολυμήχανοι και αδίστακτοι. Με περισσό θράσος αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα που τους προσφέρουν τα ακαδημαϊκό «άβατο» και το πυκνό δάσος της πανεπιστημιούπολης. Το γεγονός αυτό δεν στερείται συμβολισμού. Η δημιουργία και η ανάπτυξη του πανεπιστημίου ως θεσμού είναι κατ’ εξοχήν προϊόν και επίτευγμα του αστικού βίου. Και είναι εύγλωττος ο σαρκασμός των εκ της ορεινής υπαίθρου προερχομένων καλλιεργητών και διακινητών, που εκπροσωπούν τη νέας κοπής «κρητική λεβεντιά». Σα να μας λένε δηλαδή: «κερατάδες», ακόμα και στο Πανεπιστήμιό σας, εμείς θα σας την κάνουμε τη δουλειά…

3. Για τους εν Ιερουσαλήμ παροικούντας, περιστατικά αυτού του είδους δεν είναι άσχετα με άλλα τραγικότερα γεγονότα, όπως η εγκληματική συμπεριφορά των «γενναίων» κρητικών της Γαλακτοκομικής Σχολής Ιωαννίνων προς τον συμπατριώτη και συσπουδαστή τους, τον Βαγγέλη Γιακουμάκη, ή, η προ ετών κτηνώδης σφαγή στο λιμάνι της πόλης μας από τραμπούκο της νεόκοπης «κρητικής κουλτούρας» με άτυχο, αθώο θύμα τον εκ Χανίων φοιτητή της Φιλοσοφικής μας Σχολής Μάνο Χορευτάκη.

Το περιστατικό της φυτείας των δενδρυλλίων κάνναβης στο Πανεπιστήμιο θα πρέπει να μας δημιουργήσουν σοκ ως τοπική κοινωνία. Να μην τα αφήνουμε να περνούν στα ψιλά, παραδίδοντας τα εν τέλει στο λήθαργο του πανδαμάτορος (;) χρόνου. Ούτε να προσπερνάμε αδιαμαρτύρητα τα άφθονα δείγματα τραμπουκισμού, αυθαιρεσίας, παράνομης χρήσης δημοσίων χώρων κλπ αφήνοντάς τα να κυριαρχούν ως μόνιμο πια καθεστώς και επικρατούσα συμπεριφορά στη ζωή της πόλης. Είναι αντιφατικό να διακηρύσσουμε πως το Πανεπιστήμιο και ο τουρισμός αποτελούν βασικούς πυλώνες για την οικονομία και την επιβίωση της πόλης και από την άλλη να δεχόμαστε μοιρολατρικά την παγίωση ενός τέτοιου κλίματος. Με κυκλώματα που δεν διστάζουν να βιάσουν χυδαία και ασύστολα τον ακαδημαϊκό χώρο, πόλη με αστικό χαρακτήρα και πολιτισμό, απαραίτητα στοιχεία για ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, δε φτιάχνεται. Γιατί αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα: πώς ξαναφτιάχνουμε πόλη.

Θα μου παρατηρήσει κάποιος πως όλα αυτά είναι ανώδυνα και ακίνδυνα μπλα-μπλα και ευχολόγια. Συμφωνώ. Οι προτροπές δεν πιάνουν στους καθ’ έξη και κουλτούρα τσαμπουκάδες και τραμπούκους. Είναι βαμμένοι. Τί απομένει, τότε, ως έσχατη γραμμή άμυνας; Με κίνδυνο να παρεξηγηθώ, τρία μόνο: (α) Η σιωπηλή πλειοψηφία της πόλης να αρχίσει να μιλάει, να αντιδρά και να αποδοκιμάζει με κάθε τρόπο αυτού του είδους τις πρακτικές και συμπεριφορές, (β) να απαιτήσουμε και να συμβάλουμε στην διακριτική, αλλά αποτελεσματική και άγρυπνη λειτουργία των οργάνων που το παρεξηγημένο στις μέρες μας όνομά τους μας θυμίζει δύο από τις σημαντικότερες κατακτήσεις της ελληνικής αρχαιότητας: το άστυ και το νόμο, (γ) να αφεθεί, ανεξάρτητη και ακαπέλωτη η δικαστική εξουσία για την άμεση (!) και αδέκαστη απονομή της δικαιοσύνης.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν σοβαρά ζητήματα και θα πρέπει να μας απασχολήσουν όλους, και ως μέλη της τοπικής κοινότητας, αλλά και ως αυτοδιοίκητες αρχές. Διαφορετικά, υπάρχει ένα εφιαλτικό σενάριο. Οι διαμαρτυρίες των ανυπεράσπιστων πολιτών να μετατραπούν σε όργανο αισχρής καπηλείας εκ μέρους της ανατέλουσας και … «χρυσίζουσας» απειλής.  Θα είναι «η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης». Πραγματική τραγωδία!

 Όμως το θέμα δεν εξαντλείται. Υπάρχει και μια άλλη πλευρά καθόλου αμελητέα. Αυτή των πανεπιστημιακών αρχών για την οποία γίνεται λόγος στο επόμενό φύλλο των Ρεθεμνιώτικων Νέων.