Τη περασμένη Κυριακή πραγματοποιήθηκε στη Μητρόπολη Ρεθύμνης, το Μνημόσυνο για τη Γενοκτονία των Ελλήνων Μικρασιατών από τον Σύλλογο Ρεθυμνίων Μικρασιατών.
Στον Μνημόσυνο προσήλθαν μεταξύ άλλων ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος, ο δήμαρχος Ρεθύμνης κ. Γιώργος Μαρινάκης, η πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Ρεθύμνου κ. Ρένα Κουτσαλεδάκη, η κ. Ελευθερία Μιχάλα, πρόεδρος της κοινότητας Ρεθύμνης του Δήμου Ρεθύμνης, ο πρόεδρος του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών κ. Κώστας Καψαλάκης και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου.
Στον χώρο της Μητροπόλεως δέσποζε το ιερό λάβαρο της Αγίας Φωτεινής προστάτιδος της Σμύρνης. Δίπλα στο λάβαρο ήταν ντυμένοι με παραδοσιακή ενδυμασία ο κ. Σιδερής Μαρίνος και η κ. Όλγα Στεφανουδάκη.
Μετά το μνημόσυνο ο φιλόλογος – ιστορικός Νικόλαος Τσουπάκης, εκφώνησε λόγο για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικρασίας, εκ μέρους του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών, αναφέροντας τα παρακάτω:
Ένα εκατομμύριο τουλάχιστον οι νεκροί, 1,5 εκατομμύριο οι πρόσφυγες, που ωστόσο κατάφεραν να μεταφέρουν την κρυμμένη ομορφιά της Μικρασίας στη μητέρα Ελλάδα.
Η Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 και τιμάται κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου.
«Η κατάρρευση των ελληνικών δυνάμεων το 1922 στη Μικρά Ασία, οι σφαγές, οι λεηλασίες και η προσφυγιά που ακολούθησαν, αποτελούν το αποκορύφωμα μιας συστηματικής προσπάθειας εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου από τα χώματα της Μικράς Ασίας, που έβαλε τέρμα στην τρισχιλιετή παρουσία του, στην πέραν του Αιγαίου Ελλάδα, μια περιοχή όπου αναπτύχθηκε η ωριμότερη φάση του ελληνικού πολιτισμού […]
Την τερατώδη αυτή γερμανική σύλληψη πρώτοι οι Νεότουρκοι ανέλαβαν να κάνουν πράξη. Και κοντά στις βάρβαρες ασιατικές μεθόδους του βίαιου εξισλαμισμού, του γενιτσαρισμού και των συνεχών φυλετικών εκκαθαρίσεων ήρθε να προστεθεί η τευτονική ψυχρή μεθοδικότητα με τη λειτουργία των περίφημων ταγμάτων εργασίας.
Η Γενοκτονία των Ελλήνων είναι η σκόπιμη και συστηματική εξόντωση, μέχρι το 1923, των ελληνικών πληθυσμών της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας, από τους μηχανισμούς της οθωμανικής κυβέρνησης των εθνικιστών Νεότουρκων και του τουρκικού εθνικιστικού κινήματος του Μουσταφά Κεμάλ. Θεωρείται μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες.
Δεδομένου ότι ακόμη και σήμερα στην αντίπερα όχθη ο εθνικισμός των σύγχρονων Νεότουρκων δεν έχει σιγήσει, αλλά αντιθέτως γιγαντώνεται με εχθρικές ενέργειες στο Αιγαίο, στον ακριτικό Έβρο, στο Καστελόριζο που φυλάει Θερμοπύλες, στη μαρτυρική Κύπρο και στη λεβεντογέννα Κρήτη καθίσταται ακόμη πιο αναγκαίο, ο σύγχρονος ελληνισμός με θάρρος, πυγμή, συντονισμένες προσπάθειες και πειθώ, να παλέψει ώστε επιτέλους να αναγνωριστεί παγκοσμίως η γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, όπως έπραξαν οι Αρμένιοι και τα κατάφεραν.
Τα τραγικά γεγονότα της Καταστροφής ακόμη αντηχούν τη βαρβαρότητα και την ανελέητη σφαγή, ενώ τα βιβλία, τα ντοκιμαντέρ και οι φωτογραφίες τις εποχής είναι αδιάψευστοι μάρτυρες του ολέθρου και του διωγμού της αποφράδας ημερομηνίας 14 Σεπτεμβρίου 1922, τότε που η Σμύρνη μας, το άλλοτε Παρίσι της Ανατολής, η Γκιαούρ Ισμίρ, δηλαδή η Σμύρνη των Απίστων, όπως την αποκαλούσαν οι Τούρκοι, επειδή η πλειοψηφία των κατοίκων ήταν χριστιανοί έσβησε από το χάρτη, αφανίστηκε βίαια. Επιπλέον, μέχρι και σήμερα οι πολιτικοί ιθύνοντες της γείτονος χώρας με περισσό θράσος και αμετανόητοι για τα εγκλήματα που διεπράχθησαν, λένε καυχώμενοι στα κανάλια, ότι αν «τολμήσομε» ως Έλληνες να υπερασπιστούμε τα απομείναντα πατρώα εδάφη, τη μικρή πλέον και κουτσουρεμένη Ελλάδα, θα μας πετάξουν και πάλι στη θάλασσα και θα μας κάνουν τα ίδια και χειρότερα, από το 1922.
Πόση απληστία θεέ μου, από μια γιγάντια και πλούσια χώρα που κρατάει από το Αιγαίο μέχρι το Ιράν, και τη Συρία, εις βάρος μιας χώρας χιλιοβασανισμένης και μαρτυρικής που φαντάζει μια κουκίδα στο χάρτη, πόσες παράλογες απαιτήσεις από έναν Δαβίδ που καλείται και πάλι να παλέψει με τον Γολιάθ.
Αυτές οι ακραίες δηλώσεις και πεποιθήσεις κορυφαίων πολιτειακών παραγόντων της αντίπερα όχθης και ουκ ολίγων θιασωτών τους, που έχουν καταγραφεί σε βίντεο πρέπει επίσης να αξιοποιηθούν για τη διεκδίκηση της αναγνώρισης της γενοκτονίας, γιατί, όπως λέει ο λαός μας, όσα λέει μια εικόνα δε λένε χίλιες λέξεις. Έτσι δεν θα μπορούν πλέον να λένε, εμείς οι Τούρκοι δεν τα είπαμε αυτά τα εκβιαστικά μηνύματα και δεν διαπράξαμε αυτές τις θηριωδίες, αλλά άδικα μας κατηγορούν οι άλλοι, όπως δήλωσαν, μετά την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ένα βιβλίο πολύ χρήσιμο για την υπόθεση της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ελλήνων, που πρέπει να αξιοποιήσουν και να προβάλουν οι αρμόδιοι σύλλογοι και φορείς, είναι εκείνο που έγραψε ο αμερικανός πρόξενος της Σμύρνης, George Horton. Ο Χόρτον ήθελε να αποτυπώσει σε χαρτί τα τραγικά γεγονότα που έζησε τις ημέρες τις καταστροφής, ώστε να μείνουν κτήμα ες αει, για τις επερχόμενες γενιές, και να μην επαναληφθούν.
Στο βιβλίο του «The Blight of Asia» (Η Πληγή της Ασίας), αναφέρει, μεταξύ άλλων, και τη μεγάλη φωτιά που κατέστρεψε τη Σμύρνη, φωτιά που άρχισε στις 13 Σεπτεμβρίου 1922.
Η Συμβολή του Χόρτον στην διάσωση πολλών Ελλήνων το ’22, οι ενέργειες που έκανε προς την Αμερικανική κυβέρνηση, καθώς και το συγγραφικό του έργο είναι υψίστης σημασίας, όχι μόνο για την Ιστορία, αλλά και την υπόθεση της γενοκτονίας.
Ο George Horton εργάστηκε ακούραστα ριψοκινδυνεύοντας την δική του ζωή, με το να προμηθεύει στους πρόσφυγες τα κατάλληλα έγγραφα με σκοπό να εξασφαλίσει την διαφυγή τους. Κάποια στιγμή μάλιστα έδωσε την ευκαιρία στον Άγιο επίσκοπο Χρυσόστομο να σωθεί αλλά εκείνος έμεινε και υπέστη μαρτυρικό θάνατο, αρνούμενος να αφήσει μόνο το ποίμνιό του.
Ο Χόρτον κατά τη αποχώρησή του από την φλεγόμενη Σμύρνη επιβαίνοντας στο θωρηκτό S.S Litchfield όταν είδε από τη μια την απάθεια και τον σαδισμό των αγγλογάλλων συμμάχων και από την άλλη τη βαρβαρότητα των Τούρκων, ανεφώνησε αγανακτισμένος: «Ντρέπομαι που ανήκω στο Ανθρώπινο είδος».
Αναγκαίον εστί, οι απανταχού σύλλογοι Μικρασιατών των παραλίων να συντονιστούν με τους αντίστοιχους συλλόγους των Ποντίων και σε συνεργασία με το Ελληνικό κράτος και σύσσωμο το έθνος να δώσουν τη μάχη για την αναγνώριση της «ελληνικής γενοκτονίας», ως ελάχιστο φόρο τιμής σε όσους Έλληνες Μικρασιάτες μαρτύρησαν, στα άγια χώματα της Ιωνίας, του Πόντου, της Καρίας, της Αιολίδος, της Καππαδοκίας, της Φρυγίας, της Πισιδίας, της Λυδίας, της Λυκίας, της Κιλικίας, της Βιθυνίας, της Παμφυλίας.
Επιμένω να λέω, ως ιστορικός ότι η Μικρασιατική Καταστροφή ήταν χειρότερη και από την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, και από την μακρόχρονη σκλαβιά από τους Οθωμανούς απογόνους των Ούνων. Και τούτο επειδή, όπως είχα αναφέρει παλαιότερα σε ομιλία στο Λύκειον Ελληνίδων Ρεθύμνης, τότε μπορεί να υποδουλώθηκαν τα εδάφη μας, μπορεί οι Έλληνες και οι Ελληνίδες ραγιάδες να τράβηξαν τα πάνδεινα, να βιάστηκαν, να εξισλαμίσθηκαν βιαίως, να αποδεκατίστηκαν, όμως παρέμειναν στις εστίες τους, πάλεψαν και με τη βοήθεια του Χριστού και της Παναγίας, είπαν το – καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή – και απελευθέρωσαν την Ελλάδα λυτρώνοντάς την.
Με την απώλεια της Ελληνικής Ασίας, της Ελλασίας όπως αρέσκομαι να την αποκαλώ, ξεριζώθηκαν βάναυσα από τις πατρογονικές τους εστίες Έλληνες, ευρισκόμενοι εκεί ήδη από τον πρώτο ελληνικό αποικισμό, φέρνοντας στην ανθρωπότητα τη φιλοσοφία, τον ορθολογισμό, τις τέχνες, τα γράμματα, τη λογοτεχνία, την επική ποίηση και τις επιστήμες.
Επίσης από την Ελληνική Ασία, την Ελλασία όπως αρέσκομαι να την αποκαλώ, ο μέγας στρατηλάτης Αλέξανδρος διέδωσε όχι μόνο τον ελληνικό πολιτισμό αλλά και την Ελληνίδα φωνή από την Ευρώπη ως την Ινδό ποταμό, η οποία απεκλήθη «κοινή ελληνική γλώσσα». Σε τούτη την «παγκόσμια κοινή γλώσσα» της εποχής, έγραψαν οι ευαγγελιστές τα ιερά ευαγγέλια και μέσω αυτής της γαίας διεδόθη ο Χριστιανισμός. Στη δική μας, στην καθ ημάς Ανατολή, γεννήθηκαν και μαρτύρησαν οι περισσότεροι άγιοι της ορθοδοξίας. Στην ίδια αγιασμένη γαία της Ρωμιοσύνης μαρτύρησαν, βασανίσθηκαν, κατεσφάγησαν και κατεκάησαν οι Έλληνες Μικρασιάτες, αφήνοντας για πάντα την πολυαγαπημένη τους πατρίδα.
Το μόνο που τους έμεινε μέχρι σήμερα είναι να λένε την ευχή «Καλή Πατρίδα».
Υπάρχει ελπίδα
Όμως η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, και όπως συνέθεσε και τραγούδησε, ο κορυφαίος μουσουργός και καύχημα της Κρήτης, αείμνηστος Μίκης Θεοδωράκης κι έγραψε ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος «τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις… εκεί που πάει να σκύψει, να την, πετιέται από ξαρχής αγριεύει και θεριεύει».
Η λαμπάδα της Αγιάς Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη, την βασιλίδα των Πόλεων, συνεχίζει να μας ευλογεί, να μας φωτίζει και να μας εμπνέει, όσο και αν κάποιοι βεβηλώνουν το Μεγάλο Μοναστήρι της Ορθοδοξίας, μετατρέποντάς το σε Τζαμί, όσο κι αν οι χοτζάδες και οι ιμάμηδες προσεύχονται με φανατισμό, όσο και αν καλύπτουν με τεντόπανα, τα μοναδικά ψηφιδωτά της ωραιότερης Παναγίας Πλατυτέρας και του γλυκύτερου Χριστού που έχω δει, για να κρύψουν την αρχοντιά, το μεγαλείο και τα επιτεύγματα του Βυζαντίου ενός πολιτισμού που κατέστρεψαν από φθόνο και μισαλλοδοξία, δείχνοντας συμπλεγματική συμπεριφορά, γιατί ποτέ δεν έφθασαν σε τέτοια τέχνη και σε τόσο υψηλό επίπεδο.
Είθε να επιτευχθεί η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων Μικρασιατών, ώστε να δικαιωθούν όσοι άφησαν τα οστά τους, στους βεβηλωμένους τάφους και στα πανάγια χώματα της Μικρασιατικής γης.
Κλείνω με στίχους που σιγοτραγουδούν θρηνώντας οι «Ρεθύμνιοι Μικρασιάτες» νοσταλγώντας την παλιά αγαπημένη πατρίδα:
«Βουρλά Τσεσμέ κι Αλάτσατα και Κάτω Παναγία
έρημα απομείνατε εις τη Μικράν Ασία.
Σμύρνη δεν ήσουν τούρκικια δεν ήσουν του Κεμάλη
μόνο σε παραδώσανε οι Ιταλοί κι οι Γάλλοι
Ανατολίτικα βουνά που ’χετε τον αέρα
Βλέπετε την πατρίδα μας τη νύχτα και τη μέρα».
Σύλλογος Ρεθυμνίων Μικρασιατών