Δεν θα κουραστώ ποτέ να γράφω για την τρίτη ηλικία. Ειδικά τώρα, που η χώρα αυτή βιώνει μια απάνθρωπη για τους ευάλωτους πραγματικότητα, έχει γίνει τούτη η ηλικία η εύκολη λεία των οικονομικών «εγκεφάλων», οι οποίοι (αν και φανερά αποτυχημένοι πια) εξακολουθούν δυστυχώς να ρυθμίζουν τις τύχες μας. Η Τρίτη ηλικία είναι η ηλικιακή ομάδα εκείνη που χτυπιέται αλύπητα με μειώσεις μισθών, με έμμεσους φόρους, κόντρα σε κάθε αίσθημα ανθρωπισμού, πολιτισμού και δικαίου.
Μια που – έτσι κι αλλιώς- μας έχουν «φλομώσει» στα παραμύθια καθίστε να σας πω κι εγώ ένα παραμύθι. Είναι ένα παραμύθι διαφορετικό, με «ζουμί» και νόημα, όπως λένε, που θα μας δείξει ότι η κοινωνία και η ιστορία δεν προχωρούν με τα ξερά οικονομικά δεδομένα, αλλά μόνο με ανθρωποκεντρικούς υπολογισμούς, σύνεση και ευρύτητα πνεύματος.
Ήτανε λοιπόν μια φορά κι έναν καιρό σε μια μακρινή χώρα ένας βασιλιάς που ζούσε σχετικά ήσυχα και αρμονικά με τον λαό του, όσο αρμονικά είναι βέβαια δυνατό να ζει ένας βασιλιάς με τον λαό που καταπιέζει. Μόνο που… είχε επιβάλει στη χώρα αυτή ο βασιλιάς έναν πολύ άδικο νόμο: Όποιος γέροντας ξεπερνούσε ένα συγκεκριμένο όριο ηλικίας έπρεπε να τον ρίχνουν στον Μέγα Γκρεμνό και να τελειώνει έτσι τραγικά η ζωή του με τη δικαιολογία ότι δεν μπορούσε πια να δουλεύει, να είναι παραγωγικός και άρα ήταν άχρηστος, περιττός, ανώφελο βάρος για την κοινωνία!
Σε κάποια φτωχογειτονιά εκείνης της παραμυθένιας χώρας ζούσε κι ένα καλό κι εργατικό παλληκάρι με το γέρο πατέρα του. Μάνα δεν υπήρχε, είχε πεθάνει από καιρό, όμως ζούσαν οι δυο τους αρμονικά κι αγαπημένα. Το παλληκάρι δούλευε στα χωράφια κι ο γέρο πατέρας κρατούσε το σπίτι.
Ώσπου κάποια μέρα το παλληκάρι μίλησε στον πατέρα με πίκρα.
-«Υπάρχει πατέρα αυτός ο φοβερός νόμος του βασιλιά. Η ώρα έφτασε που πρέπει να σε ρίξω στο γκρεμνό, σύμφωνα με το νόμο της χώρας μας. Δεν το θέλω βέβαια, αλλά κανείς δεν τολμά να παρακούσει αυτό το νόμο. Θα σκοτώσουν κι εμένα αν δεν τον εφαρμόσω».
-Ένα δάκρυ κύλησε από τα μάτια του γέρου και ακολούθησαν άφθονα ακόμη δάκρυα. Το παλληκάρι γρήγορα λύγησε.
-Δεν μπορώ πατέρα μου. Δεν θα με αφήσει η καρδιά μου να σε σπρώξω στον γκρεμνό. Άκου: Θα χτίσω τα παράθυρα του σπιτιού κι εσύ ποτέ δεν θα ξαναβγείς έξω. Θα πω πως πάει, σ’ έχω ρίξει στο γκρεμνό. Κι αν εσύ ποτέ δεν ξαναβγείς απ’ το σπίτι κανείς δεν θα μάθει την αλήθεια. Έτσι θα συνεχίσομε την ήρεμη ζωή μας.
Έτσι και έγινε λοιπόν. Το γενναιόψυχο παλληκάρι συνέχισε να ζει με τον γέρο-πατέρα του αψηφώντας τον άδικο νόμο του βασιλιά. Όταν μάλιστα κάποτε ο βασιλιάς έβαλε στους υπηκόους του το ερώτημα «τι άξιζε πιο πολύ από το διαμαντένιο δαχτυλίδι μου» για να ανακαλύψει τον σοφότερο και να τον κάμει σύμβουλό του, η σοφία του γέρο-πατέρα έδωσε τη σωστή απάντηση: «Περισσότερο από το διαμαντένιο δαχτυλίδι του βασιλιά αξίζει… του Μαρταπρίλη το νερό διότι κάνει τη γη εύφορη και τους ανθρώπους χορτασμένους».
Δίνοντας αυτή τη σοφή απάντηση (βγαλμένη μέσα απ’ τη σοφία του γέρου-πατέρα) το παλληκάρι κατάφερε να γίνει λέει σύμβουλος του βασιλιά, να αποχτήσει αξιώματα και τελικά κατάφερε το βασιλιά να καταργήσει τον άδικο νόμο, ώστε να μη ρίχνουν πια τους ηλικιωμένους στο γκρεμνό. Έτσι έζησαν αυτοί καλά (για εμάς δεν ξέρω).
Αυτά λέει το παραμύθι το βγαλμένο μέσα από τη λαϊκή σοφία. Κι εμείς ας εξάγομε τα συμπεράσματα: Ο γκρεμνός για τους ηλικιωμένους δεν είναι παραμύθι. Υπάρχει στ’ αλήθεια και εφαρμόζεται σαν μια σιωπηρή αποστροφή των νεώτερων γενεών προς την Τρίτη ηλικία. Το γερασμένο ανθρώπινο πλάσμα απωθεί. Οι νεότεροι το ξορκίζουν διότι τους θυμίζει ότι και το δικό τους γήρας θα έρθει κάποτε αναπόφευκτα και αναπότρεπτα.
Έτσι, η αποτρόπαια πράξη του Καιάδα του παραμυθιού παίρνει σάρκα και οστά στην καθημερινή πράξη. Σπρώχνει δηλαδή η κοινωνία μας τους γέροντες σ’ έναν υπαρκτό, αδυσώπητο Καιάδα υποτίμησης, αδιαφορίας και απαξίωσης. Το παραμύθι λέει απλά την πικρή αλήθεια που ισχύει ακόμη και σήμερα διότι έτσι το έχουν επιβάλλει κάποιοι μικρόμυαλοι: «Το γήρας είναι δυσάρεστο. Επιπλέον, οι γέροι δεν παράγουν. Άρα λοιπόν, οι γέροι στον Καιάδα, στον γκρεμνό»!
Βάζω εδώ το μεγάλο ζήτημα της τρίτης ηλικίας στο τραπέζι για συζήτηση και προβληματισμό. Θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο σοβαρής μελέτης για τους πνευματικούς ανθρώπους. Θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο ενημέρωσης και δράσης για πολιτιστικούς και παρόμοιους συλλόγους αν θέλουν να προσφέρουν κάτι παραπάνω από τα τετριμμένα. Ας ξεκινήσει μια πάνδημη εκστρατεία αλλαγής νοοτροπίας ως προς τη στάση της κοινωνίας απέναντι στην τρίτη ηλικία. Αν αυτό δεν συμβεί… τα περί «πολιτισμού», «ανθρωπισμού», «αλληλεγγύης» και άλλα ηχηρά παρόμοια θα παραμένουν λόγια κενά (ίσως και …ΜΚΟ) χωρίς περιεχόμενο.
*Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός
