Υποτονική παραμένει η κίνηση στα καταστήματα εστίασης του Ρεθύμνου. Δεκαπέντε μέρες μετά το επίσημο άνοιγμα του κλάδου που είχε κατεβάσει ρολά για έξι μήνες στο πλαίσιο των μέτρων που είχαν επιβληθεί για τον περιορισμό του κορονοϊού η εικόνα δεν είναι ικανοποιητική.
Αν και την πρώτη εβδομάδα η ανταπόκριση του κόσμου ήταν μεγάλη, κάτι που δικαιολογείται από την ανάγκη των πολιτών να κοινωνικοποιηθούν και να καθίσουν να φάνε σε ένα τραπέζι εστιατορίου και όχι σε σπίτια ή στις πλατείες, εν τούτοις πολύ γρήγορα φάνηκε ότι η συντήρηση των καταστημάτων με την συγκεκριμένο αριθμό πελατείας είναι μια δύσκολη υπόθεση.
Καθαριστικός είναι ο ρόλος της απουσίας των τουριστών, καθώς οι ντόπιοι που θα επιλέξουν να βγουν τις Παρασκευές και το σαββατοκύριακο, μέρες που δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να ισοσκελίσουν τις απώλειες που καταγράφονται τις υπόλοιπες μέρες που τα καταστήματα είναι ανοιχτά με ότι αυτό συνεπάγεται για τα λειτουργικά τους έξοδα. Παράλληλα, όπως επισημαίνουν οι επαγγελματίες του κλάδου οι καταναλωτές μετά από ένα χρόνο lockdown παρά την ανάγκη τους να βγουν έξω και να διασκεδάσουν είναι πολύ συντηρητικοί στις επιλογές τους και τις παραγγελίες τους, αφού τα οικονομικά δεδομένα για τους περισσότερους είναι άσχημα, ενώ μεγάλος είναι και ο αριθμός των ανέργων, η πλειοψηφία των οποίων απασχολούνταν στον τουριστικό κλάδο.
Οι επαγγελματίες του κλάδου εμφανίζονται ανήσυχοι και προβληματισμένοι, ιδίως εκείνοι που δουλεύουν κατά κύριο λόγο με τουρίστες. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές επιχειρήσεις στην παραλία και σε τουριστικές περιοχές δεν έχουν ακόμα ανοίξει, μεταφέροντας την επαναλειτουργία τους σε διάστημα που η τουριστική κίνηση αυξηθεί. Ωστόσο όπως λένε οι επιχειρηματίες τα μηνύματα δεν είναι καλά μέχρι στιγμής για τις αφίξεις, γεγονός που αποδεικνύεται και από τον μεγάλο αριθμό των κλειστών ξενοδοχείων και στο σύνολό τους αναμένουν η εικόνα αυτή να αλλάξει από τις αρχές του επόμενου μήνα, υπό την προϋπόθεση πάντα ότι η εικόνα του Ρεθύμνου και της Κρήτης γενικότερα σε ό,τι αφορά τα επιδημιολογικά της δεδομένα θα βελτιωθεί. Σε διαφορετική περίπτωση, όπως υποστηρίζουν, η κακή εικόνα θα συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμα.
Αναφορικά με την τήρηση των μέτρων υπάρχει πλήρη συμμόρφωση, όπως τονίζει ο πρόεδρος του Σωματείου Εστίασης, Ανδρέας Κλαψινός, καθώς, όπως προσθέτει, οι επαγγελματίες έχουν αντιληφθεί το μεγάλο διακύβευμα της πανδημίας.
Ειδικότερα, ο πρόεδρος του Σωματείου Εστίασης και Αναψυχής Ρεθύμνου Ανδρέας Κλαψινός, επεσήμανε: «η όποια κίνηση στις επιχειρήσεις εστίασης καταγράφεται το τριήμερο Παρασκευής, Σαββάτου και Κυριακής. Ο κόσμος κυρίως επισκέπτεται εστιατόρια και ταβέρνες το μεσημέρι της Κυριακής και τότε μόνο η κίνηση είναι καλή για εμάς. Το πρόβλημα είναι στις καθημερινές, όπου δεν υπάρχει δουλειά. Οι τουρίστες είναι ελάχιστοι και το πρόβλημα για εμάς μεγάλο. Η κίνηση είναι πολύ υποτονική. Τα καταστήματα της πόλης έχουν ανοίξει κατά κύριο λόγο, ωστόσο στην παραλία και στις τουριστικές περιοχές δεν έχουν ακόμα ανοίξει, αφού δεν έχουν αντικείμενο εργασίας. Βλέποντας και κάνοντας. Οι επιχειρήσεις είναι πολλές, ο κόσμος λίγος. Πλέον παρατηρούμε διαφορές στις καταναλωτικές συνήθειες. Οι πελάτες μας είναι πολύ πιο συγκρατημένοι στις παραγγελίες τους σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια. Κάτι βέβαια όπου όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε οφείλεται στην οικονομική δυσχέρεια που προκάλεσε σε όλη την κοινωνία η πανδημία. Από την άλλη δυστυχώς υπήρξαν συνάδελφοι που έκαναν ανατιμήσεις στους καταλόγους εξαιτίας της αύξηση των τιμών που καταγράφεται στις πρώτες ύλες. Σαν σύλλογος απευθύνουμε έκκληση να συγκρατηθούν όσο γίνεται οι τιμές, ωστόσο αντιλαμβάνομαι ότι βασικά αγαθά που έχουμε στα εστιατόρια έχουν καταγράψει αυξήσεις ακόμα και της τάξεως του 80%».
Αντίστοιχη είναι και η άποψη του εστιάτορα Όθωνα Χριστουλάκη, ο οποίος σημείωσε: «η κίνηση είναι υποτονική. Ο τουρισμός δεν έχει ακόμα ξεκινήσει, οι όποιοι τουρίστες είναι ελάχιστοι, ωστόσο είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι για ανάστροφη του αρνητικού αυτού κλίματος από τον επόμενο μήνα. Εμείς από την πλευρά μας τηρούμε κατά γράμμα τα υγειονομικά πρωτόκολλα που προβλέπονται για τον κλάδο μας όμως είμαστε εμείς και εμείς. Η κίνηση είναι πολύ μικρή. Περιμένουμε να βελτιωθούν τα πράγματα στην πορεία. Μας λένε ότι οι τρεις μήνες αιχμής Ιούλιος – Αύγουστος – Σεπτέμβριος θα πάνε καλά. Γίνεται μια προετοιμασία για επέκταση της σεζόν, όμως μέχρι τα μέσα Ιουνίου δεν προβλέπεται κάτι συνταρακτικό. Τα πράγματα δεν είναι καλά. Από την άλλη μεριά βέβαια θα πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι, θα πρέπει να κτίσουμε προϋπόθεσες μέλλοντος τηρώντας εκείνα που πρέπει για την προστασία από τον κορονοϊό και να χτίζουμε και την ανάλογη ελπίδα. Γιατί αν δεν δείξουμε στους πρώτους λίγους μας πελάτες ότι εδώ υπάρχει ασφάλεια και προσωπική και γενική τότε δεν θα μας επιλέξουν ως τουριστικό προορισμό, γιατί πλέον οι επισκέπτες επιλέγουν με βάση την υγειονομική ασφάλεια τον προορισμό των διακοπών τους».
Ο κ. Χριστουλάκης τόνισε ότι οι επιχειρήσεις εστίασης είναι τριπλάσιας από τις αντοχές της τοπικής κοινωνίας και εκτίμησε πως είναι απαραίτητη η στήριξη της τοπικής οικονομίας «για εμένα είναι ύψιστο ζητούμενο η κοινωνία να έχει σκέψη τοπικιστική, δηλαδή να στηρίζει τον ντόπιο, να στηρίζει αυτόν που τον στηρίζει».
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης και Αναψυχής, Ανδρέας Κλαψινός, πρόσθεσε ότι στον κλάδο της εστίασης τα μέτρα τηρούνται απαρέγκλιτα: «Δεν έχουμε κανένα παρατράγουδο σχετικά με τη μη τήρηση των μέτρων. Ούτως ή άλλως ο κόσμος είναι πολύ λίγος και όλοι τηρούν τα μέτρα. Δεν έχει φτάσει καμιά καταγγελία στο σωματείο μας, ούτε έχουμε καμιά όχληση από το υγειονομικό όπως συνέβαινε πέρυσι. Ευτράπελα δεν έχουμε φέτος και οι έλεγχοι γίνονται καθημερινά και μάλιστα είναι εντατικοί και εξονυχιστικοί σε ό,τι αφορά τη χρήση μάσκας και την τήρηση των αποστάσεων. Δεν έχουμε πρόβλημα και με τα self test όλα κυλούν ομαλά. Η διαδικασία είναι εύκολη».
Σε σχέση με τις διευκολύνσεις για τυχόν απαλλαγή τελών αναμένεται σχετική πράξη νομοθετικού περιεχόμενου για τις καταλήψεις κοινοχρήστων χώρων. Προς το παρόν όπως είπε ο κ. Κλαψινός είναι σε ισχύ η περσινή διευκόλυνση από πλευράς Δήμου της καταβολής του ποσού κατάληψης κοινόχρηστου χώρου από τρεις δόσεις σε 5. Προσέθεσε επίσης ότι ελάχιστες είναι οι αιτήσεις συναδέλφων προς τον δήμο για την παραχώρηση επιπλέον χώρου, καθώς δεν υπάρχει καταναλωτικό ενδιαφέρον. Ωστόσο όπως διευκρίνισε η οδηγία του Δήμου είναι σαφής από πέρυσι, ότι χώρος επιπλέον θα παραχωρηθεί μόνο σε όσους επαγγελματίες έχουν σχετικό δικαίωμα.
Το 50% των επιχειρήσεων του Ρεθύμνου θα επιδοτηθεί από το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ
Αναφορικά με το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ που επιδοτεί επιχειρήσεις του κλάδου της εστίασης για την αγορά των πρώτων υλών, το οποίο έχει ήδη ξεκινήσει, όπως εξήγησε ο πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης και Αναψυχής Ρεθύμνου θα μπορέσουν να επιδοτηθούν περίπου οι μισοί επαγγελματίες του Ρεθύμνου. Κατά την εκτίμησή του τα κριτήρια είναι τέτοια που δεν θα μπορέσουν να επωφεληθούν στο σύνολό τους οι επαγγελματίες ιδίως εκείνοι που εργάζονται εποχικά, καθώς δεν πληρούν τις προϋπόθεσες για την μείωση του τζίρου. «Το πρόγραμμα άνοιξε την περασμένη Παρασκευή και οι περισσότερος αιτήσεις από το Ρέθυμνο θα κατατεθούν από το Σάββατο και την επομένη εβδομάδα. Εκτιμώ ότι το 50% των επιχειρήσεων του νομού θα μπορέσει να επιδοτηθεί μέσω του ΕΣΠΑ» ανέφερε.
Από την πλευρά του ο κ. Χριστουλάκης αναφορικά με το πρόγραμμα τόνισε: «Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση το πρόγραμμα επιδότησης για την επανεκκίνηση του κλάδου μας. Βέβαια το αιφνίδιο άνοιγμα δημιούργησε νέα έξοδα και δεν ξέρουμε αν θα μπορέσουμε να τα καλύψουμε. Ίσως αν συνεχιστεί αυτή η αρνητική εικόνα να μην επαρκέσει αυτή η βοήθεια και πάνω από όλα για λόγους ανταγωνισμού θα πρέπει η κυβέρνηση να δει τα θέματα του ΦΠΑ και της φορολογίας ποιο ζεστά. Για τα θέματα της αγοράς θα πρέπει να επιδοτηθούν οι θέσεις εργασίας και όχι η ανεργία».
Υπενθυμίζεται ότι από το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ συνολικά θα διατεθούν 330 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 280 εκατ. ευρώ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα 50 εκατ. ευρώ στις μεγάλες επιχειρήσεις. Δικαιούχοι είναι επιχειρήσεις εστίασης, ανεξάρτητα από τη νομική τους μορφή, οι οποίες θα πρέπει να δραστηριοποιούνται σε τουλάχιστον έναν από τους ακόλουθους ΚΑΔ:
56.10: Δραστηριότητες υπηρεσιών εστιατορίων και κινητών μονάδων εστίασης,
56.21: Δραστηριότητες υπηρεσιών τροφοδοσίας για εκδηλώσεις,
56.29.20: Άλλες υπηρεσίες εστίασης,
56.30: Δραστηριότητες παροχής ποτών.
Σε κάθε επιχείρηση με διακριτό ΑΦΜ θα αποδίδεται συνολική μη επιστρεπτέα επιχορήγηση υπό μορφή κεφαλαίου κίνησης που δύναται να ανέλθει κατά μέγιστο σε ποσοστό 7% του ετησίου κύκλου εργασιών έτους 2019, μέχρι του ανώτατου ποσού των 100.000 ευρώ. Στις επιχειρήσεις που έχουν κάνει έναρξη εργασιών εντός του 2019 ή εντός του 2020 δίνεται συνολική μη επιστρεπτέα ενίσχυση υπό μορφή κεφαλαίου κίνησης που δύναται να ανέλθει κατά μέγιστο σε ποσοστό 7% του ανοιγμένου κύκλου εργασιών του έτους έναρξης εργασιών (2019 ή 2020).
Την ίδια στιγμή η ΓΣΕΒΕΕ απέστειλε επιστολή στο υπουργείο Ανάπτυξης σε συνέχεια της συνάντησης που είχε η ηγεσία του υπουργείου με τον πρόεδρο της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργο Καββαθά, για αναδιανομή των κονδυλίων που μπορεί να μείνουν αδιάθετα από το πρόγραμμα της εστίασης, με δεύτερο κύκλο, ο οποίος όμως να θέτει ως κριτήριο επιλεξιμότητας πτώση τζίρου κατά 20%.
Εν τω μεταξύ στα τέλη του μήνα ανοίγει η πλατφόρμα για την επιδότηση των γυμναστηρίων και των παιδότοπων προϋπολογισμού 16 εκατ. ευρώ και το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου η Δράση χρηματοδοτικής ενίσχυσης για την ψηφιακή αναβάθμιση των δικηγόρων, προϋπολογισμού 20 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι το πολύμηνο lockdown οδήγησε στο πρώτο τρίμηνο του 2021 τον κύκλο εργασιών της εστίασης να μειωθεί κατά 52,5%, ποσοστό που μεταφράζεται σε απώλειες 510 εκατομμυρίων ευρώ.
Ανάλογη ήταν και η πτώση το τέταρτο τρίμηνο του 2020, όπου η μείωση του τζίρου ήταν στο 51,6%.
Παρ’ όλο που η εστίαση έχει πλέον ανοίξει, φαίνεται πως η κίνηση στα περισσότερα μαγαζιά ιδιαίτερα τις καθημερινές ημέρες είναι υποτονική, γεγονός που ανησυχεί τους ιδιοκτήτες για το μέλλον των επιχειρήσεών τους.
