Ο φάκελος του έργου επέκτασης και αναβάθμισης του ΧΥΤΑ Αμαρίου βρίσκεται στη φάση της εξέτασής του ως προς τις προϋποθέσεις ένταξης, ενώ η καθυστέρηση που έχει παρατηρηθεί οφείλεται στην εκπόνηση νέων, διορθωτικών μελετών που κρίθηκαν υποχρεωτικές, απαντάει ο περιφερειάρχης Κρήτης, σε ερώτηση που είχε καταθέσει στα μέσα του περασμένου Ιουνίου, ο περιφερειακός σύμβουλος Ρεθύμνου, Νίκος Μαλλιαρός, με την οποία εξέφραζε την ανησυχία του αναφέροντας ότι το σημαντικό αυτό έργο για το Ρέθυμνο κινδυνεύει να μείνει εκτός ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και ρωτούσε τον κ. Αρναουτάκη αν υπάρχει εναλλακτικό πλάνο χρηματοδότησής του.
Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός ότι ο Σταύρος Αρναουτάκης στην απάντησή του προς τον κ. Μαλλιαρό δεν είναι ούτε σαφής ούτε κατηγορηματικός ως προς τη χρηματοδότηση του έργου.
Υπενθυμίζουμε ότι ο κ. Μαλλιαρός, καταληκτικά στο κείμενο της ερώτησής του, ανέφερε:
«Είναι ευρέως γνωστό σε όσους έχουν ασχοληθεί με το θέμα, το γεγονός ότι, ο χρόνος ζωής του υπάρχοντος ΧΥΤΑ-Αμαρίου είχε προσδιοριστεί – μετά από διετή παράταση- στα τέλη του 2010, ενώ ήδη τότε υπήρχαν μεγάλα προβλήματα λειτουργίας, χωρητικότητας και διαρροών.
Επειδή, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το μέγεθος του προβλήματος τρία χρόνια μετά το όριο αυτό, επειδή, ο ΧΥΤΑ-Αμαρίου, όπως λειτουργεί αυτή τη στιγμή, αποτελεί τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική απειλή για το Νομό Ρεθύμνου, και επειδή, το πρόβλημα/αδιέξοδο καθημερινά μεγαλώνει, ερωτάται ο κ. Περιφερειάρχης:
– Ποιες οι δικές σας άμεσες ενέργειες προς το θέμα αυτό;
– Μπορεί να εξεταστεί εναλλακτικός τρόπος χρηματοδότησης για την άμεση έναρξη του έργου «Επέκταση και Αναβάθμιση ΧΥΤΑ Αμαρίου»;
Το πλήρες κείμενο της απάντησης του περιφερειάρχη Κρήτης προς τον περιφερειακό σύμβουλο, έχει ως εξής:
«Σε απάντηση πρόσφατης ερώτησής σας σχετικά με τον ΧΥΤΑ Αμαρίου, παρατίθενται μικρό ιστορικό και οι ενέργειες που έχουν γίνει για την επίλυση του πολύ σοβαρού προβλήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Κρήτη και συγκεκριμένα για το εν λόγω έργο.
Τονίζω, ότι η Περιφέρεια Κρήτης, επέδειξε εγρήγορση στο ζήτημα αυτό, έχοντας ήδη προχωρήσει τον Ιούλιο του 2013 στην αναθεώρηση και επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων της Κρήτης (ΠΕΣΔΑΚ), σύμφωνα με τα οριζόμενα τόσο στην Ευρωπαϊκή Νομοθεσία -Οδηγία Πλαίσιο 98/2008- όσο και την Εθνική Ν. 4042/2012. Ο εγκεκριμένος ΠΕΣΔΑΚ αποτελεί βασικό εργαλείο, για να μπορεί οποιοδήποτε έργο αφορά στη διαχείριση απορριμμάτων, να υλοποιηθεί.
Για την Αναθεώρηση του Σχεδιασμού εργάστηκαν εντατικά για περίπου 2,5 έτη, ανθρώπινο δυναμικό με εξειδίκευση και γνώση στο θέμα και για πρώτη φορά εξαντλήθηκε ο διάλογος και η διαβούλευση στην Κρήτη για ένα ζήτημα τόσο σοβαρό, γεγονός που διαφάνηκε και κατά τη λήψη της απόφασης από το Περιφερειακό Συμβούλιο με την υπερψήφισή του σχεδόν από το σύνολο των περιφερειακών συμβούλων. Ουσιαστικά ο Σχεδιασμός αυτός καθιστά την Περιφέρεια Κρήτης πρωτοπόρο στην Ελλάδα, τόσο στην αντίληψη του προβλήματος, όσο και στον τρόπο για την αντιμετώπισή του.
Η Αναθεώρηση του Σχεδιασμού έγινε με τη λογική, η λύση που θα δοθεί να απαντά ικανοποιητικά στην ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων και ταυτόχρονα να μη φέρει αντιμέτωπη την κοινωνία με την ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών. Για το λόγο αυτό οι υφιστάμενες υποδομές προκρίθηκαν σε πολλές περιπτώσεις, εξασφαλίζοντας εξ αρχής μία ετοιμότητα ως προς την ωρίμανση των έργων.
Στον αναθεωρημένο ΠΕΣΔΑ Κρήτης η Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου στο σύνολό της, εξυπηρετείται από την «Μονάδα Ολοκληρωμένης Επεξεργασίας Απορριμμάτων Αμαρίου», στην οποία εμπεριέχεται κι ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) για περίπου 10 έτη.
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) δεν αποτελούν λύση για τη διαχείριση των απορριμμάτων, δεδομένου ότι η ασφαλής διάθεση των στερεών αποβλήτων παραμένει στην τελευταία βαθμίδα της ιεράρχησης στη νομοθεσία (Ευρωπαϊκή και Εθνική) και απαιτείται πριν αυτή να έχουν εξαντληθεί όλα τα προηγούμενα (πρόληψη, μείωση επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση ενέργειας). Στο εθνικό δίκαιο (ν. 4042/2012) επιβάλλεται επιπλέον και τέλος ταφής για κάθε τόνο ανεπεξέργαστων απορριμμάτων που εισέρχονται σε ΧΥΤΑ. Για το λόγο αυτό όλες οι ενέργειες που γίνονται συντονισμένα από πλευράς Περιφέρειας, έχουν στο επίκεντρό τους την επιτυχή έκβαση ως προς την υλοποίηση της Μονάδας Αμαρίου.
Στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι και την ολοκλήρωσή της η Αμάρι Α.Ε., προέβη στην κατασκευή της ενδιάμεσης επέκτασης στο δυτικό πρανές του ΧΥΤΑ, έκτασης περίπου 5 στρεμμάτων που προβλέπεται στους περιβαλλοντικούς όρους του ΧΥΤΑ και η οποία θα εξυπηρετήσει έως τα τέλη του 2015 τις ανάγκες του Nομού.
Η Περιφέρεια Κρήτης το διάστημα από τον Ιούλιο του 2013 που εγκρίθηκε ο σχεδιασμός μέχρι και σήμερα, συνεργάστηκε στενά, στα πλαίσια προγραμματικής σύμβασης, με τον Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ), ως αρμόδιο Φορέα Διαχείρισης της Π.Ε. Ρεθύμνου, για την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών (γεωτεχνική μελέτη, τεχνική προμελέτη, μελέτη κόστους οφέλους, τεύχη δημοπράτησης) για την ωρίμανση του έργου.
Το ίδιο διάστημα επειδή υπήρξαν περιστατικά διαρροής υγρών του ΧΥΤΑ στη γύρω περιοχή, ανατέθηκε από την Περιφέρεια στο Πολυτεχνείο Κρήτης έρευνα για την πιθανή ρύπανση στην περιοχή του ΧΥΤΑ Αμαρίου, με εκτίμηση της επικινδυνότητας η οποία εμπεριείχε και πρόταση για μέτρα αποκατάστασης.
Τα αποτελέσματα της έρευνας του Πολυτεχνείου κατέδειξαν διορθωτικά μέτρα, τα οποία συμπεριελήφθησαν στις μελέτες για το έργο. Οι μελέτες ολοκληρώθηκαν και σήμερα ο φάκελος του έργου εξετάζεται ως προς τις προϋποθέσεις ένταξης.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι η Περιφέρεια Κρήτης με μεγάλη συνέπεια εργάστηκε και συνεχίζει να εργάζεται προς την κατεύθυνση της επίλυσης του προβλήματος συνολικά και όχι αποσπασματικά, με διαρκή ανησυχία ως προς τις περιβαλλοντικές διαστάσεις του».