Πέτρος Ξενάκης, Αγλαΐα Περράκη, Σοφία-Μαρία Ξενάκη, Ηρώ Ξενάκη. Τέσσερα πρόσωπα, τέσσερις καλλιτέχνες, μια οικογένεια. Ο πατέρας, η μητέρα και οι δυο κόρες τους. Μια οικογένεια από τα Χανιά, που με μέσο την τέχνη τους εκφράζονται και αλληλεπιδρούν, προσπαθώντας να κατανοήσουν το νήμα που τους ενώνει.
Ζωγράφοι οι τρεις πρώτοι, με γνωστότερο τον Πέτρο Ξενάκη αλλά εξ ίσου αξιόλογη και η Αγλαΐα Περράκη, ανερχόμενη και εξαιρετική ζωγράφος η κόρη τους Σοφία-Μαρία. Σχεδιάστρια μοναδικών κοσμημάτων η δεύτερη κόρη, η Ηρώ. Ένα σπίτι γεμάτο πινέλα, χρώματα, μέταλλα, πέτρες. Μια τετραμελής οικογενειακή ομάδα με πολύ αγάπη γι’ αυτό που κάνουν, με δημιουργία, φαντασία, με έκφραση πλήθους συναισθημάτων. Ελεύθερος κι ανεξάρτητος κάθε καλλιτέχνης, δεν επηρεάζονται ο ένας -μία από τον άλλο-άλλη. Ακόμα κι όταν το θέμα τους ταυτίζεται, το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερο, ξεχωριστό, διαφορετικό. Όπως στην περίπτωση της έκθεσης «Φως και φύση» που αυτές τις μέρες πραγματοποιείται στο Ρέθυμνο, στο Σπίτι του Πολιτισμού και πραγματικά αξίζει μια επίσκεψη και μια γνωριμία με τις εικαστικές δημιουργίες τους. Σήμερα, είναι η τελευταία μέρα της έκθεσης και η τελευταία ευκαιρία -μέχρι μια επόμενη φορά- για να δει το φιλότεχνο κοινό του Ρεθύμνου τα έργα τους.
Παρατηρώντας τα έργα ζωγραφικής που εκτίθενται, ακόμα κι αν δεν ξέρεις πως πρόκειται για τρεις διαφορετικούς ζωγράφους, το καταλαβαίνεις μέσα από την ξεχωριστή αρτιότητά τους, από την τεχνοτροπία τους, από τα χρώματα, από τα συναισθήματα που διαχέονται και τα εισπράττεις ως επισκέπτης.
Είναι η πρώτη φορά που στην έκθεση ζωγραφικής και κοσμήματος «Φώς και φύση» η οικογένεια Ξενάκη ενώνει τις καλλιτεχνικές δυνάμεις της, παρουσιάζοντας καθένας τα δικά του έργα για ένα κοινό θέμα: «Φως και φύση». Φύση που φύει. Φως που δίνει πνοή. Ένας κύκλος ζωής με συνεχόμενη ροή, όπου το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ισορροπούν και μεταμορφώνονται. Φύση που προηγείται, που εμπνέει, που παρακινεί», όπως σημειώνουν.
Η Αγλαΐα Περράκη, μας λέει γι’ αυτή την έκθεση:
«Η φύση είναι ζοφερή από μόνη της και το φως είναι αυτό που της δίνει ζωή, της δίνει χρώμα, αυτό που δημιουργεί τη γέννα. Θέλουμε να δείξουμε αυτό το πράγμα. Ο καθένας ξεχωριστά, σύμφωνα με τα βιώματά του, παρουσιάζεται σε αυτή την έκθεση και εκφράζεται μέσα από την τέχνη του. Και το αποτέλεσμα είναι πολύ διαφορετικό του ενός από του άλλου. Αλλά μέσα από την ένωσή μας, η έκθεση αυτή αποκτά και τα τέσσερα στοιχεία, δηλαδή: τη γη, το φως, τον αέρα και το νερό. Και βέβαια ένα πέμπτο στοιχείο, το μέταλλο, μέσα από το κόσμημα.
Το μήνυμά μας, μέσα από τα έργα της έκθεσης, είναι ότι η φύση προϋπάρχει από τον άνθρωπο, περιέχει γνώση και μηνύματα που εμείς πρέπει να έχουμε τα αφτιά μας και τα μάτια μας ανοιχτά να τα συλλάβουμε, να τα καταλάβουμε. Να ενωθούμε με τη φύση, να πάρουμε δύναμη από τη φύση και ταυτόχρονα να βελτιωθούμε σαν άνθρωποι ώστε να μπορέσουμε να μεταφέρουμε και στη φύση κάτι καλύτερο.
Εμείς δημιουργήσαμε μια έκθεση που θέλουμε ο κόσμος να έρθει και να χαρεί. Πιστεύω πως υπάρχει ωραία ενέργεια στο χώρο, να έρθει ο κόσμος να δει τα έργα, να μας γνωρίσει, να τον γνωρίσουμε και να υπάρξει αυτή η αμφίδρομη ανταλλαγή».
Ξεναγώντας μας η Σοφία-Μαρία Ξενάκη στην έκθεση, μας εξηγεί:
«Αυτό που κάνουμε σε αυτή την έκθεση δεν είναι μόνο να παρατηρήσουμε τη φύση αλλά να την νιώσουμε περισσότερο. Να καταλάβουμε ότι συμπάσχουμε με την φύση κατά κάποιο τρόπο. Συνήθως η δουλειά μας είναι ανθρωποκεντρική σε μεγάλο βαθμό, η δουλειά που παρουσιάζουμε αυτή τη στιγμή είναι πολύ διαφορετική. Η γραμμή των αναζητήσεών μας έχει να κάνει με την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου, με τα στάδια που περνάει μέχρι να βρεθεί σε ένα καλύτερο, επόμενο στάδιο. Παρατηρούμε λοιπόν εδώ, στην έκθεση, ότι η φύση συμπάσχει αλλά και προηγείται, δίνει και το παράδειγμα. Μας δείχνει πως ας πούμε μπορούμε να εξελιχτούμε».
Ρωτάμε την Σοφία-Μαρία αν οι τρεις ζωγράφοι της οικογένειας τυχαία συμπίπτουν στα θέματά τους, όπως στην συγκεκριμένη έκθεση, ή αν αυτό γίνεται στοχευμένα: «Στοχευμενα δεν έχει γίνει ποτέ. Τυχαίνει όμως. Όπως έτυχε σε αυτήν την περίπτωση να ασχοληθούμε με το θέμα της φύσης. Πολύ συχνά συμπίπτουν τα θέματά μας. Κι αυτό συμβαίνει επειδή μας απασχολούν τα ίδια πράγματα. Μιλάμε για τις ίδιες αλήθειες κατά κάποιο τρόπο που είναι οικουμενικές αν θέλετε. Παρόλα αυτά, τα έργα μας είναι πολύ διαφορετικά», απαντάει.
Στα έργα της Σοφίας-Μαρίας που εκτίθενται, κυριαρχεί η θάλασσα. Γιατί; την ρωτάμε: «Η θάλασσα για μένα ήταν η αφορμή να μιλήσω για μια ακόμα φορά για την κίνηση, για τον αέρα για το φως. Το νερό είναι μεν η αφορμή, όμως αυτό που θέλω να δείξω μέσα από τα συγκεκριμένα έργα είναι τι συμβαίνει με το φως όταν πέφτει στο νερό. Να του δώσω κατά κάποιο τρόπο μια μεταφυσική διάσταση» λέει.
Η Ηρώ Ξενάκη, δεν ακολούθησε την ζωγραφική αλλά την τέχνη του σχεδιασμού κοσμήματος. Κάθε κόσμημα είναι μοναδικό, δεν κοπιάρει το σχέδιο που εμπνέεται σε περισσότερα «κομμάτια». Δουλεύει το μέταλλο και του δίνει ζωή, του δίνει ψυχή. Μια διαδικασία που την γοητεύει.
Μας λέει για την τέχνη της και την σειρά κοσμημάτων που παρουσιάσει στην έκθεση «Φως και φύση»:
«Ανέκαθεν εμένα μου άρεσε το κόσμημα. Μου άρεσε αυτή η τέχνη, κυρίως επειδή βάζω πιο πολύ τα χέρια μου. Συμμετέχω ολόκληρη σε αυτό. Ζωγράφιζα κάτι και δεν μου έφτανε, ήθελα κάτι ακόμα. Μου αρέσει που είναι πιο μικρό, ότι μπορώ να το φοράω πάνω μου και με ελκύει το γεγονός ότι παίρνω μια ύλη πολύ σκληρή, την καίω, την λιώνω και δημιουργώ ένα κόσμημα.
Η συγκεκριμένη σειρά, είναι εμπνευσμένη από τη φύση. Χρησιμοποιώ ως βάση μου τα λουλούδια. Οι πέτρες από μόνες τους είναι το φως έτσι και αλλιώς. Είναι όλα φτιαγμένα στο χέρι. Το καθένα είναι τελείως διαφορετικό και δεν υπάρχει δεύτερο όμοιό του.
Μου αρέσει ο συνδυασμός της πέτρας που μπαίνει μέσα της το φως, βγάζει την ψυχή ας πούμε από ένα λουλούδι, βάζει ψυχή μέσα στη φύση, βάζει μέσα της χρώματα. Ενώ έχω χρησιμοποιήσει το μέταλλο που είναι ένα σκληρό υλικό, του δίνω μια φόρμα τέτοια ώστε να εκφράσει κάτι τόσο ευαίσθητο»
«Το ταλέντο από μόνο του δεν αρκεί. Χρειάζεται πολλή δουλειά»
Οι γονείς, όσο καλοί ζωγράφοι κι αν είναι, δεν μπορούν να «δημιουργήσουν» ένα ακόμα ζωγράφο αν δεν υπάρχει ταλέντο. Και η Σοφία-Μαρία Ξενάκη, είναι φανερό πως κληρονόμησε το ταλέντο, πως γεννήθηκε μ’ αυτό. Την ρωτάμε αν το ταλέντο της αυτό καθαυτό που την οδήγησε στο δρόμο της ζωγραφικής ή αν οι ζωγράφοι γονείς της επηρέασαν την εξέλιξή της. Και απαντάει:
«Δεν μπορώ να απαντήσω εγώ για το ταλέντο μου. Εκείνο που ξέρω σίγουρα είναι ότι ανέκαθεν αγαπούσα πάρα πολύ τη ζωγραφική. Αυτό δεν είχε να κάνει μόνο με τα ερεθίσματά μου ή με την προτροπή των γονιών μου αλλά για το ότι ένιωθα μεγάλη λαχτάρα προς αυτό το πράγμα. Ήξερα από πολύ μικρή ότι αυτός είναι ο δρόμος μου. Η αδερφή μου ακολούθησε διαφορετικό δρόμο. Ενώ και η ίδια είχε κλίση στη ζωγραφική, επέλεξε κάτι διαφορετικό.
Πιστεύω όμως ότι ταλέντο και δουλειά είναι ο συνδυασμός. Νομίζω ότι κάποιοι άνθρωποι έχουν ταλέντο σε διάφορα πράγματα. Αυτό από μόνο του όμως δεν λέει κάτι, εξαρτάται από το πόσο θα το δουλέψεις. Οι γονείς μου ναι, φυσικά και με βοήθησαν σ’ αυτήν την κατεύθυνση. Τα ερεθίσματα που είχα από μικρή απ’ αυτούς έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή μου. Εξ άλλου τους είχα και δασκάλους μου μέχρι τα 18 μου χρόνια που πήγα στην Σχολή Καλών Τεχνών».
Πως συμβιώνουν τέσσερις καλλιτέχνες μέσα σε μια οικογένεια; Η Σοφία-Μαρία, απαντά: «Είναι όμορφο το γεγονός ότι οτιδήποτε, τις αναζητήσεις που έχουμε, τους προβληματισμούς, μπορούμε να τους συζητάμε ανοιχτά ανά πάσα στιγμή. Αυτό νομίζω είναι πολύ σημαντικό. Το έχουμε μεγάλη ανάγκη όλοι οι καλλιτέχνες. Γι’ αυτό και ακολουθούμε αυτή τη διαδρομή, δηλαδή το να εκφραστούμε είναι το πιο σημαντικό. Σε εμάς, είναι πάρα πολύ βασικό το να μπορείς να μιλήσεις σε κάποιους ανθρώπους και να σε καταλάβουν. Και για το έργο αλλά και για του λόγους για τους οποίους ζωγραφίζεις και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι ανά πάσα στιγμή. Κατά τ’ άλλα, τεχνικά δηλαδή, έχουμε μεγάλες διαφορές. Καθένας προσεγγίζει το θέμα του πολύ διαφορετικά. Κι αυτό όμως επίσης είναι πολύ ενδιαφέρον γιατί υπάρχει ένας διάλογος, βλέπουμε κάτι διαφορετικό, βλέπουμε το ίδιο θέμα με διαφορετική ματιά».
Τι είναι η ζωγραφική για την Σοφία-Μαρία Ξενάκη; «Εκφράζομαι, λυτρώνομια. Είναι η ψυχοθεραπεία μου. Μου δίνει και μεγάλη χαρά, που κι αυτό είναι βασικό στην ζωή μας» απαντά.
Ζητήσαμε από την Αγλαΐα Περράκη, να μας πει από την πλευρά της πως προέκυψε και το κοινό χαρακτηριστικό που συνδέει όλη την οικογένεια είναι η ίδια τέχνη.
«Τα παιδιά είχαν από πολύ μικρά ταλέντο, αλλά δεν τα «σπρώξαμε» να κάνουν κάτι. Επέλεξαν οι ίδιες τον δρόμο τους. Θα μπορούσαν να επιλέξουν ότι ήθελαν. Πιστεύω ήταν αρκετά συνειδητοποιημένες από πολύ μικρές και τελικά συνειδητοποίησα και εγώ αργότερα ότι το χρειάζονταν αυτό το πράγμα. Χρειάζονταν την τέχνη για να μπορέσουν να ισορροπήσουν και να εκφραστούν. Δεν θα μπορούσαν να κάνουν κάτι άλλο νομίζω. Αλλά όταν βλέπεις έναν άνθρωπο ο οποίος κάνει κάτι κι έχει χαρά για αυτό, σημαίνει ότι είναι στο δρόμο του. Δηλαδή όταν νιώθεις χαρά και μέσα από την τέχνη εκφράζεσαι, γνωρίζεις τον εαυτό σου και προχωράς σαν άνθρωπος και σαν ψυχή. Αυτό είναι νομίζω και το ζητούμενο».
Πόσο δύσκολο είναι στην εποχή μας να κάνει κάποιος τέχνη και να βιοπορίζεται απ’ αυτήν;
Η Αγλαΐα Περράκη, λέει:
«Οι συνθήκες δεν βοηθάνε όμως αυτό είναι και καλό και κακό. Νομίζω ότι θα μείνουν στο χώρο αυτοί που πραγματικά το αγαπάνε. Γιατί από μόνη της η ζωή πια, κάνει ένα ξεσκαρτάρισμα και πιστεύω ότι τώρα είναι η εποχή που πρέπει να δώσεις ότι καλύτερο. Όχι να κάνεις έκπτωση. Να προχωρήσεις πιο πολύ, να βάλεις τα δυνατά σου, να γίνει κάτι ακόμα πιο καλό γιατί και ο κόσμος το έχει ανάγκη.
Δεν είναι όμως παλιά. Καμιά σχέση με δέκα χρόνια πριν, όταν γινόταν οι εκθέσεις και αν είχες ωραία έργα τα ξεπουλούσες. Τώρα αναγκάζεσαι και μπαίνεις σε μια εσωστρέφεια που θα γίνει εξωστρέφεια μετά. Δηλαδή προσπαθείς να βρεις πράγματα από τον εαυτό σου, να μπεις σε μια συνείδηση. Υπάρχει μια εσωστρέφεια στους καλλιτέχνες ακόμα πιο μεγάλη νομίζω, για ν’ αναγκαστούν να βγάλουν ακόμα πιο πολλά πράγματα. Κι αυτό νομίζω ότι είναι το θετικό κομμάτι. Και για μένα, η τέχνη πρέπει να περνάει μηνύματα. Να ανοίγει ένα παράθυρο θετικό».
Στο ίδιο ερώτημα απαντάει η Σοφία-Μαρία, λέγοντας: «Σίγουρα τα πράγματα δεν είναι εύκολα αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Όμως νομίζω για καμιά ειδικότητα δεν είναι εύκολα. Σίγουρα περνάμε κρίση, παρόλα αυτά για μένα η τέχνη συμβαίνει φυσικά. Δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο. Οπότε όταν κάτι είναι αληθινό, όταν πηγάζει από μέσα σου και έρχεται με τέτοια ορμή, νομίζω ο τρόπος βρίσκεται να επιβιώσεις μέσα από αυτό, να βιοποριστείς. Η άκρη βρίσκεται. Δεν σταματάμε να δημιουργούμε έτσι και αλλιώς».
Σημ.: Η έκθεση «Φως και Φύση» θα είναι ανοιχτή για το κοινό σήμερα, τελευταία μέρα τις ώρες: 10:00 – 14:00 και 18:00- 21:00.
