Γνωρίζοντας πολύ καλά τις δυνατότητες του πατέρα του σαν λυράρη δεν θέλησε να μάθει και ο ίδιος λύρα. Αντιθέτως σκέφτηκε και πολύ σωστά κατά την γνώμη μου να μάθει κάποιο όργανο που δεν έπαιζε ο πατέρας του όπως το πιάνο. Ο πατέρας του στάθηκε δίπλα του διακριτικά αφήνοντάς τον να ανοίξει τον δικό του δρόμο, είχαν μάλιστα κάνει μαζί πετυχημένη συνεργασία σε δισκογραφία αφήνοντας σημαντικό έργο. Συναντηθήκαμε πρόσφατα και είχαμε μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης.
Μάνο χαίρομαι που σε βλέπω τακτικά στο Ρέθυμνο και πολύ περισσότερο που συμμετέχεις σε παρέες μερακλίδικες που συνεχίζουν να γίνονται εδώ. Μίλησέ μου για το Ωδείο «Κώστας Μουντάκης» που ίδρυσες στην μνήμη του πατέρα σου.
Και εγώ χαίρομαι Γιώργο, διότι όπως γνωρίζεις αγαπώ πάρα πολύ την Κρήτη και το Ρέθυμνο έχοντας τόσα βιώματα και δέσιμο από την παιδική μου ηλικία. Ο αείμνηστος πατέρας μου ξεκίνησε τη διδασκαλία της λύρας στα Ωδεία των μεγάλων πόλεων της Κρήτης δίνοντας την ευκαιρία σε πολλούς νέους να ξεκινήσουν κάτω από την καθοδήγησή του να μαθαίνουν λύρα και σήμερα πολλοί από αυτούς να είναι καταξιωμένοι λυράρηδες και δάσκαλοι της λύρας. Στον χώρο της κατοικίας μας στον Σταυρωμένο Ρεθύμνου είχε παραχωρήσει το δεύτερο κτίριο για να γίνονται συνέδρια του πανεπιστημίου για θέματα της μουσικής παράδοσης της Κρήτης. Τον χώρο αυτό το 1996 (τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του) πήρα και ίδρυσα στη μνήμη του το Ωδείο «Κώστας Μουντάκης», το οποίο πήγε πάρα πολύ καλά και έβγαλε πολλούς και καλούς μουσικούς που σήμερα ασχολούνται επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά με την κρητική μουσική. Σήμερα είμαι στην ευχάριστη θέση να βλέπω μαθητές μας, όπως είναι ο Μιχάλης Παυλάκης και ο Τζανής Τζανιδάκης, να είναι οι ίδιοι πετυχημένοι δάσκαλοι και να συνεργάζονται με ζήλο με το Ωδείο. Η εποχή βέβαια σήμερα με την ύφεση που υπάρχει δεν ευνοεί τις μετακινήσεις των μαθητών από μακρινά χωριά του Ρεθύμνου προς τον Σταυρωμένο, οπότε σε συνεργασία με τους πολιτιστικούς συλλόγους αποφασίσαμε να διευρύνουμε τη διδασκαλία του Ωδείου σε μεγάλα χωριά όπως είναι το Πέραμα, το Σπήλι, και η Αλφά που είναι και η γενέτειρα του πατέρα μου. Αυτό το θεωρώ μια πολιτιστική ανάπτυξη και μια ευκαιρία σε πολλά παιδιά να ασχοληθούν με την μουσική άσχετα αν θέλουν ή μη να ακολουθήσουν το επάγγελμα του μουσικού.
Πολύ ωραία η ιδέα σας Μάνο και εύχομαι να έχει μεγάλη απήχηση, διότι, όπως είπες, το σημαντικό είναι να ασχοληθεί κάποιος με την μουσική και στην πορεία θα δει αν μπορεί να συνεχίσει επαγγελματικά. Μπορεί να διδαχθεί εκτός από λύρα και άλλα όργανα;
Φυσικά, στο Ωδείο μπορεί ο μαθητής να διδαχτεί εκτός από λύρα και πολλά άλλα όργανα κρητικής μουσικής ή μη, καθώς επίσης βυζαντινή μουσική και θεωρία. Σύμφωνα με το υπουργείο αν συνδυάσει κάποιος πτυχίο βυζαντινής μουσικής με πτυχίο κάποιου παραδοσιακού οργάνου αυτόματα αναδεικνύεται το παραδοσιακό όργανο.
Σήμερα Μάνο, όπως βλέπουμε, το κράτος με τα τεράστια οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει αναγκάζεται να κάνει περικοπές στην εκπαίδευση εκτός από άλλους νευραλγικούς τομείς όπως η υγεία, η αστυνόμευση κλπ. Έτσι το Μουσικό Γυμνάσιο του Ρεθύμνου έχει αποδυναμωθεί σε βαθμό που πλέον δεν μπορεί ένας μαθητής να μάθει ένα όργανο. Πως το κρίνεις αυτό πρώτον και δεύτερον θεωρείς ότι ο δικός σας ρόλος αναβαθμίζεται;
Εμείς έχουμε υποχρέωση είτε το κράτος βρει την «περπατησιά» του είτε όχι, να δώσουμε τη σωστή αγωγή στον μαθητή και την σωστή εκπαίδευση στην μουσική. Παίζει σπουδαίο ρόλο τι ενδιαφέρον θα δείξουμε, με πόση αγάπη και σεβασμό θα μεταφέρουμε τις γνώσεις και εμπειρίες μας και όχι απλά να κάνουμε μια τυπική διδασκαλία. Το πτυχίο που παίρνουν οι μαθητές μας έχει μεγάλη βαρύτητα, διότι οι εξετάσεις καθορίζονται από το υπουργείο που έχει την επίβλεψη, γι’ αυτό άλλωστε λεγόμαστε Ωδείο, αλλιώς θα λεγόμαστε μουσική σχολή ή μουσικό εργαστήριο. Όσον αφορά τις περικοπές που γίνονται και στην μουσική εκπαίδευση από την πολιτεία αυτό είναι πολύ λυπηρό, αλλά δυστυχώς αυτή την εποχή, που η χώρα βρίσκεται υπό την επίβλεψη των δανειστών της δεν βλέπω να βελτιώνεται αν δεν υπάρξει ένα σημάδι ανάκαμψης.
Μάνο ευχαριστώ για τις ενδιαφέρουσες απόψεις και θέσεις σου. Τα σημερινά παιδιά που δεν έχουν τα βιώματα των παλιών πως ανταποκρίνονται;
Πολύ σωστή και σημαντική ερώτηση. Ναι είναι γεγονός ότι πολλά σημερινά παιδιά στην ηλικία των 8-12 ετών που συνήθως αρχίζουν να έρχονται σε επαφή με την λύρα, το λαούτο ή το μαντολίνο δεν έχουν ζήσει την εποχή της καντάδας, της αποσπερίδας ακόμα και της παρέας, όπως παλιά. Αν λοιπόν δεν τους μεταφέρεις το κλίμα εκείνης της εποχής, δεν τους εξηγήσεις γιατί γίνονταν οι καντάδες, τα ξενύχτια κάτω από τα παραθύρια των κοριτσιών, την εποχή του τρύγου, του θερισμού, της συγκομιδής ελαιοκάρπου κλπ. είναι φυσικό να δυσκολευτούν να μπούνε στο νόημα. Σήμερα το ένα παιδί από το άλλο επηρεάζεται και έτσι αν ένας φίλος αρχίζει να μαθαίνει μαντολίνο, ας πούμε, που είναι το όργανο που δεν χρειάζεται συνοδεία άλλων οργάνων παρασύρει εντός εισαγωγικών και τους φίλους του να μάθουν. Μετά ο σεβντάς ο οποίος υποκινεί την καντάδα δεν χάθηκε, ούτε θα χαθεί. Είναι η κινητήριος δύναμη της ζωής μας και θα παραμένει πάντα πιστεύω.
Ωραία, Μάνο ευχαριστώ πολύ για αυτή την συζήτηση, που δίνει την ευκαιρία και στους γονείς που ενδιαφέρονται να στείλουν τα παιδιά τους να μάθουν λύρα ή άλλο μουσικό όργανο να ενημερωθούν ότι το Ωδείο «Κώστας Μουντάκης» έρχεται κοντά τους αντί να πηγαίνουν αυτοί στον Σταυρωμένο που είναι βέβαια η βάση. Εύχομαι καλή συνέχεια σε εσένα και στους δάσκαλους σου που τους γνωρίζω προσωπικά και είναι εκτός από άριστοι λυράρηδες και σπουδαίοι άνθρωποι που έχουν τον τρόπο να μεταδώσουν τις γνώσεις τους.
Γιώργο ευχαριστώ πολύ με την σειρά μου εσένα (για όσα από την πλευρά σου προσφέρεις στους νέους) και τα Ρεθεμνιώτικα Νέα για την ευκαιρία που μου δίνετε να αναφερθώ στο Ωδείο, στο έργο του και στο νέο άνοιγμα που κάνουμε στην κοινωνία και στους αγαπητούς μας συμπατριώτες, τους οποίους ευχαριστώ ιδιαιτέρως από τα βάθη της καρδιάς μου για την πολυετή στήριξή τους. Ευχαριστώ επίσης τους δάσκαλους μουσικής που διδάσκουν σήμερα ή δίδαξαν στο παρελθόν για όσα σημαντικά έδωσαν και δίνουν στους μαθητές. Οι γονείς και τα παιδιά που ενδιαφέρονται μπορούν να έρχονται σε επαφή μαζί μας και εμείς θα κάνουμε το καλύτερο δυνατόν, ώστε οι μαθητές μας (από 8 έως… 88 ετών) να μαθαίνουν σωστά εκτός από μουσική, τα ήθη, έθιμα και τον πολιτισμό μας.
