Έτσι ξεκίνησε το ταξίδι της η Εστία πότε σε ήρεμες και πότε σε φουρτουνιασμένες θάλασσες.
Στα πενήντα χρόνια λειτουργίας του Ιδρύματος δεν αποτυπώνεται μόνο η ιστορία της αλλά και όλοι εκείνοι οι φορείς, τα πρόσωπα και οι εργαζόμενοι που δημιούργησαν, στήριξαν και ανέπτυξαν την Εστία όλα αυτά τα χρόνια.
Είναι σημαντικό για όλους τους Κρητικούς, όπου κι αν βρίσκονται, να ενημερωθούν πως αυτή η δομή δημιουργήθηκε και πως όλα αυτά τα χρόνια λειτούργησε αλλά και να καταλάβουν τι θα κρίνει το μέλλον της, ιδιαίτερα στις δύσκολες μέρες που όλοι βιώνουμε σήμερα.
Η εστία είναι απότοκο του μεταπολεμικού ονείρου για έμπρακτη προσφορά στους νέους σπουδαστές, που για οικονομικούς λόγους δυσκολεύονται να σπουδάσουν.
Αυτή η δύναμη καθόρισε όλη την πενηντάχρονη πορεία της, με αποτέλεσμα να προσφέρει γενιές και γενιές αποφοίτων, συμβάλλοντας όχι μόνο στην ανάπτυξη της Κρήτης αλλά και ολόκληρης της χώρας μας.
Η Κρητική Εστία δεν βοήθησε μόνο στις σπουδές τους Κρητικούς σπουδαστές, αλλά προσπαθούσε να διαμορφώσει νέους και νέες που για πρώτη φορά έφευγαν από τα σπίτια τους για να σπουδάσουν με έμφαση στον Κρητικό πολιτισμό και την κρητική φιλοξενία, ζώντας σε ένα μεγάλο κρητικό σπίτι με έντονο άρωμα από την Κρήτη.
Όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας της προσπάθησε να παντρέψει την παιδεία, την εκπαίδευση, την κρητική φιλοξενία, την ισότητα μεταξύ των δυο φύλων.
Κύρια όμως κάνει πράξη την κρητική φιλοξενία, όπως λέει και στη μαντινάδα η κ. Αντωνία Μηλογιανάκη:
Με λόγια, με έργα, με ανθρωπιά σε Ανατολή και Δύση
Ο κρητικός στο σπίτι του θα σε φιλοξενήσει.
Η δεύτερη πεντηκονταετία βρίσκει την Εστία σε μια δύσκολη περίοδο και η συνέχεια λειτουργία της έχει σχέση με τη συναίνεση, τη συμμετοχικότητα και τη συνεργασία από όλους άτομα, φορείς, εργαζόμενους τους τέως και νυν οικότροφους, τις οικογένειές τους με ένα και μοναδικό στόχο να συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες της.
Από την εποχή της συλλογής του λαδιού στα χωριά της Κρήτης για το Ίδρυμα μέχρι την πρόσφατη ανακαίνιση του κτιρίου της Στράβωνος και του κλεισίματος του κτιρίου της Εριφύλης, είναι ακόμα πιο επίκαιρο το ποίημα του ποιητή Κωστή Παλαμά:
Παιδί το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις
Όπως το βρεις και όπως το δεις να μην το παρατήσεις
Σκάψε το ακόμα πιο βαθειά και φραξε το πιο στέρια
Και πλούτισε τη χλόη του και πλάτυνε τη γη του.
