Την Δευτέρα 18 Αυγούστου, στην βόρεια αυλή του καθεδρικού ναού του Ρεθύμνου, έγινε η παρουσίαση του νέου (31ου στη σειρά) βιβλίου του πολύ δραστήριου και πολυγραφότατου Σχολικού Συμβούλου Χάρη Στρατιδάκη. Πρόκειται για εκδοτική επιτυχία της «Γραφοτεχνικής».
Η σημειολογία του χώρου είναι πολύ ενδιαφέρουσα, επειδή εκεί γύρω υπήρχαν, επί σειρά δεκαετιών τα εκπαιδευτήρια της Πόλης των Γραμμάτων.
Πλήθος κόσμου παρακολούθησε την παρουσίαση, επειδή και το θέμα του βιβλίου είναι σημαντικό, αλλά και ο συγγραφέας πολύ γνωστός για την ποιότητα και αξιοπιστία της γραφής του.
Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα συστηματικής έρευνας δεκαπέντε τουλάχιστον ετών σε ιστορικά κείμενα, μαρτυρίες έγκυρων πηγών, αναμόχλευσης λειψάνων από σεισμούς, πυρκαγιές, πολεμικές επιχειρήσεις, καταστροφές (Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα 1538, Ουλούτζ Αλή 1571, Γερμανών 1941), για τα αίτια των καταστροφών. Η αλλαγή χρήσης των μνημείων είναι άλλη μια αιτία καταστροφής τους. Η αλλαγή της αντίληψης-νοοτροπίας των κατοίκων της πόλης του Ρεθύμνου διαχρονικά σε σχέση με τα μνημεία είναι άλλη μια σημαντική αιτία φθοράς-καταστροφής, όπως εύστοχα αποδεικνύει με σειρά παραδειγμάτων (κιόσκια, βενετσιάνικο ρολόι, πλατείες) ο συγγραφέας.
Στο βιβλίο παρουσιάζονται πολλά στοιχεία, εντελώς άγνωστα στον πολύ κόσμο μέχρι σήμερα, σε σημείο που εύκολα διερωτάται ο αναγνώστης: είναι δυνατόν να αγνοούμε τόσα πολλά και σπουδαία για τον τόπο στον οποίο ζούμε, στη γειτονιά, στο διπλανό σπίτι ή και κάτω από τα θεμέλια του σπιτιού μας.
Οι φωτογραφίες που υπάρχουν παράλληλα με το κείμενο, είναι η αψευδής μαρτυρία αλλά και η πειστική τεκμηρίωση των αναγραφομένων. Και είναι πολλές, δεκάδες, ορισμένες δε δημοσιεύονται για πρώτη φορά.
Το νέο βιβλίο του Χάρη Στρατιδάκη είναι ένα είδος requiem (θρήνου, παραπόνου) για την απώλεια τόσων μνημείων του Ρεθύμνου. Είναι όμως ταυτόχρονα παρηγορητικό, επειδή δίδει γνώσεις, οι οποίες οδηγούν στη γνώση ότι μπορούν οι καταστροφές που γίνονται από τον ανθρώπινο παράγοντα (άγνοια, συμφέροντα, νεοπλουτικοί εγωισμοί) να περιοριστούν στο μέλλον. Πρόκειται για την παιδαγωγική (ανθρωποαγωγική) στόχευση του βιβλίου, την οποία θεωρώ πολύ σημαντική και εύστοχα αναδυόμενη από τις 314 σελίδες του, που διατρέχουν την ιστορική ζωής της πόλης.
Ιδιαίτερα βοηθούν τον αναγνώστη τα ευρετήρια που υπάρχουν στο τέλος του βιβλίου. Πρόκειται για τέσσερα ευρετήρια, όλα αλφαβητικά: ευρετήριο εξαφανισμένων μνημείων του Ρεθύμνου, της υπαίθρου του Ρεθύμνου, της υπόλοιπης Κρήτης και ευρετήριο προσώπων. Έτσι ο αναγνώστης μπορεί με άνεση να ανατρέξει στις αντίστοιχες σελίδες, για να λύσει οποιαδήποτε στιγμή την όποια απορία του.
Εκτιμώ ότι το βιβλίο αυτό συμβάλλει ουσιαστικά στη μελέτη και γνωριμία με το παρελθόν και το παρόν του τόπου μας. Αν δεν λάβομε υπόψη μας ότι όσο περισσότερο γνωρίζει κάποιος τον τόπο και την ιστορία του, τόσο περισσότερο τον αγαπά και τον προστατεύει, θα σταθμίσουμε την αξία του βιβλίου. Γι’ αυτό είναι αξιέπαινη η χειρονομία του Συλλόγου Κατοίκων της Παλιάς Πόλης να αναλάβει τη δαπάνη της έκδοσης του πολύ χρήσιμου για το Ρέθυμνο πονήματος του Χάρη, ο οποίος παραχώρησε τα δικαιώματά του στον Σύλλογο και στους Ρεθεμνιώτες.
* Ο Θεόδωρος Πελαντάκης είναι φιλόλογος
