Το ιώδιο υπάγεται στην ομάδα των ιχνοστοιχείων που είναι άκρως απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Είναι ένα από τα μη μεταλλικά στοιχεία- αλογόνα το οποίο έχει ιώδες χρώμα, από το οποίο προήλθε και το όνομα του. Ο οργανισμός το χρησιμοποιεί μέσω του θυρεοειδούς αδένα για την παραγωγή θυρεοειδών ορμονών, οι οποίες διασφαλίζουν την καλή λειτουργία των κυττάρων του σώματος. Το ιώδιο δεν παράγεται στον οργανισμό γι’ αυτό και πρέπει να το λαμβάνομε εξωγενώς μέσω της διατροφής.
Μία ακόμη χρήση του ιωδίου είναι ο καθαρισμός των πληγών του σώματος, ακόμη και ο καθαρισμός – απολύμανση του νερού.
Διαδικασία απορρόφησής του – σημασία του
Το ανόργανο ιώδιο απορροφάται δραστικά και αποτελεσματικά, ενώ το οργανικά δεσμευμένο ιώδιο απορροφάται σε μικρότερο βαθμό. Το ιώδιο συμβάλλει μεταξύ άλλων στη φυσιολογική και εύρυθμη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, στον οποίο παράγονται οι θυρεοειδείς ορμόνες, ένα δε μικρότερο ποσοστό εγκαθίσταται στους σιελογόνους και γαστρικούς αδένες. Η απέκκριση του ανόργανου ιωδίου επιτελείται κυρίως μέσω των ούρων και ένα μικρότερο μέσω των κοπράνων.
Επίσης το ιώδιο συμβάλλει καθοριστικά στη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος και κατ’ επέκταση στις γνωστικές διεργασίες και την πνευματική διαύγεια. Ακόμη συμβάλλει στην υγεία του δέρματος.
Το γεγονός όπως προαναφέρθηκε ότι βοηθάει την επούλωση των πληγών του σώματος, πολλές δε κρέμες του δέρματος περιέχουν ιώδιο ως βασικό ή συμπληρωματικό συστατικό τους.
Επίσης χρησιμοποιείται με τη μορφή στοματικού διαλύματος για διάφορες στοματικές λοιμώξεις.
Τι προκαλεί η έλλειψη ιωδίου
Η ανεπάρκεια ή η έλλειψη ιωδίου στους ενήλικους οδηγεί σε βροχοκύλη και υποθυρεοειδισμό. Έχει επίσης συνδεθεί με την αύξηση σωματικού βάρους, την κατάπτωση, τις διακυμάνσεις της διάθεση, της τριχόπτωσης και της ξηροδερμίας. Η ανεπάρκεια ιωδίου στην εγκυμοσύνη είναι ένα μεγάλο πρόβλημα στην δημόσια υγεία, καθώς αναγνωρίζεται ως αιτία εγκεφαλικής βλάβης στα βρέφη, λόγω της ανεπάρκειας πρόσληψης από μητέρες και βρέφη, καθόσον παίζουν μεγάλο ρόλο οι θυρεοειδείς ορμόνες της μητέρας.
Τι προκαλεί η υπερβολική κατανάλωση ιωδίου
Η υπερβολική κατανάλωση ιωδίου και οι υψηλές δόσεις στο σώμα ενδέχεται επίσης να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό δηλ. την υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Από ό,τι αναφέρεται σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να προκύψει κάποια μορφή καρκίνου.
Οι ημερήσιες ανάγκες σε ιώδιο
Ένα κουταλάκι του γλυκού περίπου χρειάζεται την ημέρα ο άνθρωπος , αλλά επειδή το ιώδιο δεν μπορεί να αποθηκευτεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα, είναι απαραίτητο να προσλαμβάνεται καθημερινά σε μικρές ποσότητες.
Οι συνιστώμενες διαιτητικές προσλήψεις του ιωδίου είναι:
• 1-8 ετών 90mg/ημέρα
• 9-13 ετών 120mg/ημέρα
• 14 ετών και άνω 150mg/ημέρα
• Έγκυος 220mg/ημέρα
• Γαλουχία 290mg/ημέρα
Σε ποια τρόφιμα μπορούμε να το βρούμε
Όπως αναφέρθηκε το 90% προσλαμβάνεται από τις τροφές και το 10% από το νερό. Το ιώδιο των τροφίμων βασικά προέρχεται από το έδαφος.
Τα τρόφιμα είναι:
– Τα θαλασσινά, τα ψάρια αλμυρού νερού (κολιός, μπακαλιάρος) και τα φύκια.
– Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι καλές πηγές ιωδίου, λόγω των ιωδιούχων τροφών εκτροφής των ζώων.
– Το ιωδιούχο αλάτι είναι από τα πιο αποτελεσματικά και φθηνούς τρόπους εισαγωγής του ιχνοστοιχείου στη διατροφή.
– Τα λαχανικά όπως η αγκινάρα, το σπανάκι, η σόγια, τα γογγύλια, οι πατάτες, τα όσπρια, τα μπιζέλια, τα φασόλια, το καλαμπόκι, το μπρόκολο και το κουνουπίδι περιέχουν ιώδιο που απορροφάται από το έδαφος.
– Τα φρούτα όπως η φράουλα, το σύκο, ο ανανάς, το μήλο, η καρύδα, το γκρέιπφρουτ, το ακτινίδιο, το μάνγκο, οι χουρμάδες και τα βερίκοκα.
– Τα μπαχαρικά όπως η κανέλα και μαύρο και άσπρο πιπέρι.
