Η συμπόρευση της τροφής και ιατρικής προϋπήρχε από αρχαιότατους χρόνους. Στην αρχή προϋπήρχε η σχέση δοκιμής-λάθους. Με το πέρασμα του χρόνου διαπίστωσε ότι αυτή η σχέση τροφής-ιατρικής (υγεία) γινότανε όλο και πιο αποτελεσματική. Μάλιστα αυτή την σχέση από την αρχή την διαπίστωσαν οι λεγόμενοι θεραπευτές και οι μάγοι της φυλής, η δε γνώση περνούσε από στόμα σε στόμα και γενικά από γενιά σε γενιά. Όμως με την έλευση κάποιων σημαντικών ανθρώπων – φιλοσόφων, όπως ο Ιπποκράτης, τις ιατρικές αυτές διαπιστώσεις, τις θεμελίωσε στην ιατρική επιστήμη, η οποία γεννήθηκε από την καταγραφή αυτών των παρατηρήσεων, σχέσεων συμπτωμάτων υγείας – διατροφής και θεραπειών.
Οι εμπειρικοί γιατροί από την αρχαιότητα, θεράπευαν χρησιμοποιώντας βότανα της Ελληνικής φύσης, καταγράφοντας παράλληλα τις ιδιότητες των και την προτεινόμενη χρήση των. Στην συνέχεια ενσωμάτωναν και αναδείκνυαν τις φαρμακευτικές ιδιότητες των διαφόρων άλλων τροφών, που σε συνδυασμό τους, έπρεπε να μαγειρευτούν.
Ο Ιπποκράτης έλεγε πως αν οι άνθρωποι διατρέφονταν και ζούσαν σωστά δεν θα υπήρχαν αρρώστιες.
Η εν λόγω άποψη είναι απόλυτα σωστή, όπως ισχύει και αναγνωρίζεται την σημερινή εποχή για τον σύγχρονο άνθρωπο, ότι εφόσον διατρέφεται σωστά και ακολουθεί ένα σωστό τρόπο ζωής, όπως αποφυγή κατάχρησης αλκοολούχων ποτών, ολονύκτιες διασκεδάσεις με περιορισμό τον ύπνο και φυσικά να ασκείται τακτικά.
Δεν υπήρχε τροφή στο ελληνικό διαιτολόγιο που να μην είχε με κάποιο τρόπο ιατρική εφαρμογή. Μάλιστα όταν ρωτήθηκε ο Δημόκριτος πως θα μπορούσαν οι άνθρωποι να ζήσουν χωρίς αρρώστιες και για πολλά χρόνια, απάντησε «για ότι ταλαιπωρεί τον άνθρωπο εξωτερικά, να χρησιμοποιεί ελαιόλαδο και για εσωτερικά προβλήματα μέλι».
Η αρχαία ιατρική εφαρμοζόταν ήδη από την στιγμή που ο άνθρωπος ήταν έμβρυο. Συγκεκριμένα ο Αριστοτέλης αναφέρθηκε αναλυτικά από την τεκνοποιία και την διατροφή των εγκύων μέχρι την άμβλωση. Συμβούλευε τις εγκύους να ασκούνται συχνά, να διατρέφονται σωστά και να περιορίζουν την κατανάλωση του οίνου. Όταν δε συνέτρεχαν λόγοι άμβλωσης, χρησιμοποιούσαν διάφορα αφεψήματα βοτάνων.
Οι γιατροί ή οι έμπειρες μαίες καθάριζαν τα νεογέννητα με νερό, επειδή πίστευαν για την εποχή εκείνη ότι ερχόταν σε αρμονία με τη φύση του ανθρώπου. Στην Σπάρτη αυτός ο καθαρισμός γινόταν με οίνο, προκειμένου να αποφασιστεί η μοίρα του.
Μετά τον απολογισμό των παιδιών και μετά, οι γιατροί της εποχής έδωσαν μεγάλη σημασία στη διατροφή, θεωρώντας μάλιστα κάποιες τροφές καθοριστικά αναγκαίες, όπως το μέλι.
Ο Αριστοτέλης με δύο συγγράμματα του ασχολήθηκε επιστημονικά με τις μέλισσες. «Την περί τα ζώα ιστοριών» και το «Περί ζώων γενέσεως». Συνιστούσε ο Ιπποκράτης να καταναλώνουν όλοι οι άνθρωποι μέλι, μα πιο πολύ οι ασθενείς, λέγοντας μάλιστα πως ζωηρεύει το χρώμα του προσώπου.
Για τη σημασία του μελιού στον ανθρώπινο οργανισμό αναφέρθηκαν ο Πυθαγόρας, ότι δίνει δυνάμεις στον οργανισμό, ύστερα από εντατική πνευματική ή χειρωνακτική εργασία. Ακόμη οι Αριστοτέλης, Δημόκριτος να πιστεύουν ότι το μέλι παρατείνει τη ζωή.
Μετά το μέλι σημασία μεγάλη είχαν τα αυγά της κότας και των φασιανών και όχι της στρουθοκαμήλου και χήνας.
Οι εμπειρικοί γιατροί συνιστούσαν στους ασθενείς τους μια διατροφή πλούσια σε σκόρδο και κρεμμύδια, τα οποία υποστήριζαν, βοηθούσαν το πεπτικό σύστημα να λειτουργήσει καλύτερα. Επίσης συνιστούσαν συχνά την κατανάλωση φακών μαγειρεμένων με ελαιόλαδο.
Μια άλλη σημαντική κατηγορία εδωδίμων υλικών τόσο στην μαγειρική όσο και ιατρική, ήταν τα αρωματικά φυτά, ρίγανη, θυμάρι και το δεντρολίβανο, σχεδόν καθημερινής χρήσης της ελληνικής μαγειρικής.
Ο Ιπποκράτης κατέγραψε περί τα 400 είδη αρωματικών φυτών και αναφέρθηκε στις θεραπευτικές των ιδιότητες, όπως μυϊκούς σπασμούς, παθήσεις της χοληδόχου κύστης, πεπτικές και στομαχικές διαταραχές, ρευματισμούς, πρηξίματα, πίεση, κρυολογήματα, βήχας, άσθμα, ναυτία.
Δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τις ιατρικές συνταγές τα δημητριακά που κατείχαν τη μερίδα του λέοντος στην καθημερινή διατροφή. Συγκεκριμένα τα άλευρα των σιτηρών ήταν ψηλά στην εκτίμηση των γιατρών και τα συνιστούσαν για διάφορα δερματικά και εντερικά προβλήματα. Τα μεν δερματικά προβλήματα συνήθως τα αντιμετώπιζαν φτιάχνοντας καταπλάσματα, τα δε εντερικά με μορφή χυλού.
Στην εκτίμηση των γιατρών από παλιά έως σήμερα, ήταν και είναι τα θαλασσινά και ειδικότερα τα ψάρια, διότι πίστευαν και πιστεύουν ότι αντικαθιστά το κρέας και μάλιστα ότι είναι υγιεινότερο.
Καθ’ όσον η πλειοψηφία των ασθενών είναι ηλικιωμένοι, οι ιατροί εκείνης της εποχής προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα υγείας των, διατροφικά.
Η γενική ιδέα ήταν πως τροφές που ήθελαν πολύ επεξεργασία από τον οργανισμό, θα έπρεπε να αποφεύγονται, όπως το τυρί, τα αβγά, τα σαλιγκάρια, τα χέλια, τα όστρακα, το χοιρινό κρέας κ.ά. Συνήθως προτείνονταν στους ηλικιωμένους σούπες, χυλοί κ.ά. Επίσης για τους ηλικιωμένους ωφέλιμο λογιζόταν ο οίνος, διότι θέρμαινε όλα τα μέλη τους και καθάριζε το ορός τους αίματος.
Τέλος ο Ιπποκράτης υποστήριζε για καλύτερα αποτελέσματα για τον ανθρώπινο οργανισμό, η λήψη τροφής θα έπρεπε να συμβαδίζει με την εποχή «Κατά την διάρκεια του χειμώνα ο άνθρωπος πρέπει να τρώει κατά το δυνατόν περισσότερο, να πίνει όσο το δυνατόν λιγότερο νερό, να αραιώνει λιγότερο τον οίνο και το φαγητό να είναι ψητό. Το καλοκαίρι πρέπει να τρέφεται με μαλακό ζυμάρι και κριθάρι, να πίνει αραιωμένο με νερό τον οίνο και το φαγητό να είναι βραστό».
Πηγές – Κατάλληλα Συγγράμματα – Εγκυκλ. Μπριτάνικα
