Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι διάφοροι λαοί στα αρχαία χρόνια και φυσικά στην Αρχαία Ελλάδα, ήταν οι απώλειες στις πρώτες ύλες και κατ’ επέκταση στα τρόφιμα που παρήγαγαν, λόγω των ακατάλληλων συνθηκών συντήρησης. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης των τροφίμων ήταν η πείνα και δυστυχία.
Με τη βοήθεια όμως της φύσης, της παρατηρητικότητας, της τύχης και της εφευρετικότητας των ανθρώπων, οδηγήθηκαν στην πρώτη φάση της όπως θα λέγαμε σήμερα, τεχνολογίας τροφίμων, δηλαδή πως να επεξεργάζονται σε δεύτερο βαθμό τις πρώτες ύλες των τροφίμων που να δύνανται να διατηρούνται περισσότερο χρόνο.
Όπως γνωρίζουμε τα κύρια αίτια αλλοίωσης των τροφίμων, είναι το νερό, ο αέρας (λόγω οξυγόνου), η θερμοκρασία και φως. Στο ίδιο συμπέρασμα είχαν καταλήξει και οι πρόγονοι μας, με τη βοήθεια της παρατηρητικότητάς των. Κατόπιν κάποιων προσπαθειών, βρήκαν τρόπους για να αντιμετωπίσουν αυτούς τους αρνητικούς για την συντήρηση των τροφίμων, παράγοντες.
Η πρώτη μέθοδος που εφάρμοσαν για την συντήρηση των τροφίμων, ήταν αυτή της ζύμωσης, μέθοδος που οφείλεται στην ίδια κατά την διάρκεια τυχαίων γεγονότων. Τα πιο χαρακτηριστικά αποτελέσματα αυτής της μεθόδου είναι τα τυροκομικά προϊόντα, ο οίνος και το προζύμι, προϊόντα που δύνανται να συντηρηθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ιστορικά το τυρί προέκυψε από ένα τυχαίο γεγονός, όταν σε ασκό ξεχάστηκε για κάποιο περισσότερο χρόνο γάλα, το οποίο όταν στην συνέχεια ανοίχτηκε ο ασκός, είχε μετατραπεί σε τυρί. Έτσι λοιπόν προέκυψε το τυρί, το οποίο διατηρείται σε χαμηλότερη θερμοκρασία, για περισσότερο χρόνο.
Κάτι ανάλογο προέκυψε με τα σταφύλια, τα οποία ζυμώθηκαν και προέκυψε οίνος, λόγω παραμονής του σε δοχεία για περισσότερο χρόνο.
Κατά τον ίδιο περίπου τρόπο προέκυψε το προζύμι, όταν κατά πιθανότητα ένας Αιγύπτιος, ξέχασε μείγμα αλεύρου και νερού για κάποιο χρονικό διάστημα.
Οι παραπάνω μεταβολές των γάλα, σταφύλια, αλεύρου, δημιουργήθηκαν με την βοήθεια των ζυμομυκήτων, όπως σήμερα γνωρίζουμε και τότε χαρακτηρίστηκαν ως δώρα του Θεού.
Το σίτεμα των κρεάτων είναι μια μορφή ζύμωσης των κρεάτων, όπου με δύο διαδικασίες που ονομάζονται γλυκόλυση και πρωτεόλυση επιτυγχάνεται τρυφεροποίηση του κρέατος και έτσι το καθιστά και πιο εύπεπτο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σημερινή παρασκευή των αλλαντικών, σε συνδυασμό με τη χρήση διαφόρων καρυκευμάτων.
Η παρατηρητικότητα των ανθρώπων, οδήγησε σε μια δεύτερη μέθοδο συντήρησης, αυτή της αποξήρανσης και του παστώματος. Συγκεκριμένα παρατήρησαν οι άνθρωποι πως ψάρια της θάλασσας, όταν παρέμεναν κάποιο χρονικό διάστημα εκτεθειμένα στον ήλιο, εξερένοντο, χωρίς κανένα πρόβλημα αλλοίωσης και έτσι ήταν δυνατόν να καταναλωθούν. Με αυτό τον τρόπο γεννήθηκαν τα αλίπαστα τρόφιμα.
Μια άλλη μέθοδος συντήρησης των ψαριών και του κρέατος και ήταν γνωστή από τους αρχαίους χρόνους, το κάπνισμα.
Από τα παραπάνω θέματα σχετικά με την συντήρηση των τροφίμων που ακολουθούσαν οι άνθρωποι από την αρχαιότητα, το μόνο που άλλαξε σε τεχνολογικό επίπεδο κατά την σημερινή εποχή, είναι ότι έχει επιβληθεί η Χημεία και η Ιατρική, με σκοπό ο άνθρωπος να σιτίζεται με υγιεινό τρόπο και να μην έχει σοβαρά προβλήματα υγείας.
Πηγές: Εγκ. Συγγράμματα
