Τον αποθέωνε ο κόσμος
Έχοντας δει (ο Άστυλος) τον μεγαλύτερο (ανώτερο) δρομέα που είχε περάσει από την Ολυμπία (κι όπως φαίνεται και στους αιώνες που ακολούθησαν) τον Λάδα τον Λακεδαιμόνιο (στην προηγούμενη Ολυμπιάδα το 476 π.Χ.) αναρωτήθηκε τι θα γινόταν αν ζούσε ο άτυχος Σπαρτιάτης στην αναμέτρηση με τον εκπληκτικό Κρητικό;
Έσφιξε τα χείλη του και προσηλώθηκε στον Αφέτη… Ο Δόλιχος ξεκινούσε. Τα πλήθη που είχαν συρρεύσει παρακολουθούσαν. Ο Ιέρων δίπλα του παραληρούσε. Οι Δρομείς έτρεχαν δίπλα-δίπλα στα πρώτα στάδια. Ο Άστυλος ο προπονητής τον περίμενε. Έφθασαν στον 12ο γύρο (στάδιο). Τότε η γνώριμη μελαχρινή φιγούρα με το σγουρό μαλλί ξεπετάχτηκε. Αρχίζοντας μια επική προέλαση που διεύρυνε μέτρο με μέτρο τη διαφορά με τους υπόλοιπους δρομείς.
Κάθε στάδιο που περνούσε ο κόσμος τον αποθέωνε. Στο τέλος ο Άστυλος τον περίμενε σφίγγοντάς τον στην αγκαλιά του.
«Τα κατάφερες, παιδί μου», του είπε. Προπονητής και Αθλητής βουρκωμένοι έμειναν πολλή ώρα ο ένας μέσα στον άλλο ένα κουβάρι, ενώ το πλήθος τους αποθέωνε. Ο Ιέρων κατέβηκε από της σκηνή του, τους πλησίασε, τους αγκάλιασε και σηκώνοντας το χέρι του Εργοτέλη φώναξε: «Άξιος πρώτος της τύχης γιος, ο Εργοτέλης του Φιλήνορα».
Πήγε πάλι στη σκηνή του. Κοντά του ο διάσημος Πίνδαρος. Του έδωσε εντολή: Τη νίκη αυτή δόξασέ την Πίνδαρε, όπως του αρμόζει.
Ο Πίνδαρος ύμνησε τον Εργοτέλη
Ο Πίνδαρος χρόνια μετά τις μεγάλες νίκες του Εργοτέλη που ακολούθησαν, έγραψε τον περίφημο 12ο Ολυμπιόνικο, τον οποίος αυτούσιο μεταφρασμένο μεταφέρομε στο ταπεινό αυτό κείμενο.
Τύχη Σώτειρα του Ελευθέριου του Δία κόρη,
δέομαι προστάτευσε την ένδοξη τη πόλη της Ιμέρας…
Και συ γυιέ του Φιλάνορος
όμοια με τον πετεινό που αδιάκοπες μάχες δίνει στην αυλή του
η γρηγοράδα των ποδιών σου
άγνωστη, άδοξη θα ‘μενε, αν απ’ την Κνωσσό
η διχοστασία των συμπολιτών δε σ’ έδιωχνε.
Τώρα στην Ολυμπία κατέκτησε τον στέφανο,
ενίκησες και στην Πυθώνα δυο φορές
και στον Ισθμόν ακόμη Εργοτέλη.
Τώρα στη νέα την πατρίδα όπου κατοικείς
λαμπρύνεις τα θερμά νερά που οι Νύμφες εκτινάσσουν!
Νικητές σ’ όλους του Πανελλήνιους Αγώνες
Ο μεγάλος Κρητικός Αθλητής ξανακέρδισε τον δόλιχο δρόμο στους Ολυμπιακούς του 464 π.Χ. ενώ προηγούμενα είχε κερδίσει από 2 φορές τα Πύθια, τα Ίσθμια και τα Νέμεα, γινόμενος έτσι ο πρώτος στην Ιστορία διπλό Περιοδονίκης…
Λίγο καιρό μετά τη δεύτερη Ολυμπιακή του νίκη, η δεύτερη πατρίδα, η Ιμέρα, του ανήγειρε ανδριάντα στην Ολυμπία που υπήρχε μέχρι τα χρόνια του Παυσανία, ο οποίος περίπου στο 160 μ.Χ. έγραψε στο Γ, 411: «Εργοτέλης δε ο Φιλάνορος δολίχου δύο εν Ολυμπία νίκας, τοσαύτας δε άλλας Πυθοί και εν Ισθμώ τε και Νεμείων ανηρημένος».
Η θαυμαστή του φήμη εξαπλώθηκε στην ιστορική εποχή σαν τον Δρομέα με το απαράμιλλο τέμπο και τον εξοντωτικό ρυθμό που έδινε στον κάθε αγώνα από τα μέσα της διαδρομής μέχρι το τέλος.
Δυστυχώς ο Εργοτέλης όπως και τόσοι άλλοι χάθηκαν από τη συλλογική μνήμη και τ’ άφθαστα κατορθώματά τους τα σκέπασε η σκόνη της λήθης.
Αυτής της λήθης που σήμερα σ’ αυτές τις γραμμές σπάσαμε το σκοτεινό της πρόσωπο και αποκαλύψαμε τις ανθρώπινες στιγμές του μεγάλου Κρητικού Δρομέα… Του Εργοτέλη από την Κνωσσό.
