Το ζήτημα της κλιματικής κρίσης είναι πολυδιάστατο και οι επιπτώσεις της πολύπλευρες. Οι αιτίες των κλιματικών αλλαγών δεν υπάγονται μόνο στην προστασία του περιβάλλοντος και στη διαχείριση των φυσικών πόρων, αλλά είναι προϊόν ενός συνόλου παράλληλων κρίσεων είτε αυτές αφορούν στην οικονομία, στην παιδεία, στην γεωπολιτική, στην θρησκεία, στον πολιτισμό και στις αξίες μας.
Η κατά το δυνατόν καλύτερη διαχείριση των πολλαπλών κρίσεων σε ανθρωπιστικό επίπεδο και η ανάγκη για επίδειξη ανθεκτικότητας απέναντι στις κλιματικές αλλαγές επισημάνθηκαν χθες από τους ομιλητές, κατά τη διάρκεια της δεύτερης μέρας του οικολογικού συμποσίου με τίτλο: «Γη: Ένας βιώσιμος Πλανήτης για όλους», που πραγματοποιήθηκε στην Πανεπιστημιούπολη Γάλλου.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσαν οι ομιλητές στην ανάγκη συνεργασιών ακαδημαϊκών φορέων και πολιτών, στους οποίους χρειάζεται να παρασχεθούν κίνητρα για τη συμβολή τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
«Η κλιματική αλλαγή σε ένα κόσμο που αλλάζει» ήταν ο τίτλος της χθεσινής θεματικής του οικολογικού συμπόσιο. Υπεύθυνοι για το συντονισμό της χθεσινής ημέρας του συμποσίου ήταν οι δημοσιογράφοι Θοδωρής Γεωργακόπουλος και Ιωάννα Σουφλέρη, οι οποίοι εξασφάλισαν την αλληλεπίδραση των ομιλητών με το κοινό και την ομαλή διευθέτηση του υγιούς διαλόγου ανάμεσα στους παρευρισκόμενους. Οι παρευρισκόμενοι σε δύο πολύωρες συζητήσεις, ανέπτυξαν τις απόψεις τους και πρότειναν λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία που διαθέτουν ο καθένας στο αντικείμενό του. Παρούσες στο συνέδριο ήταν επίσης η κυρία Μαργαρίτα Γκορτζολίδου, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, η επικεφαλής Πολιτικής του τμήματος της WWF, Θεοδότα Νάτσου και η Φαλή Βογιατζάκη, πρόεδρος του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και η συνιδρύτρια του World Human Forum, Αλεξάνδρα Μητσοτάκη.
Γεώργιος Πρεβελάκης: «Η κρίση δεν είναι μόνο μία»
Ο ομότιμος καθηγητής γεωπολιτικής του Πανεπιστημίου της Σορβόννης Γ. Πρεβελάκης σε δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» αναφέρθηκε τόσο στην κλιματική κρίση όσο και στην πνευματική, ανθρωπιστική κρίση που βιώνει η ανθρωπότητα. «Είναι χρήσιμο να συνειδητοποιήσουμε το πραγματικό πρόβλημα, γιατί αν δεν το συνειδητοποιήσουμε δεν θα το λύσουμε. Είναι λίγο ταμπού στο χώρο των επιστημών το θέμα της θρησκείας. Το θέμα του περιβάλλοντος είναι θέμα βαθιά πνευματικό», δήλωσε. Παράλληλα, προχώρησε σε μια παρατήρηση αναφορικά με τα σχέδια πολεοδομίας και χωροταξίας στη χώρα. «Τα συμφέροντα της διαχείρισης των σχεδίων πολεοδομίας στην Ελλάδα, μας βρίσκουν απέναντι στο περιβάλλον και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε», αποσαφηνίζοντας το θεμελιώδες χάσμα επιθυμιών ανάμεσα στις πράσινες λύσεις και στα οικοδομικά σχέδια.
«Οι προστατευόμενες περιοχές είναι μοχλοί τοπικής βιώσιμης ανάπτυξης»
Ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματική Αλλαγής τόνισε τη σημασία που οφείλουμε να επιδείξουμε στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, σαν βασική λύση για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. «Τα στοιχεία βιοποικιλότητας, όπως η βλάστηση, είναι στοιχεία που βοηθούν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, με την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα. Αυτές οι περιοχές είναι κυρίως μοχλοί τοπικής και βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς παρέχουν κίνητρα στον κόσμο να μην εγκαταλείψει τον τόπο του και να μην βλέπουμε φαινόμενα αστικοποίησης της υπαίθρου. Έτσι ενισχύεται η ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική αλλαγή», δήλωσε.
«Να αποκτήσουμε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα»
Ο σεισμολόγος και καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευθύμης Λέκκας, επεσήμανε τη διασύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα και των υπηρεσιακών φορέων. Ο κ. Λέκκας τόνισε ότι η διατήρηση αυτής της σχέσης δίνει μεγάλο πλεονέκτημα στη διαχείριση εκτάκτων αναγκών, έγκαιρα και με μεγαλύτερη τεχνογνωσία. «Βεβαίως, χρειάζεται να κάνουμε αρκετά βήματα ακόμα. Δεν θα καταφέρουμε ποτέ να φτάσουμε στο επίπεδο της ολικής διαχείρισης των φυσικών καταστροφών και του μηδενισμού των επιπτώσεων. Αυτό δεν είναι εφικτό ούτε σε εθνικό ούτε σε παγκόσμιο επίπεδο. Εκείνο που προσπαθούμε να κάνουμε, είναι να περιορίσουμε τις επιπτώσεις, να προσαρμοστούμε στις εξελισσόμενες διαδικασίες και να αποκτήσουμε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα» , πρόσθεσε, επιβεβαιώνοντας το πόσο σημαντική κρίνεται η εκσυγχρόνιση των αρμόδιων φορέων, για την πρόληψη και την αντιμετώπιση εκτάκτων φαινομένων.
«Η Κρήτη μπορεί να παράγει τη δική της ενέργεια μέσα από τον ήλιο και τον άνεμο»
Ο καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Καρτάλης, στάθηκε στη βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για στροφή προς την καθαρή ενέργεια. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στο πλάνο των ευρωπαϊκών οργάνων για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας, σε ένα σχέδιο που εξελίσσεται μέχρι το 2050. Κεντρική ιδέα του εν λόγω σχεδίου είναι η σωστή και αποτελεσματική αξιοποίηση της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας. «Δεν θα χρησιμοποιείται πια λιγνίτης, κάρβουνο και πετρέλαιο. Θα υπάρχει πολύ μικρότερη συμβολή του φυσικού αερίου και η ενέργεια θα παράγεται από τον άνεμο, το πράσινο υδρογόνο και την υδροηλεκτρική ενέργεια. Μέσα από αυτήν την πολιτική μειώνεται το πρόβλημα και συμβάλλεται στην παγκόσμια προσπάθεια που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη».
Στη συνέχεια, ο κ. Καρτάλης επικεντρώθηκε στις ιδιαιτερότητες του σχεδιασμού που απαιτείται σε τοπικό επίπεδο. «Εξαρτάται από το ανάγλυφο, την οικονομία της περιοχής, τον χαρακτήρα της ανάλογα με τον τουρισμό και τη γεωργία. Υπάρχουν τρόποι να γίνει αυτή η προσαρμογή. Στην Κρήτη ειδικά, η κλιματική αλλαγή πρέπει να προσεγγιστεί υπό το πρίσμα του τουρισμού και πόσο επηρεάζεται από αυτόν. Η Κρήτη μπορεί να παράγει τη δική της ενέργεια μέσα από τον ήλιο και τον άνεμο. Έχει τεράστιο δυναμικό, ηλιακό και αιολικό» δήλωσε και συνέχισε αναφέροντας ότι η Περιφέρεια Κρήτης εξετάζει διαφορετικά σενάριο για την επιρροή της κλιματικής αλλαγής στη γεωργία και στον τουρισμό.
«Ο ρόλος του δικαστή είναι συμπληρωματικός του νομοθέτη και διοίκησης»
Η Μαργαρίτα Γκορτζολίδου, αντιπρόεδρος του ΣτΕ και σημαντική προσωπικότητα στο ελληνικό σύστημα δικαιοσύνης, τοποθετήθηκε με θέμα: «Ο Δικαστής και ο Χωρικός Σχεδιασμός για την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος». «Ο ρόλος του δικαστή είναι πάντα συμπληρωματικός σε αυτόν του νομοθέτη και της διοίκησης. Έρχεται και ασκεί εκ των υστέρων έλεγχο στις πράξεις και στις αποφάσεις τους. Ο ρόλος του είναι να καλύπτει τα κενά της νομοθεσίας, έτσι ώστε να προστατεύεται αποτελεσματικά ο πολίτης», δήλωσε, σημειώνοντας την αξία για νομική και δικαστική θωράκιση των προσπαθειών που γίνονται για την αναχαίτιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης.
«Αυτά τα οποία ζητάμε δεν είναι ούτε παράλογα ούτε σπάνια»
Ο Ιωσήφ Μποτετζάγιας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου έθιξε την επιτακτική ανάγκη για παροχή κατάλληλων ερεθισμάτων στους πολίτες, προκειμένου να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, τονίζοντας στα «Ρ.Ν.» ότι «Η έρευνα δείχνει ότι οι πολίτες κάνουν πράγματα, τα οποία ο κοινωνικός τους περίγυρος τα εγκρίνει. Πρέπει να πείσουμε τους ανθρώπους και να τους δείξουμε ότι αυτά που ζητάμε για την κλιματική αλλαγή συμβαίνουν και αλλού, τα κάνουν οι συμπολίτες τους, οι φίλοι τους και η οικογένειά τους. Είναι πράγματα απλά, με πολλαπλασιαστική δύναμη». Στη συνέχεια στάθηκε στο παράδειγμα της δεντροφύτευσης των πόλεων, μέτρο που κρίνει απαραίτητο για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των κατοικήσιμων περιοχών. «Η πίεση που ασκούν οι πολίτες στους Δήμους τους για τη διενέργεια δενδροφυτεύσεων είναι πολύ σημαντική», ανέφερε.
Το μέλλον να είναι βιώσιμο
Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Ευάγγελος Γερασόπουλος, συνεχάρη τους διοργανωτές του πολύ σημαντικού αυτού συνεδρίου για την οικολογία. Η θεματική που προσέγγισε ο κ. Γεροσούπολος είχε τον τίτλο: «Μπορεί η Μεσόγειος να αναδυθεί μέσα από τη σκιά της τριπλής πλανητικής κρίσης». Ο κ. Γερασόπουλος, παραθέτοντας χρόνιο και μεγάλο ερευνητικό έργο σχετικά με τη βιωσιμότητα και τις πράσινες λύσεις ανέφερε: «Θέτουμε τη βάση των προβλημάτων και των προβληματισμών γύρω από την κλιματική κρίση. Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν πολλές κρίσεις που τρέχουν παράλληλα, της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης, της βιοποικιλότητας. Συνεπώς, τις λύσεις πρέπει να τις δούμε ολιστικά και είμαστε εδώ για να τονίσουμε πως και η επιστημονική κοινότητα μπορεί βοηθήσει με τα δεδομένα και τις γνώσεις που έχει στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων».
Η δεύτερη μέρα του Οικολογικού Συμποσίου έκλεισε με το βραδινό πρόγραμμα που εξελίχθηκε στο Παλαιοντολογικό Μουσείο Ρεθύμνου – Παραρτήματος του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Η Φαλή Βογιατζάκη, πρόεδρος του Μουσείου Γουλανδρή καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους και η Αλεξάνδρα Μητσοτάκη, πρόεδρος του World Human Forum, προλόγισε τα βραδινά προγραμματισμένα δρώμενα του συμποσίου. Συγκεκριμένα, προβλήθηκε η ταινία «Eden In Olympia» με τη συναυλία της διάσημης τραγουδίστριας της όπερα, Joyce DiDonato, με θέμα τη ζωή στον πλανήτη. Ακολούθησε ζωντανή μουσική από τη Χορωδία Πανεπιστημίου Κρήτης και την Παιδική Χορωδία «Μουσικός Καρπός».
Το συμπόσιο συνδιοργανώνει η Ιερά Μητρόπολις Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.
Το συμπόσιο συνεχίζεται σήμερα στην Ιερά Μονή Αρκαδίου.
10.30-11.00: Πολιτισμός σε ένα βιώσιμο πλανήτη
- Ιάσονας Φωτήλας, υφυπουργός Πολιτισμού, «Πολιτισμός, βιωσιμότητα και ανάπτυξη υπό τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής».
11.00-12.30: Παρουσίαση αποτελεσμάτων συμποσίου.
- Νίκος Πουλακάκης, καθηγητής, διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Πανεπιστήμιου Κρήτης.
- Θοδωρής Γεωργακόπουλος, δημοσιογράφος.
- Ιωάννα Σουφλέρη, δημοσιογράφος, διδάκτωρ Μοριακής Βιολογίας.
13.00-14.30: Γεύμα
Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου –Παλαιοντολογικό Μουσείο Ρεθύμνου- παράρτημα Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
8.30-13.00: Στο πλαίσιο του Συμποσίου θα υλοποιηθούν εκπαιδευτικές δράσεις για μαθητές, από το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, με την αρωγή της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης.
