Σ. Αρναουτάκης: Αναγκαιότητα να στηριχθούν οι περιφέρειες από το κράτος για να υλοποιήσουν σημαντικά έργα
Tέσσερις βασικούς άξονες, που θα βάλουν τις ελληνικές περιφέρειες στη νέα εποχή, που θα οδηγήσουν στον κεντρικό στόχο της Περιφερειακής Διακυβέρνησης, τον οποίο έχουν κατακτήσει οι περιφέρειες σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, τέθηκαν από τον πρόεδρο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, Απόστολο Τζιτζικώστα, περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, στο 9ο Τακτικό Συνέδριο της ΕΝΠΕ που πραγματοποιήθηκε στα Ιωάννινα το διήμερο 22 και 23 του μήνα με την παρουσία της υπουργού Εσωτερικών Νίκης Κεραμέως και του αν. υπουργού Θεόδωρου Λιβάνιου καθώς και του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκου Παπαθανάση και του γ.γ. Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρη Σκάλκου.
Οι τέσσερις βασικοί άξονες που θα οδηγήσουν σε σύγχρονες, ισχυρές περιφέρειες, έτοιμες να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της νέας εποχής, όπως τόνισε ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ, είναι: Οι αρμοδιότητες των περιφερειών, η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, οι πόροι και η χρηματοδότηση των περιφερειών και η μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση.
Τη χρηματοδοτική στήριξη των περιφερειών και την πλήρη αξιοποίηση των πόρων κάθε διαθέσιμου χρηματοδοτικού προγράμματος, ζήτησε και ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης στην παρέμβασή του στο συνέδριο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη χρηματοδότησης έργων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης καθώς και σημαντικών αναπτυξιακών έργων και δράσεων, τόσο μέσα από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021 -2025, όσο και από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπου υπάρχουν εγκεκριμένα έργα που πρέπει να προχωρήσουν απρόσκοπτα, όπως η οδική ασφάλεια της Περιφέρειας Κρήτης.
Ο κ. Αρναουτάκης τόνισε πως οι περιφέρειες λόγω της πανδημίας διέθεσαν σημαντικό μέρος των πόρων τους για την δημόσια υγεία και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Παράλληλα, υπενθύμισε πως από την προηγούμενη δεκαετία, έχουν υποστεί τεράστια μείωση εσόδων από το πρόγραμμα των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων και επεσήμανε πως αποτελεί πλέον αναγκαιότητα να στηριχθούν από το κράτος για να υλοποιήσουν σημαντικά έργα. Ο περιφερειάρχης Κρήτης σημείωσε πως οι ανατιμήσεις που έχουν προκύψει στην αγορά από το ενεργειακό κόστος έχουν επηρεάσει και το τελικό κόστος των εκτελούμενων έργων στις περιφέρειες ενώ ζήτησε επίσης να υπάρξουν επιπλέον χρηματοδοτήσεις στον αναπτυξιακό νόμο για την ενίσχυση των επιχειρήσεων του τουρισμού και του πρωτογενή τομέα.
Ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ Απ. Τζιτζικώστας, αναφέρθηκε στις μεγάλες προκλήσεις που θα έχουν τη νέα πενταετία οι περιφέρειες, λέγοντας ότι οι περιφερειακές αρχές της Ελλάδας που αναδείχτηκαν από τις πρόσφατες εκλογές έχουν μπροστά τους πέντε χρόνια να δουλέψουν, να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν, επισημαίνοντας ότι αυτή η πενταετία αποτελεί μια κρίσιμη καμπή καθώς η αυτοδιοίκηση περνά σε μία διαφορετική φάση σε όλη την Ευρώπη, αλλάζει, εκσυγχρονίζεται, δυναμώνει και συμμετέχει όλο πιο ενεργά στις κεντρικές αποφάσεις. Οι περιφέρειες και οι δήμοι σε όλη την Ευρώπη, όπως τόνισε, δεν αποτελούν απλά έναν συμπληρωματικό διοικητικό βραχίονα, αλλά έναν ενεργό συμμέτοχο στη διαμόρφωση και την άσκηση των πολιτικών και το ίδιο πρέπει να γίνει και στην Ελλάδα, γιατί ως χώρα έχουμε μείνει πίσω. «Το είδαμε εμφατικά τα τελευταία χρόνια, των μεγάλων και πολλαπλών κρίσεων, όπου οι 13 Περιφέρειες της χώρας ανέλαβαν ρόλους και ανταποκρίθηκαν με μεγάλη επιτυχία, που εκτείνονται πέρα από την «καταστατική» αποστολή τους, διατηρώντας την κοινωνική συνοχή, στηρίζοντας τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας, ολοκληρώνοντας μεγάλα έργα, στηρίζοντας το ΕΣΥ και τις επιχειρήσεις μας, αξιοποιώντας εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους. Με άλλα λόγια καταφέραμε να ανταπεξέλθουμε με επιτυχία σε αυτόν τον νέο κομβικό ρόλο, τον οποίο αναλαμβάνουν οι περιφέρειες και οι δήμοι σε όλη την Ευρώπη, γιατί αυτή είναι η ανάγκη, αυτή είναι η νέα εποχή» επεσήμανε ο κ. Τζιτζικώστας, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως «Οι περιφέρειες έχουν μπροστά τους να αντιμετωπίσουν μεγάλες προκλήσεις που κοιτάνε προς το 2030».
Αναφορικά με το θέμα των αρμοδιοτήτων, υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ ότι είναι ένα ζήτημα σημαντικό, αφού σε πολλές περιπτώσεις αλληλοκαλύπτονται, με αποτέλεσμα να μην είναι ξεκάθαρες, σε άλλες μεταβιβάζονται με νομοθετικές ρυθμίσεις χωρίς πόρους, χωρίς ανθρώπινο δυναμικό και σε άλλες, είναι τόσο πολύ διασκορπισμένες, που στο τέλος κανείς επί της ουσίας δεν μπορεί να λειτουργήσει. Και το χειρότερο οι πολίτες να μη γνωρίζουν ποιος έχει την ευθύνη. Τονίστηκε ότι χρειάζονται άμεσα ξεκάθαρες και κάθετες αρμοδιότητες που θα συνοδεύονται από τους αντίστοιχους πόρους αλλά και με προσλήψεις καθώς οι ανάγκες που υπάρχουν σε ανθρώπινο δυναμικό στις περιφέρειες είναι τεράστιες και είναι άμεσες: «Το νομοσχέδιο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης αποτελεί ένα πρώτο βασικό βήμα. Όπως και το νέο σύστημα αξιολόγησης που θέλει να εφαρμόσει η κυβέρνηση πρέπει όμως να συνοδεύεται τόσο από σαφή διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων, όσο και από την απαραίτητη ενίσχυση των περιφερειών και των δήμων, σε επίπεδο πόρων και ανθρώπινου δυναμικού», ανέφερε ο κ. Τζιτζικώστας.
Σχετικά με την κλιματική κρίση, επισημάνθηκαν οι κίνδυνοι από τα φυσικά φαινόμενα σε κάθε επίπεδο: Υποδομές, περιβάλλον, περιουσίες και κυρίως σε ανθρώπινες ζωές: «Δυστυχώς, τα καλοκαίρια και οι χειμώνες μας δεν είναι όπως παλιά. Κρύβουν πλέον τεράστιους κινδύνους για το φυσικό μας τοπίο, τα δάση μας, τις πόλεις και τα χωριά μας, τις περιουσίες και κυρίως τις ζωές των συμπολιτών μας. Και βέβαια πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα ακραία φαινόμενα θα είναι ολοένα και πιο συχνά, ολοένα και πιο έντονα» ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ και κάνοντας λόγο για την ανάγκη υλοποίησης έργων τόνισε πως χρειάζονται επιπλέον πόροι αλλά και διευκόλυνση των διαδικασιών υλοποίησής τους: «Αυτό που όλοι πλέον αντιλαμβανόμαστε είναι ότι πρέπει να υπάρξει άμεσα μια ξεκάθαρη διευθέτηση αρμοδιοτήτων και βέβαια πρέπει να βρεθούν οι πόροι για μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα, τους οποίους σήμερα δεν έχουν οι περιφέρειες, προκειμένου τα έργα αυτά να γίνουν με βάση τις νέες κλιματικές συνθήκες και τα σημερινά δεδομένα. Να είμαστε ξεκάθαροι: Τα χρήματα που έχουν λάβει τα τελευταία χρόνια δεν αρκούν για να γίνουν οι μεγάλες αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις, που χρειάζεται η χώρα. Πρέπει και η Ευρώπη να κατανοήσει ότι δεν αρκεί μόνο να πιάσουμε τους στόχους μακροπρόθεσμα, αλλά πρέπει τώρα, άμεσα, να θωρακίσουμε τις πόλεις και τα χωριά μας και να προστατέψουμε τους συμπολίτες μας. Και πέρα από τους πόρους που απαιτούνται, πρέπει επιτέλους να μειωθεί η γραφειοκρατία και ο χρόνος έγκρισης των απαραίτητων αδειοδοτήσεων».
Αναφορικά με τους πόρους και τη χρηματοδότηση των περιφερειών, ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ αναφέρθηκε σε σειρά στρεβλώσεων, οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα,κάνοντας ειδική μνεία στο ΕΣΠΑ, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι: «Το ΕΣΠΑ έπρεπε να αποτελέσει το πρότυπο συνεργασίας και αποτελεσματικότητας μεταξύ των περιφερειών και της κεντρικής Πολιτείας και στο Ταμείο Ανάκαμψης. Κάτι που δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έγινε. Αυτό δηλαδή που είδαμε να συμβαίνει στην Ευρώπη με τις περιφέρειες να συμμετέχουν και στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση των έργων, που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τώρα όμως αυτό που έχει σημασία είναι τα έργα να τρέξουν και να ολοκληρωθούν εντός των αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων. Και θέλω να τονίσω ότι πρέπει άμεσα να δοθεί παράταση των χρόνων υλοποίησης και να μην απενταχθεί κανένα έργο του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα έργα πρέπει να τα κάνουμε και θα τα κάνουμε. Αλλά για να το πετύχουμε απαιτείται η αδιάλειπτη χρηματοδότηση, προκειμένου τα έργα να εξελίσσονται ομαλά, χωρίς διακοπές».
Τέλος, σχετικά με τη μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση, ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ επισήμανε ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για να κάνει η Ελλάδα το επόμενο μεγάλο βήμα, να μπει στη σύγχρονη εποχή: «Με απευθείας έσοδα στις περιφέρειες. Με οικονομική ανεξαρτησία και πλήρη θεσμική θωράκιση. Με ενίσχυση του πολιτικού ρόλου των Περιφερειών. Με αρμοδιότητες οριζόντιες και κάθετες που θα διατρέχουν τομείς όπως η υγεία, η παιδεία, οι μεταφορές. Οι 13 περιφέρειες της χώρας είναι έτοιμες να αναλάβουν αυτόν τον κομβικό ρόλο. Μπορούν να στηρίξουν και να ενισχύσουν την εθνική προσπάθεια για περισσότερη ανάπτυξη, για πιο δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη, για εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα, για την Ελλάδα της επόμενης ημέρας. Με σύγχρονες, ισχυρές περιφέρειες και με συνεργασία θα ξεκλειδώσουμε την κοινή μας επιτυχία, που θα είναι επιτυχία της πατρίδας, θα είναι επιτυχία της Ελλάδας. Για τον λόγο αυτό, από αυτό το βήμα, ζητώ και επίσημα τη συμμετοχή των περιφερειών και των δήμων στη συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση, που θα αρχίσει του χρόνου» κατέληξε ο πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας.
